چمن

تاریخچه چمن

چمن

گیاهی است از خانواده گندمیان که به نگهداری و مراقبت زیادی احتیاج دارد. داشتن یک چمن خوب مستلزم صرف هزینه و مراقبت مداوم می باشد. اگر فقط به منظور زیبایی محیطی می خواهید پوشش سبز ایجاد کنید میتوانید با حداقل امکانات از گیاهان پوششی متفرقه برای کاشت استفاده نمایید. هر چند که چمن بهترین و ایده آل ترین پوشش سبز برای زمین محسوب می شود، بخصوص که چمن در مقایسه با گیاهان پوششی از قدرت پاخوری بالایی برخوردار است. با این وجود در نقاطی که امکان رسیدگی و مراقبت زیاد وجود ندارد، گیاهان پوششی از بهترین پوششهای سبز خواهند بود. چمن در لغت به معنی سبزه زار، مرغزار و زمین سبز و خرم می‌باشد.

بیشتر در طراحی پارکهای عمومی ، باغات گیاه شناسی ، استادیوم های ورزشی و زمینهای بازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته چمن جهت پر نمودن جاهای خالی ، باغچه‌های بزرگ منازل هم در نظر گرفته می‌شود. چمن‌ها را به دو دسته چمنهای گرمسیری و سردسیری طبقه بندی می‌کنند چمنهای سرد سیری که به چمنهای فصل خنک هم مشهورند ویژه مناطق سردسیری و یخبندان می‌باشد. چمنهای گرمسیری بهترین رشد و نمو خود را در هوای گرم (بالای۳۰درجه سانتیگراد) دارند. چمنهای سردسیری در دو زمان کاشته می شوند یکی اوایل بهار و اوایل پائیز در مورد چمنهای گرمسیری به جزء زمانهای بسیار گرم یا بسیار سرد در هر موقعی از سال می‌توان اقدام به کشت نمود.

علفهای چمنی گروه مهمی از گیاهان سرگرمی بشر را تشکیل می‌دهند و به طور گسترده‌ای برای ایجاد چمنزارها، پوشش متراکم و نرم به کار می‌روند . آنها همچنین در کشاورزی خصوصاً در تولید علف‌های چمنی چراگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند گونه‌های چمن برحسب اهمیت عبارتند از :

  • چمن خشن
  • چمن چوب
  • چمن پرندگان
  • چمن کانادا
  • چمن کبیر

مراحل مختلف چمن کاری

آماده کردن زمین چمن:
اگر زمین چمن پستی و بلندی داشته باشد احتیاج به تسطیح دارد. زیرا در صورت عدم تسطیح در قسمتهای گود آب جمع شده که موجب خفگی چمن می‌شود و در قسمتهای بلند تیز به علت نرسیدن آب ، چمن کاملاً خشک می‌شود. پس از تسطیح اضافه کردن کودههای حیوانی بسیار مناسب است. در مناطق سرد سیر در اواسط پائیز به زمین کود داده می‌شود و در مناطق گرمسیر در هر موقعی از سال به جز ماههای بسیار گرم سال می‌توان کود دهی کرد.
نحوه کاشت بذر چمن:
هنگام کاشت بذر باید توجه کرد که توزیع آن به صورت یکنواخت باشد تا چمن یکدست سبز شود. کاشت بذر نباید در روز طوفانی صورت گیرد. کاشت بذر به دو صورت می‌باشد. کاشت با دستگاه بذرپاش و کاشت دستی به صورت پاشش بذر. ابتدا زمین باید به چند قطعه مساوی تقسیم شود و بذر را نیز متناسب با قطعات تقسیم و هر قطعه بذرپاشی می‌شود. عمق کاشت بذر نیم تا یک سانتیمتر است و یا اینکه بذر را به دو قسمت تقسیم کرده ، نیمی از آن را در یک جهت و نیم دیگر را عمود بر جهت اول کشت می‌کنند. بعد از کاشت ، با شن کش بذر را به زیر خاک قرار می‌دهیم و پس از اینکار روی بذر را با کود دامی پوسیده می‌پوشانیم.

مراقبت‌های زراعی چمن

آبیاری:

بعد از بذر پاشی آبیاری بارانی صورت می‌گیرد. و در آبیاری باید تا عمق ۱۵ – ۱۰ سانتیمتری کاملاً خیس شود.

