کاشت و پرورش گوجه گیلاسی

آموزش کاشت ، پرورش و نگهداری گوجه گیلاسی

اگر تا به حال گوجه گیلاسی خورده باشید ، می دانید چرا این خوراکی های خوش طعم و لقمه ای یکی از محبوب ترین محصولات باغی هستند. گوجه‌فرنگی گیلاسی (Solanum lycopersicum var. cerasiforme)  نسبتاً سریع و آسان رشد می‌کند، و حتی اگر باغبانی تازه وارد هم باشید قادر به پرورش آن هستید. آنها نسبت به گوجه فرنگی های معمولی زودتر می رسند. اگر در آب و هوای سرد زندگی می‌کنید که فصل رشد آن کوتاه است یا اگر دمای منطقه شما خیلی سریع گرم می‌شود که میوه در تابستان باقی نمی ماند، این رسیدن سریع بسیار کمک می کند. در ادامه به آموزش کاشت و پرورش گوجه گیلاسی می پردازیم.

البته توجه داشته باشید گوجه های گیلاسی را باید در فصل بهار بکارید و شاخ و برگ گیاه گوجه فرنگی برای افراد و حیوانات خانگی سمی است. اما میوه رسیده غیر سمی است.

نحوه کاشت و پرورش گوجه گیلاسی

برای کاشت و پرورش گوجه گیلاسی باید به نکاتی توجه کنید که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.

چه زمانی کاشته شود

برای کاشت و پرورش گوجه گیلاسی باید گوجه گیلاسی را پس از پایان یافتن یخبندان های زمستان و در فل بهار بکارید. اگر می خواهید زودتر گوجه های گیلاسی خوشمزه خود را برداشت کنید می توانید بذرها را در داخل خانه و حدود چهار هفته قبل از بهار یا پایان یافتن زمستان بکارید و سپس زمانی که نهال ها حداقل 6 اینچ ارتفاع دارند آنها را به بیرون منتقل کرده و در باغچه خود بکارید.

انتخاب محل کاشت

یک نقطه آفتابی با زهکشی خوب خاک برای گوجه فرنگی خود انتخاب کنید. مطمئن شوید که پس از رشد و برگ‌زدن گیاهان در بهار، هیچ گیاه مجاوری روی گوجه‌فرنگی‌ها بیش از حد سایه نمی اندازد. رشد گلدانی نیز امکان پذیر است. علاوه بر این، سعی کنید به صورت متناوب گیاهان متفاوتی بکارید تا از گسترش بیماری ها جلوگیری کرده و از تخلیه بیش از حد مواد مغذی خاک جلوگیری کنید. گوجه فرنگی را در مکانی که سال قبل سایر اعضای خانواده شب بو (مانند سیب زمینی، بادمجان و فلفل) در آن کشت شده اند، نکارید.

فاصله، عمق کاشت گوجه گیلاسی

گوجه‌ فرنگی‌های گیلاسی را حداقل در فاصله چند فوتی از هم قرار دهید تا به راحتی به اندازه کافی گسترش پیدا کننده و بوته ای شوند و با این کار باعث می شوید گردش هوا نیز بین بوته ها خوب باشد. بذرها را با حدود 4/1 اینچ خاک بپوشانید و گیاهان آماده کشت را در همان عمقی که در ظرف قبلی خود رشد می کردند قرار دهید. بیشتر انواع گوجه فرنگی گیلاسی رونده هستند، به این معنی که آرشد تاک ها همواره صورت می گیرد و در طول فصل میوه می دهند. برای کنترل آنها، باید یک ساختار حمایتی برای تاک، مانند قفس گوجه فرنگی، فراهم کنید.

مراقبت از گیاه گوجه فرنگی گیلاسی

برای اینکه گیاه کوچه گیلاسی سالم و همچنین میوه های خوبی داشته باشید باید به مواد زیر توجه کنید تا از هر جهت نیازهای گیاه خود را برطرف کنید.

