در بعضی از درختان (مانند درخت پسته) ممکن است شیره گیاهی ، پس از ایجاد شکاف، از گیاه خارج شود و روی جوانه پیوندک را بپوشاند و مانع جوش خوردن پیوند گردد. برای رفع این مشکل از پیوند شکمی معکوس استفاده می شود که شکاف افقی را در پایین شکافی عمودی (یعنی به شکل L ) می زنند تا شیره گیاهی، در صورت خروج ، به پیوندک آسیبی نرساند. در این حالت پیوندک از پایین وارد شکاف می گردد.
در بعضی نقاط، فقط به یک شکاف عمودی اکتفا می شود . این روش موقعی امکانپذیر است که پایه جوان باشد و بتوان تا اندازهای آنرا خم ساخت ؛ زیرا برای قرار دادن پیوندک باید درخت را به طرفی که شکاف واقع شده خم کرد تا پوست پایه از چوب جدا گشته ، شکاف از هم باز شود، آنگاه بتوان پیوندک را در آن قرار داد و پایه را رها ساخت تا به حال اول خود باز گردد.[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]پیوند قاشی [/vc_message][vc_column_text]از این نوع پیوند جوانه زمانی استفاده می شود که درخت پوست نمی دهد و پایه و پیوندک هر دو در حالت خواب هستند . روش کار بدین ترتیب است که برای آماده کردن پیوندک، شاخه ای که قطر آن ۱ تا 5/2 سانتیمتر است انتخاب کرده ، برشی با زاویه ۴۵ درجه در زیر جوانه ، سپس از 5/2 سانتیمتری بالای جوانه یک برش مورب به طرف پایین در داخل ساقه زده می شود تا به برش اول برسد. در پایه نیز برش هایی کاملاً مشابه پیوندک ایجاد کرده، پس از حذف قسمت زائد آن، پایه و پیوندک را با هم جفت می کنند و می کوشند تا لایه های زاینده کاملاً در تماس با یکدیگر قرار گیرند. در محل پیوند، جوانه را باید با نوارهای لاستیکی ویژه پیوند جوانه، با مواد مشابه، محکم نگه داشت. پوشاندن پیوندگاه با چسب پیوند ضروری است ولی باشد متوجه بود که روی جوانه چسب زده نشود. ممکن است اطراف محل پیوند را با خاک پوشاند تا از خشک شدن محل پیوند جلوگیری شود.[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]پیوند وصله ای [/vc_message][vc_column_text]این روش عموماً برای درختانی که پوست آنها ضخیم است به کار می رود و زمانی باید انجام شود که درخت پوست بدهد و گیاه رشد سریع داشته باشد . در پیوند وصله ای ، یک قسمت از پوست درخت به صورت مربع مستطیلی از پایه برداشته می شود و بجای آن، قسمتی به همان اندازه از پیوندک که یک جوانه داشته باشد جایگزین می گردد. وسیله دو تیغه ای مخصوصی وجود دارد که زدن این نوع پیوند را آسان می سازد. بهتر است جوانه پیوندک در محلی از پایه قرار گیرد که بین دوگره بوده و چوب صاف و بی گره داشته باشد. جوانه را باید در جای خود با لاستیک های مخصوصی پیوند جوانه یا ریسمان های چسب دار محکم ساخت . انواع گوناگونی از پیوند وصله ای وجود دارد.
در ایران نوع بخصوصی از این پیوند که به پیوند لوله ای مرسوم است مورد استفاده قرار می گردد که در آن برای گرفتن پیوندک، پوست درخت را به شکل استوانه ای یا لوله ای که طول آن حدود ۴-۳ سانتیمتر بوده و روی آن فقط یک جوانه باشد جدا ساخته، انتهای پایه را قطع می کنند و پوست آنرا تا محلی که پیوندک باید قرار گیرد برمی دارند ؛ سپس پوست استوانه ای حامل جوانه پیوندک را از بالا روی پایه گذاشته، آنقدر می لغزانند تا به محلی که قطر پایه و پیوندک یکی باشد برسد. در اینگونه پیوند ، لایه های زاینده کاملاً با یکدیگر تماس داشته و پیوندک و پایه، بدون بستن، به یکدیگر میچسبند. این نوع پیوند . را بر روی شاخه هایی که کمتر از یک سانتیمتر قطر دارند می زنند و شرط آنست که پایه و پیوندک تقریباً هم قطر باشند ؛ در غیر اینصورت، پوست استوانه ای پیوندک را، در طرف مقابل جوانه پیوندک، شکاف طولی می دهند تا بتوان لوله استوانه ای را باز کرد. در این حالت، آنرا پیوند حلقوی گویند.
