اسطوخدوس فرانسوی
اسطوخدوس گیاهی بوته ای و همیشه سبز است که ارتفاع آن معمولا به ۳۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر می رسد. برگهای اسطوخدوس کرکدار، سبز- خاکستری و بیضی کشیده هستند. گلها که در اواخر بهار و اوایل تابستان ظاهر می شوند، صورتی یا بنفش هستند. گلها در گل‌آذینهای سنبله به ارتفاع ۲ سانتیمتر تشکیل می شوند. ساقه گلدهنده کشیده و بدون برگ است. هر گل دارای چندین براکته است. در بالای هر سنبله تعدادی براکته های عقیم و کشیده تر وجود دارد که در بین آنها گل وجود ندارد. این گونه دو زیر گونه به نامهای pedunculata و luisieri دارد. زیرگونه اول رایجتر از نوع دوم است و بومی مناطق مدیترانه ای است. در زیرگونه دوم گلبرگها بهم پیوستگی کمتری دارند. این زیرگونه اغلب در پرتغال و سواحل اسپانیا دیده می شود. رشد اولیه اسطوخدوس کند بوده و باید با علفهای هرز مبارزه کرد زیرا می توانند با گیاهان جوان رقابت کنند.
مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس را لینالیل استات (۳۵ تا ۶۰ درصد) ، سینئول (۱۰ درصد)، لینالول، کامفور، نرول، بورنئولو گرانیولتشکیل می دهد . از ترکیبات دیگر این گیاه می توان از کومارین، فلاونوئیدو استرول، اسید بوتریک، اسید پروپیونیک، اسید والریک، لینالیل آزاد و ژرامبول نام برد.
این گونه اسطوخدوس نسبت به سرما حساستر از اسطوخدوس معمولی( Lavandula angustifolia) است.
روغن بدست آمده از این گونه تندتر و صمغی تر از اسطوخدوس معمولی است. مانند سایر گونه های اسطوخدوس، این گونه نیز به آب و هوای گرم و خشک و مکانهای آفتابی نیاز دارد. بهترین رشد را در خاکهای آهکی و قلیایی دارد.
اسطوخدوس به رطوبت بالایی نیاز ندارد. در طی تابستان در محیطهای باز باید هر روز آبیاری شود ولی مقدار آبیاری باید کم باشد. در طی زمستان میزان آبیاری بسیار کم می شود و گفته می شود بهتر است آبیاری در طی زمستان وقتی انجام شود که برگها کمی حالت پژمردگی پیدا کرده اند. کود پتاسیم باعث تحریک گلدهی می شود. از کودهای آلی و غنی از نیتروژن نباید استفاده کرد. زمان برداشت گلها و برگها وقتی است که گلها باز نشده اند. هرس اسطوخدوس باعث می شود که برگها تازه آن رشد کند.
از این گونه به صورت تجاری برای ساخت اسپری‌های خوشبو کننده و شاداب کننده هوا و همچنین، حشره‌کشها استفاده می شود. از گلها برای درمان سردرد، بی قراری، سرماخوردگی، تب و حالت تهوع استفاده می شود. از این گلها به صورت موضعی برای درمان زخمها، رماتیسم، درد و بهبود نیش حشرات استفاده می شود. عصاره اسطوخدوس به عنوان یک ترکیب بی حس کننده نیز شناخته میشود
از شاخه های خشک شده اسطوخدوس برای تزئین دسته های گل، جعبه ها و وسائل تزئینی دیگر استفاده می شود. این کار علاوه بر زیبایی، باعث ایجاد بویی مطبوع و دور شدن حشرات می شود. برگهای خشک شده اسطوخدوس را می توان در اطراف خانه و در مکانهایی که بوی نامطبوعی دارند، ریخت تا این بوها از بین برود. از اسطوخدوس در صنایع عطرسازی نیز استفاده می شود.
روش مرسوم تکثیر این گیاه از طریق قلمه زدن است . ابتدا قلمه ها در محل مناسبی مانند گل خانه ها ، برگ دار و ریشه دار می شوند ، سپس به زمین اصلی منتقل می شوند . از طریق بذر و خوابانیدن نیز این گیاه قابل تکثیر است.
