حسن یوسفها گیاهانی با دوامی بوده و پرورش آنها ساده است. این گیاه به خاطر رنگ روشن و تنوع شکل برگهایش معروف است. به لحاظ فنی این گیاهان، گیاهان همیشگی و حساسی هستند، اما معمولاً پرورش دهندگان و تولید کنندگان بذر این گیاه، آنها را گیاهان سالیانه میدانند. حسن یوسف باید در باغچهای روشن و در نور غیر مستقیم خورشید یا در مکانی نیمه آفتابی پرورش داده شود. گونههای کم رشد و کوتاه این گیاه (۱۵ تا ۳۰ سانتی متر) حاشیه رنگارنگی در باغچهتان ایجاد میکند. میتوانید از گونه بلند آن (تا۹۰ سانتی متر) به عنوان پس زمینهای چشمگیر برای باغچه خود استفاده کنید.
بسیاری از این گیاهان در برابر نور کامل خورشید دوام میآورند، اما در صورتی که در سایه پرورش داده شوند رنگ برگها تیرهتر خواهد بود. این گیاه در گلدان نیز چهره بسیار زیبا و جذابی دراد.
با جدا کردن سرگلها و چیدن شاخ و برگهای آن، این گیاه میتواند سالها عمر کند.
این گیاهان عضو خانواده گزنه هستند، ولی آنها را عضوی از خانواده نعناع نیز میدانند اما مانند گزنههای رایج سوزش آور نیستند.
حسن یوسف در اندازههای مختلف فروخته میشود. گیاه کوچکی که تازه شروع به رشد کرده، ممکن است در مقایسه با گونههای بزرگتر نسبتاً بیرنگ به نظر برسد و باعث شود که به سراغ گونههای بزرگتر و جذابتر بروید. هرچند ممکن است تصور کنید که گیاه جدیدتان رنگارنگترین حسن یوسف است، اما قوه نهانی نهال حسن یوسف را دست کم نگیرید! همین که نهال این گیاه به اندازه خاصی رشد کند، رنگ بیشتری به خود گرفته و ویژگی شاخ و برگهای آن بیشتر خواهد شد. شدت نوری که گیاه دریافت میکند نیز میتواند تاثیر مستقیمی بر رنگ شاخ و برگها داشته باشد. برخی از گونهها ممکن است در نور کم بهترین رنگ را ارائه دهند و برخی دیگر در نور زیاد.
نورهای فلورسنت که در پرورش گیاه به کار میرود، ظاهراً رنگها ی تیرهتر و جذاب تری به این گیاه میبخشد. اگر نیاز فوری به گونههای بزرگتر ندارید، بهتر است گونههای کوچکتر را انتخاب کنید و رشد آنها را تماشا کنید.
حسن یوسف گیاه خانگی خوبی خواهد بود به شرطی که نور و غذای کافی دریافت کند. بهتر است گیاهتان را در مکانی روشن و در خاک دارای زهکشی سریع و خاک گلدان تجاری پرورش دهید. گلدان را هر روز در جایی که چندین ساعت نور روشن دریافت میکند (پنجره جنوبی) قرار دهید و برای اینکه برگهای آن رنگ خوبی داشته و پر پشت شوند، از نور مصنوعی استفاده کنید. حسن یوسف خودش را با دامنه وسیعی از دماها تطبیق خواهد داد، این گیاه باید در دمای بالای ۱۲٫ ۷ درجه سانتیگراد نگهداری شود اما در دمای بین ۲۱ تا ۲۹ درجه بهترین رشد را خواهد داشت.
خاک گیاه را به طور یکنواخت مرطوب نگه دارید ولی آن را خیس نکنید. هر ماه گیاهتان را با کود مایع رقیق شده (مخلوط ۵۰ در صدی) تغذیه کنید. برای جلوگیری از تخم ریزی گیاه شکوفههای گل باید کنده شوند (به هر حال سرگلها اهمیتی ندارند). اگر به حسن یوسف اجازه تخم ریزی بدهید، عمرش تمام شده و پژمرده میشود.