کوتاه کردن چمن:

چمن‌های کوتاه رنگ سبز تیره بخود می‌گیرند ولی چمن‌های بلند رنگ قهوه‌ای مایل به زرد دارند. چمن زنی باید از ارتفاع ۵ – ۳ سانتیمتری صورت گیرد. اگر کوتاه کردن بیش از روی سطح خاک باشد باعث غلبه علفهای هرز می‌شود.

مبارزه با علفهای هرز و بیماریها

غلطک زدن چمن: اصولأ غلطک زنی بعد از فصل زمستان صورت می‌گیرد چون یخبندان در مناطق سردسیر باعث بالا آمدن چمن از خاک شده و ریشه‌های آن از خاک جدا می‌گردند. غلطک زدن باعث ایجاد تماس مجدد و تثبیت چمن می‌گردد.
زردی چمن: زردی چمن ممکن است در اثر کمبود ازت باشد.

کاربرد های چمن

کاربرد چمن بیشتر به عنوان زمینه در برنامه فضای سبز و استفاده از رنگ سبز چمن که باعث بهتر دیده شدن سایر گیاهان می‌شود.

  • چمن مکان مناسبی برای بازی بچه‌ها می‌باشد.
  • چمن در زمین‌های ورزشی استفاده می‌شود.
  • چمن به عنوان یک جز از گیاهان زینتی فضاهای سبز محسوب می‌گردد.
  • چـمن بیـشترین نقش را در تصفـیه هوا وکـاهـش آلــودگی هوا را در مـحـیط های شـهری بـر عـهـده دارد. چـمــن را هــر ۱۵روز یـکبار کـوتاه کرده . گرد وخاک و ذرات مـعلـق بـر روی سـطـح بـرگ چـمن ها نـشـسته و با چمن زنی از محیط خـارج مـی شـود.
  • چمـن را به عنـوان بوم نقاشـی در کاشـت فضـای سـبز اسـتفاده می کنند یعنی به عنـوان زمـینه ی فضـای سـبز اسـتفاده می شود . برای طـراحی فضای سبز ابتدا محـل گـل و درختـان را مشـخص مـی کنند سـپس چمن کاری را در مناطق خالی انجام می دهند .

باید در کاشت چمن به چند نکته توجه داشت

۱- موقعیت جغرافیایی : سـطح شـیب دار زیر درختان ، منـاطق آفـتاب گیر و …
۲- آب و هوا : نـوع آب وهوا بـرای پـیدا نـوع بذر منـاسب مورد نـیاز مـی باشد
۳- دما
۴- رطـوبت
۵- خـاک

انواع چمن

چمن ها با رنگ های مختلف در محیط های مختلف کاشته می شود; مثلاً چمن هایی با رنگ های نقره ای ، آبی و …
در هـر اقـلیم چـمن منـاسب بـا آن اقـلیم بـاید کاشته شود . برای کاشت چمن نوع بـهره بـرداری چمن بـاید مـشخص شـود مـثل باغ ، ویـلا ، زمـین فـوتبال ، پارک چـمن را یـکبـار در مـحـیط کـاشـته مـی شـود و بـا مـراقـبـت مـناسـب و خـوب تـا هـفـت سـال در محـیط بـاقی مـی مـاند .
علف‌های چمنی منطقه معتدله که بیشتر کشت و کار می‌شوند:

این گیاهان به آب و هوای معتدله سازگار شده اند و شامل گیاهان یک ساله و دو ساله هستند ولی اکثر آنها پایا می‌باشند . انواع دو ساله و پایا برای تغییر از مرحله رویشی به زایشی به بلند شدن روز و درجه حرارت عکس العمل نشان می‌دهند . پنجه‌های تولید شده در پاییز بزرگترین نقش را در عملکرد بذر در سال بعدی در این گیاهان دارد.

علف‌های مرغزار :

این گراس‌ها معمولاً در مناطقی که دارای آب و هوای تیپیک قاره‌ای با تابستانهای نسبتاً گرم و زمستان‌های سرد باشد سازش دارند .