نور

گیاه گوجه گیلاسی برای رشد سالم و همچنین دادن میوه های خوش طعم و سالم نیاز به نور فراوانی دارد. دقت کنید این گیاهان به حداقل شش تا هشت ساعت نور آفتاب کامل و مستقیم در روز نیاز دارند. بنابراین حتماً قبل از کاشت به این نکته توجه کنید و پس از کاشت نیز دقت کنید گیاهان دیگر روی این محیط سایه نیاز ندارند.

خاک

خاک گوجه فرنگی باید کمی اسیدی باید و علاوه بر این زهکشی خوبی نیز داشته باشد. از نظر مواد غذایی نیز باید غنی بوده و کمی لومی باشد. برای تعیین سطح مواد مغذی خاک و PH  بهتر است آزمایش خاک انجام دهید. اگر خاک باغ شما سنگین است و زهکشی ضعیفی دارد، بهتر است گوجه فرنگی را در بستر یا گلدان های مرتفع بکارید.

آب دهی به گوجه گیلاسی

گوجه فرنگی را باید عمیق و منظم آبیاری کرد. به هیچ وجه نباید اجازه دهید خاک خشک شود. در طول زمان رشد میوه، مرطوب نگه داشتن خاک به طور یکنواخت به جلوگیری از پوسیدگی انتهای شکوفه ها کمک می کند. از طرف دیگر، آبیاری بیش از حد می تواند باعث شکافتن گوجه فرنگی شود. آبیاری قطره ای بهترین گزینه موجود برای آبیاری است، زیرا آبیاری از بالا می تواند منجر به گسترش بیماری های گوجه فرنگی، مانند سوختگی شود.

دما و رطوبت

در کاشت و پرورش گوجه گیلاسی به دما و رطوبت بسیار دقت کنید، گوجه فرنگی به شدت به سرما حساس است. قبل از کاشت صبر کنید تا دمای خاک به حداقل 15 درجه سانتیگراد برسد. و مطمئن شوید نهال هایی را که در داخل خانه کاشته اید را با قرار دادن تدریجی در شرایط بیرونی قبل از کاشت در باغ، به محیط عادت دهید تا گیاه شوک زده نشود.

به طور کلی گوجه فرنگی گیلاسی با سطح رطوبت مشکلی ندارد. اما یکی از عواملی که باید در نظر داشته باشید این است که آب و هوای مرطوب باعث می شود شاخ و برگ گیاه برای مدت طولانی تری مرطوب بماند. این امر آب و هوایی مناسب برای بیماری های قارچی و سایر بیماری ها ایجاد می کند، به خصوص اگر جریان هوای خوبی در اطراف گیاهان وجود نداشته باشد.

کود دهی

در زمان کاشت از کودی استفاده کنید که روی برچسب آن مخصوص گوجه فرنگی خورده باشد.. افزودن کمپوست به چاله کاشت نیز می تواند به تقویت گوجه فرنگی کمک کند. سپس، با پیروی از دستورالعمل های برچسب، کود دهی را در طول فصل ادامه دهید.

گرده افشانی

گیاهان گوجه فرنگی خود گرده افشانی می شوند و در جذب زنبورها و سایر گرده افشان ها به باغ خوب هستند.

انواع گوجه گیلاسی

ارقام متعددی از گوجه گیلاسی وجود دارد. آنها در اشکال و رنگ های مختلف، از جمله به رنگ های قرمز، زرد، نارنجی و بنفش مایل به سیاه وجود دارند. در اینجا چند مورد محبوب گفته می شود.

گیلاس سیاه یا  Black Cherry  که یک گونه ارثی بنفش-سیاه است. Fantastico  که در برابر ترک و در برابر سوختگی دیررس مقاوم است. شیرین طلایی یا Golden Sweet که گونه ای زرد است و در برابر پژمردگی فوزاریوم و کپک برگ مقاوم است. Isis Candy  نیز گونه ای است که دورنگ بوده و به رنگ  قرمز کم رنگ با رگه های طلایی است. سان گلد یا Sun Gold نیز یک گوجه فرنگی گیلاسی نارنجی است که در برابر پژمردگی فوزاریوم و ویروس موزاییک تنباکو مقاوم است.