برای جلوگیری از بلند شدن قد گیاه شاید لازم شود سر گیاه را بزنید. هر زمان که جوانه سر گیاه جدا شود، انرژی گیاه به سمت رشد افقی گیاه منحرف شده و گیاهتان پرپشت میشود.
حسن یوسف گیاه بادوامی است، بنابراین میتوانید در صورت نیاز گیاهتان را حتی تا سطح خاک نیز هرس کنید
پرورش حسن یوسف از بذر واقعاً آسان و سریع است. بذرهای این گیا ارزان بوده، به آسانی در دسترس هستند و ظرف تنها ۲ هفته جوانه زده و اولین رنگهای خود را نمایان میکنند. یکی دیگر از مزیتهای پرورش حسن یوسف به این شیوه این است که هر پاکت گیاه حاوی رنگهای بسیار متفاوتی هستند. بذرهایی که از تولید کنندههای مختلف گرفته شده، ممکن است دارای گونههای پیوندی مختلف نیز باشد. اگر قصد دارید از حسن یوسف به عنوان گیاه خانگی استفاده کنید، بذر آن را در هر موقع از سال میتوانید در خانه بکارید. اگر میخواهید نهال آن را در باغچه بکارید، باید کشت آن را حداقل ۱۰ روز قبل از اولین یخبندان در خانه شروع کنید تا زمانی که میتوانید آن در بیرون از خانه بکارید، به خوبی رشد کرده باشد. بذر حسن یوسف بسیار کوچک است. آنها را باید در لایهای از خاک گلدان مرطوب و استریل شده در سینی کم عمق بکارید و سپس با لایه نازکی از خاک لطیف روی آن را بپوشانید. بهتر است برای حفظ رطوبت تا زمان جوانه زدن بذرها این سینی را با یک صفحه شیشهای یا پلاستیکی بپوشانید.
سینی را در مکانی گرم (۱۸ تا ۲۴C) و روشن (نه نور کامل) قرار دهید. وقتی که نهالها به اندازه کافی بزرگ شدند که بتوان به آسانی با آنها کار کرد، باید آنها را جدا کنید و در گلدانهای مجزا بکارید.
به برگ نهال دست بزنید، هرگز ساقه آن را به دستتان نگیرید!
بعد از سپری شدن تمام خطرهای فصل یخبندان میتوانید گیاه را بیرون از خانه قرار دهید.
تکثیر حسن یوسفهای تازه از طریق قلمه زدن، تقریباً به آسانی پرورش این گیاه از طریق بذر است. با قلمه زدن در هر زمانی از سال میتوانید گونه یکسانی از حسن یوسف مورد علاقهتان را خلق کنید. اگر در فصل پاییز قلمه بزیند، قبل از یخبندان کشنده میتوانید آن را به عنوان گیاه خانگی پرروش داده و ماههای زمستانتان را درخشان کنید.
در ماه اسفند یا فروردین چند قلمه بزنید و آنها را پرورش دهید تا وقتی هوا گرم شد به باغچه منتقلشان کنید.
حسن یوسفهای مسنتر معمولاً برگهای کمتری دارند و به تدریج کمرنگ میشوند. تکثیر از طریق قلمه زنی گام بزرگی در جهت تازه کردن گیاهان پیرتر است. قلمه کوچک خیلی زود تبدیل به گیاه بهتری خواهد شد.
حسنيوسف همانطور كه از نامش پيداست، گلي خوش رو و زيبا در رنگها و شكلهاي متفاوت و جذاب است. حتما دقت كردهايد كه اين گياه اسم فارسي خودش را از نام حضرت يوسف(ع) كه به زيبارويي مشهور بود، گرفته است. حسنيوسف از خانواده نعناعيان است. گلهايش مثل گلهاي نعناع و پونههاي كنار جوي آبها در يك سنبله جاي گرفته است اما برگهايش در زيبايي، از گلها پيشي گرفتهاند.