علف‌های چمنی مناطق استوایی:

علف‌های چمنی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری طوری سازگاری یافته اند که در شرایط روزهای کوتاه بذر تولید کرده و در بعضی از آنها در روزهای بلند بذر تولید نمی‌شود . تعدادی شرایط مرطوب را ترجیح داده و بقیه به شرایط خشک تر سازگاری پیدا نموده اند . بعضی از علف‌های چمنی مناطق گرمسیر به صورت رویشی تکثیر می‌یابند، ولی در این بخش گیاهان دارای تکثیر جنسی تشریح می‌شوند . یکی از مشکلات تولید بذر علف‌های چمنی مناطق گرمسیری بی نظمی در تولید بذرها می‌باشد . بون من (۱۹۷۱) برای مقیاس عملکرد از بذرهای خالص جوانه زده استفاده کرده و اشاره کرده است که بدین طریق عملکرد بذر از عملکرد بذر بوجاری شده کمتر می‌باشد، زیرا تعدادی از بذور بوجاری شده نازا هستند . علاوه بر این معمولاً در طول یک سار بسته به وجود رطوبت دو تا سه بار بذر تولید می‌شود . برخلاف علف‌های چمنی مناطق معتدله در سال کشت نیز بذر تولید می‌شود و عملکرد بذر در هر بار برداشت پایین است . بون من (در هبلس ویت ۱۹۸۰) اشاره کرده که معمولاً بذور تولید شده دارای ۲۵ درصد جوانه زنی بوده و عملکرد در حدود ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار می‌باشد . در کشورهای استوایی که نیروی انسانی در حد وفور است، خوشه‌های بذر با دست کنده می‌شود و مشکل طولانی بودن دورهٔ رسیدن به این ترتیب تا حد زیادی حل می‌شود . این مسئله باعث طولانی تر شدن خوشه دادن هم در داخل یک گیاه و هم بین گیاهان می‌شود و در روی یک خوشه نیز گل دادن ادامه می‌یابد . با کاشت در فاصله ردیف کمتر و افزایش کود از ته می‌توان پنجه زنی زودتر را تحریک نموده و پنجه زنی دیر را کاهش داد و به این ترتیب گلدهی را یکنواخت کرد . اما این روش همواره موثر نیست .

از چمن های سردسیری مینوان به موارد زیر اشاره کرد:

Lolium perenne
Lolium multiflorum Lam
poa paratensis
Poa annua
Poa bulbosa
Tall fescue
Fine fescues
Festuca rubra L.spp.litoralis
Festuca rubra L.spp.commutata
Festuca ovina
Festuca tryac
stolonifera Agrostis
Agrostis tenuis
Agrostis capillaris
Agropyron
Bromus

از چمن های گرمسیری مینوان به موارد زیر اشاره کرد:

Cynodon dactylon
Cynidin transvaalensis
Zoysia japonica
Zoysia tenufolia
paspalum notatum
Paspalum vaginatum Swarz
Eremochloa ophiuroides

چـمن در پـارک :

چـمن کـاری در پـارک بـرای بـهره بـرداری تـفـریـحی مـی بـاشد

در این نـوع چـمـن کـاری بـعـد از مشـخـص شـدن مـکـان مـناسـب بـرای درخـتان و درختـچـه ها و کـاشـت گـل هـا چـمن مـنـاسـب را پـیدا کـرده و چـمـن کـاری را درآن محل انجام می دهنند

زیـر سـاخت هـای‍ی کـه بـرای کـاشـت چـمن اسـتـفاده مـی شـود مـتـفاوت می باشد مـانـنـد زه کـشـی مـنـاسـب خـاک و …
خـاک رس بـعـد از آبــیـاری ســفـت شـده وآب را در داخـل خـود نـگـه مـی دارد خـاک مـنـاسـب بـرای کـاشـت چـمن بـایـد دارای خـاک رس به هـمراه ماسه و کود مـنـاسـب باشد . بـرای چـمـن کـاری خـاک رس ۷۰ درصـد ، مـاسـه ۱۵ درصـد و کـود ۱۵ درصـد بـاشـد
کود مـناسـب بـرای چمـن کـاری بـایـد خالی از تـخـم عـلـف هـرز یا مـواد مـانـنـد آهـک ، مـواد اضـافـی واری شـده بـه آن مـانـنـد خـورده شـیـشـه ، کـاغـذ و مـواد آلـوده بـه بـیـماری هـا مـانـنـد قـارچ بـاشـد . کـود مـنـاسـب بـرای چـمـن کـاری کـود حـیـوانـی ، از حـیـوانـاتـی مـانـنـد اسـب و گـوسـفـنـد مـی باشـد کـه بـعد از کاشـت بـذر چـمـن بـه انـدازه ۲-۳ بـرابـر قطر بـذر کـود بـر روی آن الـک مـی کـنـنـد .