قبلا درباره انواع گوجه فرنگی مطلبی نوشته ایم که در صورت نیاز میتوانید آن را نیز مطالعه کنید.

گوجه گیلاسی در مقابل گوجه انگوری

گوجه گیلاسی و گوجه انگوری هر دو از انواع گوجه فرنگی کوچک هستند. آنها در نگاه اول شبیه به هم هستند، اما چند تفاوت اساسی وجود دارد. گوجه گیلاسی معمولا گرد و آبدار با پوست نازک است. گوجه فرنگی های انگوری مستطیلی تر هستند و آب آن ها کمتر و پوست ضخیم تری دارند.

برداشت گوجه فرنگی گیلاسی

گوجه گیلاسی معمولاً ظرف 50 تا 65 روز پس از کاشت آماده برداشت است. وقتی رنگشان از سبز به قرمز، نارنجی، بنفش یا زرد (بسته به رقم) تغییر کرد و به راحتی از ساقه خود جدا شوند، متوجه خواهید شد که آماده هستند. وقتی برخی میوه ها شروع به رسیدن کردند، حداقل یک روز در میان گیاه خود را برای یافتن گوجه فرنگی قابل برداشت بررسی کنید. اگر برای مدت طولانی روی ساقه گیاه باقی بمانند، ترک می خورند یا می ریزند.

باران شدید می تواند باعث ترک خوردن گوجه گیلاسی روی تاک شود، بنابراین هر گوجه فرنگی رسیده را قبل از بارندگی برداشت کنید. یا اگر این امکان وجود ندارد، آنها را بلافاصله بعد از باران بچینید زیرا گوجه فرنگی های ترک خورده به سرعت پوسیده می شوند.

گوجه فرنگی را می توان به صورت تازه یا پخته مصرف کرد. آنها بهتر است در دمای اتاق نگهداری شوند و ظرف چند روز مصرف شوند. همچنین می توانند به شکل های مختلف مانند رب گوجه فرنگی یا سس، کنسرو، خشک شده در فر یا منجمد  نیز استفاده شوند.

نحوه کاشت و پرورش گوجه گیلاسی در گلدان

کاشت و پرورش گوجه فرنگی در گلدان برای محدود کردن آفات و بیماری ها مفید است و می توانید گیاهان خود را در مکانی مناسب برای برداشت نگهداری کنید. برخی از گونه های کوچک گوجه فرنگی گیلاسی وجود دارد که به طور خاص برای رشد در گلدان پرورش داده می شوند، بنابراین در صورت امکان یکی از آنها را انتخاب کنید.

برای گوجه‌فرنگی‌هایی که در ظرف رشد می‌کنند، باید گلدانی بزرگ انتخاب کنید. گلدانی انتخاب کنید که حداقل 30 سانتیمتر ارتفاع و عرض داشته باشد. یک سطل پلاستیکی 5 گالن  بسیار مناسب است به شرطی که چندین سوراخ زهکشی در قسمت پایین ایجاد کنید. ظرف را در نزدیکی یک داربست یا سایر سازه های حمایتی برای تاک ها قرار دهید.  علاوه بر این به برنامه آبیاری خود بسیار توجه کنید زیرا گلدان ها سریعتر از خاک باغچه خشک می شوند.

هرس

همه باغبان ها گوجه فرنگی های خود را هرس نمی کنند و مطمئناً این کار ضروری هم نیست. اما ممکن است به گیاهان کمک کند تا به جای شاخ و برگ بیشتر، میوه بیشتری تولید کنند. هرس صرفاً شامل برداشتن مکنده ها یا ساقه های کوچکی است که از ساقه اصلی رشد می کنند.

این مکنده ها تمایل به تولید شاخ و برگ دارند اما میوه زیادی تولید نمی کنند، بنابراین بدون آنها گیاه قادر خواهد بود انرژی رشد خود را بر روی ساقه های میوه دهنده متمرکز کند. علاوه بر این، ساقه هایی که روی زمین کشیده می شوند را هرس کنید، زیرا در معرض بیماری ها و آفات هستند.