البته اين گل در بيشتر كشورهاي غربي با نام «ملكهاي با دنبالههاي قرمز» شهرت دارد. شايد در نگاه اول حسنيوسف خيلي شبيه به اجداد وحشياش كه همان گزنهها هستند، به نظر برسد اما خوشبختانه آنچنان خودش را با شرايط باغچه و آپارتمان همراه كرده كه نهتنها آسيبي به بدن نميرساند، بلكه ميتواند بهعنوان يك گل آپارتماني بسيار محبوب انتخاب خوبي براي نگهداري باشد.
حسنيوسف از آن دسته گلهاست كه شما را بهشدت قيچي به دست ميكند. بهخصوص در فصلهاي گرم سال اگر رشد مناسب و مطلوبي داشته باشد، شاخهها خيلي سريع سر به بالا ميكشند و شما را مجبور ميكنند براي حفظ شكل اصلي گلدان، هر دو هفته يكبار آن را هرس كنيد. جالب اينكه هرس براي اين گياه بسيار هم ضروري است و رشد آن را بهتر و بيشتر ميكند. گلهاي حسنيوسف جذابيت چنداني ندارند و هرس سرگلها ميتواند برگها را به رشد بيشتر راغب كند.
از جاي بريده شده جوانههاي جانبي شروع به رشد و نمو ميكنند و گلدانتان هميشه سر حال و در شكل و فرم متقارن و زيبا باقي ميماند. شاخههاي بريده شده به سرعت ريشه ميدهند. آنها را در گلدانهاي كوچكتر بكاريد و به دوستانتان هديه بدهيد. چه هديهاي بهتر از يك گلدان كوچك حسنيوسف!
اگر گلدان حسنيوسف را در خانه نگهداري ميكنيد و گياه خيلي جوان است، معمولا يك روز درميان بايد به آن آب بدهيد. البته يادتان باشد خاك سبك باعث رشد بهتر و بيشتر گياه ميشود و در عوض گياه زود به زود تشنه ميشود و خاك سنگين رشدش را كندتر ميكند و شايد حتي به سه روز يكبار آبياري نياز داشته باشد. در هر حال تصميم با شماست. معمولا وقتي حسنيوسف تشنه ميشود، برگهايش آويزان و بيحال ميشوند و به محض آبياري دوباره جان ميگيرند و شاداب و سرحال در گلدان خودي نشان ميدهند.
حسنيوسف با بذر خيلي راحت تكثير ميشود. بذرها را در هر موقعي از سال ميتوانيد بكاريد. بهتر است بذرها را در يك سيني كم عمق و در يك لايه خاك مرطوب بكاريد و روي آن يك لايه نازك از خاك خيلي سبك بريزيد.
پس از مدت كمي جوانههاي ريز از زير خاك سر بر ميآورند. كمي كه گذشت، ميتوانيد هر كدام از آنها را از خاك جدا كرده و داخل يك گلدان كوچك بكاريد اما تكثير گیاه حسن یوسف از طريق قلمه ساقه هم خيلي سريع گلدان زيبايي به شما هديه ميدهد ضمن اينكه با اين روش از رنگ دلخواهتان هم ميتوانيد قلمه تهيه كنيد. حسنيوسف از خاكهاي سنگين بيزار است. ميتوانيد مخلوطي از كوكوپيت يا پرليت به خاك اضافه كنيد. ريشهها در خاك سبك خيلي راحتتر رشد ميكنند و رشد گياه به طرز شگفت انگيزي بيشتر ميشود.
حسن یوسف گلی متنوع، ارزان، صبور
وقتي گل حسنيوسف را با خود به خانه برديد، ميتواند خيالتان راحت باشد كه يك گل دايمي و هميشگي در خانه خواهيد داشت. اين گل با رنگ برگهاي متنوعي كه دارد، از زمره متنوعترين طرح و رنگهاي گياهان آپارتماني و باغچهاي است كه نگهداري آن هم چندان مشكل نيست. كساني كه حسنيوسف را براي فروش پرورش ميدهند، از بذر استفاده ميكنند ولي اين گياه قابليت آن را دارد كه خيلي راحت در خانه تكثير شود. حسنيوسف بايد يا در باغچهاي روشن و با نور غير مستقيم خورشيد باشد يا در گلدان در تراس شمالي آپارتمان.