زمـان مـنـاسـب بـرای دادن کـود بـه چـمـن در فـصـول رشـد چـمـن مـانـنـد بـهـار و پـایـیـز مـی بـاشـد در فـصـل تـابـسـتـان اگـر بـه چـمن کـود داده شـود چون در ایـن فـصـل نـیـاز گـیـاه بـه آب زیـاد اسـت در نـتـیـجـه کود در آب به مـیزان زیاد حـل شـده وبـاعـث مـی شـود ریـشـه چـمـن بـسـوزد .

خـاک زیـر چمـن را غـلـتـک کـاری مـی کــنـنــد تا زمـیـن را صـاف کـرده و بـرای کاشـت چـمن منـاسـب کـنند این کار برای سـطوح شیـب دار نـیز باید انجام شود.

مـیـزان بـذر مـورد نـیـاز در مـتـر مـربـع مـتـفـاوت مـی بـاشـد . در هـر متر مربع ۵۰ الـ‍ی ۷۰ گـرم بـذر اسـتـفـاده مـی شـود اگـر ایـن مـیـزان بذر بـیـشـتر از حد مـجـاز بـاشد رنـگ بـذر هـا زرد مـی شـود اگـر مـیـزان بـذر کـمتر از مجاز باشد، در میـان چـمـن لـکـه لـکـه هـای خـالـی قـرار مـی گـیـرد .

فـصـول کـاشـت چـمـن در تـهران در فـصـل بـهـار از اوایـل فـروردیـن تـا اواسـط خـرداد مـاه و در فـصـل پـایـیـز از اوایـل مـهـر تـا اواسـط آبـان مـاه برای کاشت چـمـن مـنـاسـب مـی بـاشـد . ( بـذر چـمـن هـای کـاشـتـه شـده بـعـد از ۵ – ۱۰ روز جـوانـه مـی زنـد )

بـعـد از کـاشـت بـذر بـایـد بـه چـمـن ها آب داده شـود . آب پـاشـی بـر روی بـذر چـمـن هـا بـا اسـتـفـاده از آب پـاش هـای‍ی کـه آب را به صـورت ریـز و پودر در بیـاورنـد آب را بـر روی بـذر هـا مـی پـاشـنـد .
پـس از سـبـز شـدن بـحث نـگه داری از چـمن مـطـرح اسـت اولین بـحث آبیاری چمن است در تـهران آب مـورد نـیـاز بـرای چـمـن ۹ لـیـتـر بـر مـتـر مـربـع است، اگـر مـقـدار آب بـیـشـتـری بـه چـمـن داده شـود یـعـنـی بـیـشـتر از ۹لیتر بر متر مـربـع بـاعث پـوسیدگـی ریـشه وبـروز بـیمـاری هـای قـارچـی چـمـن مـی شــود.

اگــر مـقــدار آب کـمـتـری بــه چـمـن بـدهـنـد یـعنـی کـمـتـر از ۹ لـیـتـر بـر مـتـر مـربـع بــاعـث پــ‍‍‍ژمـوردگـی و خــشــک شـدن چــمـن و هـمـچـنـیـن تـرک خـوردن خـاک چــمـن مـی شـود .

مـنـابـع آب مـورد نـیـاز چـمـن از چـاه هـا ، رودخـانـه هـای مـحـلـی ، جمع آوری آب های سـطـحـی و فـاضـلاب هـا تـهـیـه مـی شـود . بــرای جــمـع کــردن آب ها چــاه های عــمـیـق زده شــده تـا آب را از عـمـق بـه سـطـح مـنـطـقـل کـنـنـد و وارد شـبـکـه آب رسـانـی تـحـت فـشـار قـرار گـیـرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا