فارسی من شنبلیله است، در شیراز به من شنبلیز گویند. گیلانی ها مرا خلبه می خوانند و اعراب خلبه را معرب کرده حلبه می گویند. در بعضی از کتب به من فريقه لقب داده اند. برگ من يك سبزی خورشی و دانه های روغنی من يك بذر دارویی می باشد. از برگ تازه و خشك من در تهیه خورش و خوراک های دیگر استفاده می کنند و با برگ خشك شده من سوپی تهیه می کنند که به اشکنه معروف است. زادگاه اولیه من ایران و آسیای صغیر است، ولی اکنون در اکثر نقاط جهان به منظور استفاده از دانه های من، مرا کاشته اند. برگ من کمی ملین بوده اشتها را زیاد می کند و در ضمن پیشاب آور است و عادت ماهانه زنان را باز می کند. ضماد برگ من برای تقویت مو بسیار نافع است و چنانچه زن آبستن هنگام بارداری از برگ من زیاد بخورد بچه اش دارای موی زیاد خواهد شد. جوشانده برگ و دانه های مسن زایمان را آسان می کند. اخيرا عده ای از دانشمندان در روی دانه های من مطالعه کرده و آنها را مورد آزمایش قرار داده، و در آن مواد صمغی، مواد مازویی، يك روغن، مواد سفیده ای، املاح معدنی و چند عامل دارویی پیدا کرده اند. ولی خواص این عوامل را داروسازان سنتی ایران قبلا در دانه های من پیدا کرده و در کتاب های قدیم نوشته اند. دانه های من ملین بوده و به هضم غذا کمک می کند. محرك شهوت و باز کننده عادت ماهانه بانوان است. مقوی ریه بوده و همراه با عسل، سینه را باز و خالی می کند. روغن دانه های من به علت داشتن ویتامین های «آ» و «د» همانند روغن ماهی است. ضد شب کوری و درمان نرمی استخوان می باشد ، خوردن برگ و بذر من برای کسانی که در جاهای مرطوب و کم آفتاب زندگانی می کنند، غذای بسیار مفیدی است. اگر دانه های مرا با تمر هندی و هم وزن آن مویز و انجیر جوشانده و پس از صاف کردن آب آن را به قوام آورند، جهت تنگی نفس و تصفیه آواز و بازشدن سینه های خسته و درمان زخم سینه و درد آن مفید است؛ حتی اگر مزمن شده باشد. مطبوخ دانه های من با پرسیاوشان نیز جهت موارد بالا نافع است. پخته برگی و دانه های من زایمان را آسان می کند و خوردن آن بطور مرتب برای چاق شدن اشخاص لاغر وضعيف البنيه سودمند است. برای رفع بدبویی مدفوع، خوردن برگ و دانه های من توصیه شده است. ضماد برگ و بذر من جهت ورم های جلدی و درمان سوختگی آتش به کار می رود. برای رفع ترکیدن و کجی ناخن به علت داشتن ويتامين (د) مفید می باشد و نیز برای تقویت و جلوگیری از ریزش مو می توان از این ضماد بهره مند شد. ضماد بذر من با انجیر جهت باز شدن دمل تجویز شده است. شستشوی چشم با آب برگ و دانه های من جهت درمان تر اخم، آبریزش، رفع قرمزی چشم و ورم پلك مفید است.نشستن در آب مطبوخ برگ و دانه های من جهت تسهیل زایمان و اخراج مشيمه، اثر قطعی دارد. شستشوی سر با آب مطبوخ برگی و دانه های من جهت اصلاح موهای وز کرده، برطرف کردن شوره سر ومعالجة زخم های آبدار سر مفید می باشد. پختن برگ من با برگ اسفناج، برگ خرفه و زردك در قدیم معمول بوده و یکی از غذاهای مفید شناخته شده بود. از روغن دانه های من که همانند روغن ماهی است می توانید برای درمان سخت شدن پوست بدن و رفع زبری و پوسته پوسته شدن آن استفاده کرده و آن را جهت نرم کردن مو و جوش های صورت به کار برید. روغن دانه های من مخلوط با موم جهت درمان ترکیدن پوست و با ادویه مناسب جهت پاك كردن كمك و نیکو شدن رنگ رخسار توصیه می شود. خوردن يك قاشق مرباخوری از دانه های من محرك اشتها بوده، نیروهای جسمی و روحی را زیاد می کند. کوبیده آن جهت معالجة نقرس، مرض قند، نرمی استخوان، کم خونی و همچنین برای جلوگیری از لاغر شدن مبتلایان به سل و مرض قند تجویز می شود. پودر کوبیده من اگر مدتی بماند بد بو می شود، وحتى ادرار و عرق بدن را هم بد بو می کند، ولی تازه آن این عیب را ندارد. در اروپا برای جلوگیری از بوی نامطبوع، پودر دانه های من ، آن را با شربت انگور فرنگی مخلوط کرده و میل می نمایند و یا آن را قبل از غذا همراه با کمپوت و مربا می خورند. خلاصه من به علت داشتن مواد آهنی مقدار زیادی فسفر و هورمون های گیاهی در ردیف یکی از مفیدترین سبزی ها می باشم.