تکثیر گوجه گیلاسی

بیشتر مردم گوجه فرنگی را از دانه یا گیاهان  نشا شده یا نهال ها پرورش می دهند، اما تکثیر آنها از قلمه ها نیز امکان پذیر است. با قلمه ها می توانید گاهی که دوست دارید را به خوبی تکثیر کنید و همان طعم و مزه میوه را داشته باشید. بهترین زمان برای انجام این کار اواخر بهار است که گیاه مادر به طور فعال در حال رشد است. برای تکثیر باید به شکل زیر عمل کنید.

• یک مکنده را پیدا کنید که از ساقه اصلی جدا می شود و هیچ جوانه یا گلی روی آن وجود ندارد و یک قسمت 15 تا 20 سانتیمتری را قطع کنید.
• برگ های نیمه پایینی قلمه را جدا کنید.
• قلمه خود را در گلدان کوچکی با مخلوط گلدان مرطوب بدون خاک بکارید. ظرف را در نور روشن و غیر مستقیم خورشید قرار دهید.
• محیط رشد را مرطوب نگه دارید اما آن را خیس نکنید. ریشه ها باید در یک یا دو هفته رشد کنند. اگر وقتی قلمه را به آرامی می کشید، مقاومتی احساس می کنید، می دانید که ریشه دارد. سپس می توان آن را به باغ برده و بکارید.

کاشت و پرورش گوجه گیلاسی از دانه

کاشت و پرورش گوجه گیلاسی از دانه نسبتاً آسان است. اما اگر می خواهید تعداد زیادی گوجه گیلاسی از همان نوع که دارید را پرورش دهید، یا اگر بخواهید انواع غیرعادی تری را که فقط در شرکت های بذر در دسترس هستند، پرورش دهید، خرید نهال گوجه فرنگی سالم از باغ های محلی احتمالاً راه راحت تری است .

دانه ها را در عمق 4/1 در ظرفی پر از مخلوط خاک مناسب برای بذر بکارید. ظرف را در مکانی گرم با نور روشن و غیر مستقیم قرار دهید. و محیط رشد را به طور مداوم مرطوب اما نه خیس نگه دارید. جوانه زنی معمولاً حدود 5 تا 10 روز طول می کشد. هنگامی که دمای شبانه به طور مداوم بالای 10 درجه سانتیگراد باشد  می توان نهال ها را در باغچه کاشت.

تعویض گلدان گوجه گیلاسی

برای گوجه گیلاسی گلدانی از مخلوط گلدانی با زهکشی خوب استفاده کنید. برخی از مخلوط ها به طور خاص برای رشد گوجه فرنگی برچسب گذاری شده اند. بهتر است با یک گلدان به اندازه کافی بزرگ شروع کنید که بتواند گیاه گوجه فرنگی شما را بعد از بلوغ نگه دارد. به این ترتیب، نیازی به تعویض گلدان نخواهید داشت، زیرا گوجه فرنگی ها دوست ندارند ریشه هایشان به هم بخورد.

آفات و بیماری های رایج گوجه گیلاسی

مانند انواع بزرگتر گوجه فرنگی، گوجه گیلاسی نیز به چندین بیماری و آفات حساس است. این بیماری ها عبارتند از سوختگی، لکه برگی، ویروس های موزاییک، پژمردگی ورتیسیلیوم و کرم شاخ گوجه فرنگی. بسیاری از این بیماری ها را می توان با شیوه های خوب باغبانی پیشگیری یا مدیریت کرد. مطمئن شوید گوجه‌فرنگی‌ها فضای کافی برای رشد دارند، و از یک ساختار نگهدارنده برای دور نگه داشتن آن‌ها از سطح زمین استفاده کنید و برای آبیاری از بالای سر آب نریزید. همچنین می توان ارقام مقاوم به بیماری را خریداری کرد.