[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]جوش خوردن محل پیوند [/vc_message][vc_column_text]برای آنکه دو گیاه مختلف، که با یکدیگر پیوند زده شده اند، بتوانند ادامه حیات دهند محل پیوند آنها بایستی جوش بخورد. این عمل از طریق ایجاد “بافت پینه ای ” بین “لایه زاینده ” پایه و پیوندک انجام می گیرد. در گیاهان چوبی دولپه چند ساله، لایه زاینده دور تا دور ساقه تداوم دارد؛ در حالیکه، در گیاهان تک لپه ای منقطع می باشد. بنابراین در گیاهان تک لپه ای، پیوند زدن ممکن نیست و در صورتیکه پیوندک با پایه جوش بخورد. دوام آن حداکثر یکسال است. لایه زاینده جدیدی که پس از پیوند ایجاد می شود تولید آوندهای آبکش و چوبی جدید میکند و رابطه محکمی بین پایه و پیوندک ایجاد می گردد. بنابراین از کارهای اصلی و مهم در پیوند، آنست که لایه های زاینده پایه و پیوند ک روی هم قرار گیرند تا بافت های پینه ای که از آنها ایجاد میشود در هم رفته و یک اتصال دائمی ایجاد کند.[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]ناسازگاری پیوند [/vc_message][vc_column_text]یکی دیگر از شرایط موفقیت در پیوند اینست که بین پایه و پیوندک قرابت و تجانس وجود داشته باشد تا عمر درخت پیوندی زیاد شده، باروری کافی داشته باشد. با اینهمه، بعضی از درختان (مانند به و گلابی) با وجودی که قرابت خیلی نزدیکی با هم ندارند با هم جوش خورده و گیاهان پرمحصول و قوی تولید می کنند. بالعکس، در بعضی از گیاهان (مانند سیب و گلابی) که قرابت نزدیکی دارند پیوند به سختی انجام می پذیرد و در صورت جوش خوردن پیوند نیز، عمر درخت پیوندی کوتاه و محصول آن کم خواهد بود. در بعضی از موارد مثلاً ، حتی درخت سیبی که دارای جواب نرم است با درخت سیب دیگری که چوب سفت دارد قابل پیوند نیست .
صفت توارثی عدم قابلیت گیاهان برای پیوند خوردن با هم، ناسازگاری پیوند خوانده می شود که ممکن است به دلایل فیزیولوژیکی یا ساختمانی گیاه باشد . در بسیاری از موارد ناسازگاری پیوند باعث جوش نخوردن محل پیوند ، رشد ضعیف با غیرعادی پیوندک، تورم پیوندگاه و سستی پیوندگاه و در نتیجه باعث شکسته شدن آن می گردد . ممکن است بلافاصله پس از عمل پیوند ، یا پس از چند سال ، ناسازگاری پیوند طاهر گردد . بطور کلی پیوندهایی که بین ارقام یک گونه انجام می شود با هم سازگار هستند. پیوند بین گونه هائی مختلفی از یک جنس ، درجات مختلفی از ناسازگاری نشان می دهند : مثلا ً گلابی را می توان به خوبی روی به پیوند زد اما پیوند به روی گلابی نمی گیرد.
2-9-6: اثر متقابل پایه و پیوندک: در پیوند، گاهی پایه و پیوندک بر همدیگر اثرات متقابل می گذارند که اکثراً ظاهری است. اگر یک نوع مشخص از گلابی را روی گلابی نرک و درخت بِه پیوند بزنند مشاهده می شود که گیاهی که پایه آن بِه است زودتر میوه می دهد و میوه آن درشت تر و دارای عطر بیشتری است در حالی که گیاهی که پایه آن گلابی نرک است این صفات را ندارد. بعضی پایه ها بر روی اندازه درخت اثر می گذارند ؛ مثلاً در سیب ، پایه های معروف به “ایست مالینگ” بر روی درخت اثر کوتاه کنندکی دارند. در مرکبات، نوع پایه ممکن است بر روی میزان مقاومت درخت به سرمای زمستانه اثر بگذارد مثلاً نشان داده شده که گریپ فروت چنانکه بر روی لیمو پیوند زده شود بهتر از پایه نارنج، نسبت به سرما، مقاومت نشان می دهد در حالیکه پیوند بر روی نارنگی کاملاً اثر سرما از بین می رود . بالاخره، عمر درخت پیوندی نیز ممکن است تحت تاثیر پایه قرار گیرد : مثلا ً پیوند پسته معمولی را چنانکه بر روی گونه خود بزنند در حدود دویست سال عمر می کند ولی درخت پسته ای که روی درخت بنه (چاتلانقوش) زده شود بیش از شصت سال عمر نمی کند.[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]عوامل موثر در جوش خوردن پیوند [/vc_message][vc_column_text]عوامل دیگری که علاوه برآنچه ذکر شد در موفقیت پیوند مؤثرند عبارتند از :
الف : نوع گیاه و نوع پیوندی که به کار می رود ؛ حتی در موقعیکه پایه و پیوندک با هم سازگارند، ممکن است شروع جوش خوردن مشکل باشد ولی وقتی پیوند گرفت دیگر مشکلی وجود نخواهد داشت . این پدیده در گیاهانی مانند بلوط و راش دیده می شود . بعضی گیاهان ممکن است تحت تاثیر نوع پیوند قرار گیرند. مثلاً در پیوند سرشاخه ای گردوی ایرانی بر روی گردوی سیاه، پیوند پوستی موفقیت آمیزتر از پیوند اسکنه ایست .
ب : شرایط محیطی : از میان شرایط محیطی ، دما و رطوبت اهمیت خاصی در جوش خوردن پیوند دارند. دمای مناسب برای فعالیت یاخته ها بین ۱۳ تا ۳۲ درجه سانتیگراد است. از طرفی بافت های پیشنهای که دارای یاخته های پارانشیمی با دیواره سلولی نازک هستند، در صورتیکه در هوای خشک قرار گیرند خشک می شوند : بنابراین رطوبت زیاد نیز برای پیوند لازم است. به همین دلیل است که محل پیوند با چسب. پوشانده می شود .
پ : مرحله رشد گیاه : پیوند موفقیت آمیز، به حالت رشد گیاه نیز بستگی دارد بهترین موقع زدن پیوندهای جوانه و پوست، هنگامیست که گیاه، پوست بدهد، یعنی بدان هنگام که تقسیم سلولی فراوانی صورت می گیرد و لایه های زاینده پایه و پیوندک به سهولت بهم جوش می خورند . در مورد پیوند شاخه ، بهترین زمان انجام پیوند موقعی است که هوا رو به گرمی داشته، ولی هنوز فعالیت گیاه شروع نشده باشد . در هیچکدام از انواع پیوند، چنانکه از گیاه شیره نباتی و یا شیرابه گیاهی زیادی بیرون بزند جوش خوردن به سهولت انجام نمی گیرد.
ت : سایر عوامل : عوامل دیگری که چندان هم کم اهمیت تر از عوامل برشمرده فوق نیستند نیز در موفقیت پیوند تاثیر بسزا دارند. از آن جمله : مهارت در پیوند زدن، ایجاد برش همگن، تماس کامل بین لایه های زاینده پایه و پیوندک، زدن چسب بلافاصله پس از پیوند، پیوند زدن تحت شرایط مساعد و عدم آلودگی به ویروس، حشرات و بیماری ها.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_media_grid grid_id=”vc_gid:1516775994924-7635b82d-e785-4″ include=”15871,15872,15873,15874,15875″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”pink”]
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت گلستان موج است.
[/vc_message][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”peacoc”]استفاده از مطالب این بانک با ذکر منبع و لینک دادن به بانک بلامانع می باشد.
[/vc_message][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”green” icon_fontawesome=”fa fa-check”]گلستان موج صرفا یک فضای مجازی نیست!!
[/vc_message][/vc_column][/vc_row]
