درباره پیاز دشتی

 فارسی من پیازدشتی است، به من پیاز موش هم می گویند. چون دشمن این حیوان موذی هستم. يك نوع من در خراسان می روید و به آن پیازخرك و «بصل الخنزير» گویند. عر بی من عنصل، بصل الفار، بصل، العنصل و عنصلان است. در کتب قدیم مرا زیر نام اسقیل که گويا يك لغت یونانی است آورده اند. بيخ من شبیه پیاز بوده، و گلابی شکل است. بزرگ و کوچک –سفید و قرمز، کوهی و بیابانی دارم. بزرگی پیاز من حتی به دو کیلو هم می رسد و نساجان بنگال لعاب مرا جهت محکم کردن ریسمان وتار و پود پارچه بکار می برند. پیاز مرا بایستی در پاییز بچینند تا چسبندگی زیادتری داشته باشم. من پیشاب را زیاد می کنم، و آب نسوج را از بین می برم. همراه با کاکل ذرت و دم گیلاس وخارسک بهترین درمان داء الفيل (چاقی زیاد) هستم. مقوی قلب بوده و سینه رانرم می کنم وضد سیاه سرفه می باشم.من جهت اکثر امراض دماغی و عصبی مانند سر گیجه، مالیخولیا، درد شقیقه، سردرد یك طرفه، بی حسی اعصاب، فلج و نسيان مفید می باشم. قدرت بینایی را زیاد می کنم و از فشار چشم می کاهم. درد گوش را ساکت می کنم. تنگی نفس را معالجه می نمایم. درمان سرفه کهنه بوده، سینه را نرم می کنم. من معده را تقویت کرده، به هضم غذا كمك می کنم و آن را گوارا می نمایم. برای یرقان، استسقا، سختی طحال، پیچش شکم و درد مفاصل و سياتيك مفید هستم. ادرار وحیض را باز کرده، سنگ های مثانه را خرد می نمایم خوردن من برای زنان حامله خوب نیست، چون ممکن است سقط جنین نموده و یا فرزند آنها ناقص الخلقه به دنیا بیاید.چون پیاز مرا با سرکه کوبیده و در حمام بر لکه های سیاه پوست بدن بمالند رنگ آن را از بین می برم و در این مورد هیچ دارویی رقیب من نیست. اگر نپخته مرا با يك چهارم وزنش بوره (بورات دوسود) کوبیده و در پارچه بسته و آن را بر موضع گری (داءالثعلب) آنقدر بمالند که خون آلود شود، موی آن محل روییده خواهد شد و چنانچه محتاج به تکرار عمل باشد، بایستی چند روز صبر کرد تا زخم آن بهبودی یابد. چون موش مرا بخورد، در کمتر از يك ساعت خواهد مرد. بوی من قاتل مگس می باشد، حشرات و مورچه را نیز از بین می برم. . و من آفات نباتی را از بین می برم و به همین جهت است که در گذشته که سمپاشی نباتات معمول نبود، مرا در پای درختانی چون مو وانار می کاشتند، تا آفات آنها از بین برود.بذر من شکم را نرم می کند و درمان دل پیچه است. مقدار خوراك من سه گرم بوده، و زياده بر آن خطرناك است.