صیفی جات

خیار – CUCUMBER

دانستنیهای علمی

خيار يکي از قديمي ترين سبزي هاي کشت شده می باشد. عده اي آن را بومي نواحي گرم شمال شرقي هندوستان دانسته و بعضي عقيده دارند که نوع خودروي آن در ارتفاعات هيماليا يافت شده است. بيش از ۵ هزار سال تاريخ شناخته شده دارد و احتمالاً از هند منشأ گرفته است و ظاهراً مدت سها قبل از تاريخ مکتوب از هند به سمت شرق و چين و از سمت غرب به آسياي صغير، شمال آفريقا و اورپاي جنوبي گسترش يافته است

خصوصیات ظاهری

خيار يکي از گياهان تيره کدوئيان است که شامل ۹۰ جنس و ۷۵۰ گونه مي باشد. علاوه بر خيار، جنس Cucumis شامل حدود ۳۰ گونه ديگر است که در دو ناحيه متمايز جغرافيايي توزيع شده اند. ساقه خيار مانند ساير گياهان خانواده کدوئيان خزنده و کرک دار بوده و در مقطع زاويه دار است. گل ها ۵ قسمتي به رنگ زرد و به قطر حدود ۳ سانتي متراند. اغلب ارقام خيار يک پايه با گل هاي نر و ماده جدا از هم در يک بوته هستند. ظهور جنسيت در گل هاي خيار تحت تأثير شرايط محيطي قرار مي گيرد. در شرايط روزهاي بلند و شدت نور زياد گل هاي نر بيشتري توليد مي‌کند درصورتي که تحت شرايط روزهاي کوتاه و شدت نور کم گل هاي ماده بيشتر توليد مي شوند.

شرایط محیط رشد

خيار تقريباً در تمام کشورهاي مناطق معتدل کشت می شود. از آن جا که خيار در مقابل سرما حساس بوده و طالب گرماست، بايد کشت آن در مناطقي با آب و هواي نسبتاً گرم صورت گيرد. چنانچه دما در شب پائينتر از C°۵ باشد ميوه‌ها به حد کافي تشکيل نمي شوند و يا اين که اختلالات فيزيولوژيکي در آن ها ظاهر مي گردد. دماي بالا براي جوانه زني، مرحله رويشي و مرحله زايشي لازم است. حداقل دمای لازم براي جوانه زدن بذر خيار C°۱۲ بوده و براي رشد و نموساير اندام هاي آن دماي بالاي C°۱۰ مورد نياز است. گل هاي اين گياه ابتدا در دماي C°۱۵ به بالا باز مي‌شوند و عمل لقاح در دماي ۲۶ تا C°۲۹ انجام مي گيرد. با کاهش درجه حرارت تعداد روزهاي لازم براي جوانه زدن افزايش مي يابد. به عنوان مثال در دماي C° ۱۵ اين کار ۱۳ روز به طول مي انجامد، در صورتي که در دماي C° ۲۵ مدت زمان لازم ۴ روز است

خواص درمانی و کاربردهای صنعتی

ميوه خيار به عنوان سبزي و در حالت نارس به شکل کنسروي مصرف مي شود. به علت پائين بودن درصد انرژي غالباً به عنوان ميوه اي براي رفع خستگي مورد توجه است. با توجه به اينکه اين گياه حدود ۹۶ تا ۹۷ درصد از آب تشکيل شده، ولي به علت وفور ويتامين، املاح معدني و اسيدهاي آلي آن در تغذيه مدرن امروزي از اهميت ويژه اي برخوردار گرديده است خيار از سبزي هاي پرمصرف در ايران و جهان است. بعد از گوجه و هندوانه، نسبت به ساير سبزي ها، خيار و خربزه به طور گسترده تري کشت مي شوند (آمار FAO). آب برگ خیار قی آور بوه و در درمان سوء هاضمه کودکان مفید بوده و میوه خیار نرم کننده و ملین، مسهل و پاکساز است. میوه ی تازه خیار در درمان لکه های پوستی و خارش ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین بعنوان پماد سوختگی و جای زخم مورد استفاده قرار می گیرد و در ساخت لوازم آرایشی برای نرمی پوست نیز بکار می رود. دانه های خیار خنک کننده، ادرار آور و کِرم زدا می باشد. ۲۵ تا ۵۰ گرم از دانه های پوشش دار خیار زمینی میزان استاندارد برای کرم زدایی بوده و معمولا با یک مسهل مصرف شود تا خروج کِرمها بهتر صورت گیرد.

آفات

در پیشگیری از امراض وآفات در گلخانه نکات مهمی است که قابل توجه می باشد: رفت وآمد اشخاص مختلف به گلخانه محدود شود چراکه رعایت بهداشت در گلخانه برای جلوگیری از سرایت بیماریهای بسیار مهم است. وسایل را مرتبا ضد عفونی کرده و قبل از شروع هرس وبرداشت دستها را با آب وصابون بشویید.بعد از خاتمه دوره بهربرداری تمام بوته های خیار دوره ی قبل را بایستی ازگلخانه خارج نمود. علف های هرز داخل گلخانه مرتبا حذف و علف های هرز دور گلخانه مبارزه شیمیایی گردد.وقتی خاک رطوبت کافی دارد از آبیاری اضافی خودداری گردد.وجود رطوبت زیاد در فضای گلخانه باعث ایجاد و شیوع بسیاری از بیماریهای قارچی می گردد آفات مهم خیار: شته ی جالیزی/ کنه عنکبوتی / سوسک های خانواده ی الاتریده/ سوسک های خانواده ی تنبریونیده/ شب پره/ بیماریهای مهم خیار: سپتوریوز کدوئیان/ آنتراکنوز / موزائیک خیار/ سفیدک دروغی خیار/ گموز

نحوه تکثیر گیاه

بذرهای خیاراوایل تا اواسط بهار در خزانه در یک خاک غنی کشت می شود. جوانه زنی در طول دو هفته صورت گرفته و در هر گلدان دو یا سه بذر در هر گلدان کاشته می شود که پس از رشد اولیه، بهترین گیاهچه ها نگه داشته می شود. گیاهچه های باقیمانده به سرعت رشد بهینه خواهند داشت که اینها پس از آخرین سرما از گلدان خارج شده و در بستر اصلی کشت می شوند

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا