فارسی من زنگباری است و اعراب به من قلمونیا گویند. در کتب مختلف قدیم به من راتيانج، راتیج و راطيانا گفته اند و این اسامی یونانی بوده و با کلمه رزین هم ریشه است. من صمغ درخت کاج کوچك هستم که در اطراف سمنان و کرمانشاه زیاد است. فرنگی ها به من تربانتین می گویند و از تقطیر من اسانس تربانتين به دست می آید. در طب جدید برای ایجاد دمل مصنوعی، کمی از اسانس مرا زیر پوست تزریق می کنند و به این ترتیب جریان خون را متوجه آن موضع می نمایند. پس از تقطير باقیمانده خشك من، کلوفان به دست می آید. خوردن ۵/۲ گرم من با زرده تخم مرغ و همچنین با سوپ سبوس گندم، جهت سرفه مزمن و تنگی نفس و معالجه سل و جراحات ریه مفید است. مکیدن من جهت از بین بردن خلط سینه و جذب فضولات بینی سودمند است. اگر مقداری از من را در سر قلیان یا چپق گذاشته، و دود آن را بکشید. جهت تنگ نفس و جراحات سینه نتایج عالی دارد و برای این کار بهتر است که روز اول يك مرتبه، روز دوم دو مرتبه، روزسوم سه مرتبه آن را بکشید. چون خرفه را با من مخلوط کرده و در آفتاب خشك کنید، برای زکام، ومعالجة تب راجعه سودمند می باشم. ضماد من جهت التيام جراحات و از بین بردن خارش، جرب، سختی پوست ، فتق و بواسیر و گل مژه مفید است.و چون مرا با روغن کتان مخلوط کرده روی زگیل گوشتی و پینه بگذارید و آن را از بین می برم و مالیدن این روغن در روی شقاق و بو اسیر مفید می باشد و برای معالجه کجی ناخن تجویز می شود.چون يك قسمت مراروی آتش ذوب کرده و هم وزن آن تخم کتان و نصف آن سفیداب قلع در آن انداخته و مخلوط کرده و از روی آتش بردارید جهت التيام جراحات بهترین مرهم است و چون مرا ذوب کرده با فلفل ذوب نمایید ، مرهم خوبی برای بواسیر می باشد. تربانتین و اسانس آن و همچنین کلوفان در دامپزشکی مصرف زیاد دارند. اسانس تربانتین را در امریکا و بلژيك رقيق کرده و برای پانسمان زخم های غانغاريا «کانگرن» و زخم های سیاه شده و خوره ای به کار می برند. اسانس من به مقدار کم، مراکز عصبی را تحريك و به مقدار زیاد، آن را فلج می کند. کپسول آن که دارای ۲۵% گرم است، برای درمان عفونت سینه ، نزله وبرنشیت حاد و غانغاریای سینه و غیره مفید است، برای از بین بردن سنگ های صفراوی و معالجه سوزاك و ورم مثانه و ضعف اعصاب تجویز می شود. ضد کرم معده مخصوصا کرم کدو می باشد، و برای درمان رماتیسم و سياتيك به کار می رود، برای نقرس و یبوست معتادان به ترياك مفید است. به عنوان حلال کائوچو به کار می رود. در صنعت چرم سازی، گونی سازی، واکس سازی و رنگی سازی زیاد مصرف می شود. برای جلو گیری از خطر انفجار کمی از آن را به هیدروژن مایع مخلوط می نمایند.
