نارنج سه برگ یا پونسیروس از خانواده روتاسه بوده و به مرکبات تعلق دارد.
این گونه گیاهی اغلب بعنوان پایه برای دیگر مرکبات استفاده می گردد.
نارنج سه برگ به شمال چین و کره تعلق داشته و به نارنج تلخ چینی نیز شناخته می شود.
درختان پیوندی روی پونسیروس تحت تاٌثیر بیماری های تریستزا قرار نمی گیرد.
این پایه به نماتد مرکبات مقاوم بوده و به میزان زیادی نسبت به پوسیدگی طوقه و سایر مشکلات مربوط به زهکش ضعیف خاک مقاوم هستند.
خصوصیات ظاهری
نارنج سه برگ با خارهای بزرگ ۳ تا ۵ سانتی متری روی شاخه های خود قابل شناسایی می باشد.
این درخت برگ ریز بوده و با فصل خزان برگ های خود را از دست می دهد.
ارتفاع این درخت حداکثر ۵ متر و با برگ های سه برگچه ای و که گل های آن زودتر از سایر مرکبات و در اواخر اسفند شکوفا می شوند.
میوه ها کروی، کوچک و دارای سطحی پوشیده از موهای بسیار ریز و ظریف بوده و فاقد بخش خوراکی و آبدار هستند.
میوه ها در اواخر شهریور و پس از رسیده شدن از درخت ریزش می کنند و آماده برداشت و بذرگیری می شوند.
میوه ها مزه بسار گسی داشته و دارای تعداد زیادی بذر هستند.
ارقام پیوندی روی پونسیروس دارای میوه های زودرس، پرآب با پوستی صاف و نازک بوده و کیفیت خوراکی میوه نیز از نظر املاح جامد محلول و اسیدیته کل تقریباً مشابه پایه نارنج است.
شرایط محیط رشد
از آنجایی که این پایه کمی دیر به خواب می رود، بروز سرمای زودرس می تواند برای درختان پیوندی روی پونسیروس خطرناک باشد.
این پایه نسبت به خاکهای شور و آهکی تحملی ندارد. پونسیروس بهتر از سایر پایه ها به اراضی سنگین و با زهکش ضعیف سازگار شده است.
برگ های ارقام پیوندی روی این پایه در pH بالای خاک حالت کلروز را نشان داده و رشد و عملکرد درخت دچار کاهش می شود.
مرکبات پیوندی روی پونسیروس در خاک های غیر حاصلخیز و شنی رشد ضعیفی داشته و به خشکی نیز حساس خواهند بود اما اگر این خاک ها از حاصلخیزی خوبی برخوردار باشند رشد درخت بهبود می یابد.
پونسیروس به دلیل طبیعیت خزان کنندگی می تواند در هنگام استراحت تا ۲۰-درجه سانتیگراد را تحمل نموده و این مقاومت را تا حدودی به رقم پیوندک نیز انتقال دهد.
خواص درمانی و کاربردها
پونسیروس عمده ترین پایه مورد استفاده برای نارنگی انشو شناخته شده است.
نارنج سه برگ در طب سنتی شرقی برای رفع التهابات آلرژیک استفاده می شده است.
این میوه بعلت تلخی مصرف تازه خوری چندانی ندارد اما در تهیه مارمالادها می توان آن را بکار گرفت.
در نوشیدنی های رفع خستگی نیز موثر است. بافت گوشت میوه در طعم دهندگی غذاها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
میوه در ویتامین c غنی می باشد.
نحوه تکثیر گیاه
بذور نارنج سه برگ در صورت رسیدن در شاسی سرد جوانه می زند.
تیمار سرمادهی بذر به مدت ۴ هفته انجام شود و در این صورت در بهار در گلخانه جوانه می زند.
هر گیاهچه را در گلدان جداگانه نهاده و در زمستان به داخل گلخانه آورده شود.
گیاهان به اندازه مناسب که رسیدند می توان گونه های مورد نظر و با کیفیت را روی آنها پیوند زد.
