فندق با اسم علمی Corylus avellana درخت یا درخچه ای از خانواده Betulaceae که بومی اروپا، آسیای صغیر و قفقاز می باشد. جنس Corylus دارای پنج گونه است که گونه غالب آن در ایران C.avellana است سطح زیر کشت فندق در استان گیلان بالغ بر ۱۵۵۰۰ هکتار بوده که تقریباً از این میزان حدود ۸۰% آن در منطقه اشکورات رودسر متمرکز شده است. یکی از بیماریهای کلیدی درختان فندق در مناطق مه خیز بیماری بلایت قهوه ای برگها بوده که توسط قارچ Mamianiella coryli ایجاد شده و در ماههای خرداد ، تیر و مرداد باعث خزان زودرس برگها می شود
تاریخچه، انتشار و اهمیت بیماری: بلایت یا سوختگی قهوه ای برگ درختان فندق (Brown blight) برای اولین بار در دنیا در کشور ایتالیا گزارش و عامل آن تحت عنوان Gnomoniella coryli نام گذاری گردید. بعد از آن در سال ۱۹۷۸ توسط Hohn تغییر نام یافت و با اسم علمی Mamianiella coryli بعنوان یکی از بیماریهای مهم خزان برگ فندق معرفی شد. این بیماری در حال حاضر در کشورهای ایتالیا، ژاپن و چین انتشار دارد. در ایران هم برای اولین بار از آستارا توسط دکتر ارشاد وهمکاران گزارش شد که بدنبال آن میرحسینی مقدم و همکاران طی مطالعاتی که در سالهای ۷۷- ۱۳۷۵ در شرق گیلان انجام دادند این بیماری را بعنوان بیماری کلیدی فندق در منطقه اشکورات رودسر معرفی نمودند. بیماری در مناطق مه خیز سبب خزان نابهنگام برگ فندق در ماههای تیر و مرداد گشته و یکی از عوامل مهم در کاهش کمی و کیفی محصول فندق در منطقه می باشد
از اواخر اردیبهشت لغایت اوایل خرداد ماه در ابتدا روی برگ پاجوشهای پای درختان با ایجاد لکه های زرد(کلروز) شروع شده که تدریجاً این لکه ها بزرگ و نکروزه می شوند
اندام بارده جنسی قارچ یعنی پرتیس ها با گردنی بلند پس از ایجاد لکه ها درست در سطح زیرین برگها تشکیل و با چشم غیرمسلح قابل رویت است
عامل بیماری بلایت قهوه ای برگ فندق قارچ Mamianiella coryli از رده آسکومیست ها Ascomycetes ، راسته Diaporthales و از خانواده Diaporthaceae بوده که اندام بارده جنسی آن پرتیسیوم می باشد که دارای گردنی دراز و براحتی در پشت برگهای آلوده قابل رویت می باشد. آسک ها استوانه ای شکل در داخل پرتیس تشکیل شده و هر آسک حاوی ۸ آسکسپور بیضوی شکل و بی رنگ می باشد
برای آزاد سازی آسکسپورها، ظهور علائم بیماری و ایجاد لکه روی برگ و تشکیل اندام بارده جنسی (پرتیس)، قارچ به دامنه حرارتی ۵/۲۶-۱/۱۷ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۷/۸۵-۵/۶۳% نیازمند است.
قارچ بفرم جنسی (پرتیس) روی برگهای خزان شده پای درختان زمستان گذرانی کرده و آلودگی اولیه در بهار توسط فرم جنسی قارچ یعنی `آسکسپورها صورت می گیرد
الف- زراعی (رعایت اصول فنی یا مدیریت باغ):
۱-جمع آوری برگهای خزان شده پای درختان و امحاء کامل آن زیرا قارچ بفرم جنسی روی برگهای آلوده خزان شده زمستان گذرانی می نماید.
۲- زدن شخم در اواخر فروردین لغایت اردیبهشت ماه هر سال و دفن کردن برگهای آلوده در دل خاک.
۳- مصرف بهینه کودهای شیمیائی علی الخصوص کود پتاسه و فسفره بر اساس آزمون خاک از اواخر زمستان لغایت فروردین ماه هر سال.
ب- مبارزه شیمیایی:
معمولاً مبارزه شیمیائی توصیه نمی گردد ولی در صورت نیاز از اواخر اردیبهشت ماه لغایت اوائل خرداد (زمان ظهور آسکسپورها) با قارچ کشهای سیستمیک از قبیل دودین و یا بنومیل به نسبت یک در هزار صورت می گیرد.