این گیاه چون برگهاي لطيف و پهني دارد، نور مستقيم خورشيد ميتواند بهشدت سطح برگها را بسوزاند اما به هر حال گونههايي از حسنيوسف هم هستند كه در مقابل نور شديد خورشيد تاب ميآورند اما به نسبت اينكه در سايه و نور كم باشند يا در نور مستقيم آفتاب، رنگ برگهايشان كاملا متفاوت ميشود. غالبا برگها در نور كم و سايه، پررنگتر ميشوند و در نور خورشيد رنگها روشنتر خواهد شد. گونههاي جديدي كه با رنگهاي صورتي روشن، سبز و قهوهاي تيره وارد بازار شده و برگهاي لطيف و پهني دارند، بهشدت سايهپسند هستند اما اين به آن معنا نيست كه اصلا به نور احتياج ندارند.
اين يك اصل كلي براي همه حسنيوسفهاست كه نور بايد برايش تامين باشد تا به خوبي رشد كند. بعضي گونههاي آنكه كمتر رشد ميكنند و قد كوتاهي دارند، ميتوانند براي حاشيهبنديهاي باغچه انتخاب خوبي باشند و انواع ديگر كه پر رشد و قد بلند هستند، ميتوانند جلوه و جلاي زيبايي به باغچه بدهند. يادتان باشد كه حسنيوسف نسبت به سرماي زمستان حساس است و نبايد سرما ببيند. در ضمن در زمستان حتما بايد در اتاق يا گلخانه نگهداري شود.
حسنيوسف آب و هواي مرطوب گلخانهها را دوست دارد و بهشدت با اين شرايط سازگار ميشود اما يادتان باشد اگر گلداني را از شرايط گلخانهاي به اتاق يا تراس آپارتمان منتقل كرديد، چند هفتهاي به آن زمان بدهيد تا بتواند خود را با شرايط جديد وفق دهد. بد نيست براي اينكه گلدان سرحالي داشته باشيد، از همان ابتدا شروع به گرفتن قلمه از گلدان اصلي كنيد و تعدادي گلدان فرعي را خودتان بسازيد. اين گلدانهاي فرعي معمولا چون در آب و هواي اتاق يا تراس آپارتمان رشد و پرورش پيدا كردهاند، دوام بهتري هم خواهند داشت.
شپشك آردآلود بزرگترين دشمن حسنيوسف در آپارتمان است
معمولا وقتي حسنيوسف تشنه ميشود، برگهايش آويزان و بيحال ميشوند
حسنيوسف با بذر خيلي راحت تكثير ميشود
شپشك آردآلود بزرگترين دشمن حسنيوسف در آپارتمان است. البته در گلهايي كه در حياط كاشته ميشوند، گاهي شتهها هم مشكل ايجاد ميكنند. اگر فقط چند جاي گياهتان حالت آردي به خودش گرفت و متوجه شديد كه حشرههاي خيلي ريز و سمج به ساقهها و برگها چسبيدهاند، ميتوانيد برگها را زير آب ولرم بشوييد تا اين آفتها از ساقه جدا شوند. اگر جدا نميشوند به كمك يك گوش پاك كن كه روي آن مايع ظرفشويي ماليدهايد، اين حشرات را جدا كنيد و سپس ساقه را با آب شستوشو دهيد.
اگر در نهايت شپشكها با تعداد زياد حمله و خيلي روي گياه رشد و توسعه پيدا كردهاند، شك نكنيد و خيلي سريع همه ساقهها و برگها را تا سطح خاك هرس كنيد. برگها و شاخههاي جديد ديگر آفت نخواهند داشت. حسنيوسف نسبت به هرس شديد، مقاوم است.