احداث باغات انگور داربستی

—روشهای بسیاری برای هدایت و تربیت انگور در دنیا اجرا شده است. اين روشها بسته به نوع رقم، نوع استفاده، رابط كليمايي و مسايل مكانيزاسيون و اقتصادي در هر منطقه متفاوت مي باشد. سیستم هدایت و تربیت انگور در اکثر باغات ایران به صورت سنتی خوابیده جوی و پشته ای ویا پاچراغی می باشد.  در این مطلب به بررسی روش احداق باغ انگور داربستی می پردازیم.

در باغ های داربستي تعداد بوته های انگور در یک هکتار زمین بیشتر از باغ های سنتي خوابیده مي­باشد. بنابراين ميزان عملكرد بالاتر خواهد بود در باغ های سنتی به خاطر مصرف نادرست آب ، آب زيادي هدر می­رود در صورتيكه در باغ های داربستي با استفاده آبياري تحت فشار اتلاف آب به ميزان قابل ملاحظه‌اي كاهش مي يابد.

در روش سنتي تماس میوه ها با خاك (بدلیل آلودگی به بیماریهای قارچی) باعث افت كيفيت و بازار پسندي ميوه ها شده و از يزان عملكرد بشدت كاسته مي‌شود. وقوع بارندگی در هنگام برداشت محصول، در باغ های سنتی خوابیده به علت تماس محصول با خاک باعث افزایش آلودگیهای قارچی و از بین رفتن محصول می شود .

در صورتیکه در باغ های ایستاده داربستی تلفات محصول خیلی کمتر است. در باغ های داربستی ایستاده کلیه عملیات باغی : کنترل علفهای هرز، شخم، سمپاشی، هرس و حتي برداشت محصول را میتوان بصورت مكانيزه و با استفاده از ادوات و ماشینهای کشاورزی انجام داد. این امر باعث کاهش هزینه­های تولید شده و درآمد باغاداران را افزایش می دهد.

در حالیکه کلیه عملیات باغداری در باغ های سنتی توسط نیروی کارگری انجام می­گیرد که باعث افزایش هزینه­های تولید و کاهش درآمد باغداران می­شود. برداشت و جمع آوری محصول در باغات ایستاده به خاطر ورود و خروج ماشین آلات و ادوات کشاورزی و ماشینهای حمل و نقل بآسانی انجام می گیرد که این امر باعث حفظ کیفیت محصول وبازار رسانی به موقع و سریعتر آن می گردد.

بطور كلي عملكرد در واحد سطح و همچنين كيفيت انگور در باغ های داربستی نسبت به باغ های سنتي بسيار بيشتر است و این امر سبب استقبال باغداران از این سیستم تربیت و هدایت شده است.

پایه مهمترین عامل در باغات داربستی می باشد. در مناطق مختلف دنیا براساس شرایط آب و هوایی منطقه و وضعیت اقتصادی باغداران از پایه های با جنس متفاوتی استفاده میشود

انواع پایه ها :

• پایه های چوبی
• پایه های بتونی
• پایه های فلزی

پایه های چوبی

• —از چوب درختان غیر مثمر مانند تبریزی و چنار استفاده میشود.
• طول پایه ها 2/20 تا 2/30 متر و به قطر ۱۰ الی ۱۲ سانتی متر خواهد بود.
• —جهت افزایش طول عمر پایه ها، آنها را آغشته به روغن موتور سوخته می نمایند.
• —برای افزایش طول عمر پایه ها در خاک ، یکطرف آن را کمی می سوزاند و مخروطی می نمایند. این امر باعث جلوگیری از صدمه پایه ها به وسیله آفات خواهد شد.

پایه های بتونی

پایه های بتونی برای باغ انگور داربستی به طول 2/20 متر بوده که دارای مقطع مربعی 15*15 سانتی متر می باشد.

پایه های فلزی

• —این پایه ها از لوله های آهنی سفید به قطر ۲ اینچ تهیه می­شود.
• اگر از لوله آهنی معمولی استفاده شود،برای جلوگیری از زنگ زدگی لوله ها باید از ضد زنگ و رنگ سفید جهت استحکام آنها استفاده گردد.
• —. طول پایه ها ۲۰/۲ متر بوده که به فاصله ۱۰ ، ۴۵ و ۹۵ سانتیمتر از انتهای لوله سوراخهایی به قطر ۶ میلیمتر در آن ایجاد می گردد.

—سیم مفتولی گالوانیزه به قطر ۴ میلیمتر از محل سوراخ های روی پایه ها کشیده می شود و مهمترین قسمت جهت هدایت و تربیت بوته ها در باغات داربستی میباشد.

این وسیله را با مفتول آهنی آجدار ۱۴ میلیمتری و جوشکاری یک قطعه واشر نمره ۱۲ در سر آن میتوان درست کرد.

—این بستها برای تنظیم سفتی و شلی و کشیدگی یکنواخت سیمها روی پایه ها بکار می رود.اگر قبل و بعد هرسوراخ در پایه ها روی سیم مفتولی نصب شوند باعث خواهند شد فشار بار بوته ها روی سیمها بطور یکسان در تمام پایه ها توزیع گردد. —این بستها جهت مهار تمام سیمها و اتصال آنها به بست رگلاژ نیز بکار می رود .

• —قبل از نصب پایه ها، زمین مربوطه نقشه برداری می شود و جهت ردیفها و محل استقرار پایه ­ها تعیین می گردد.
• —فاصله بین پایه ها در روی هر ردیف ۸ مترمی باشد.
• —فاصله مهار با اولین پایه در هر ردیف یک متر می­باشد
• —پس از تعیین محل پایه ها به وسیله علامتگذاری با گچ، توسط دستگاه بیل مکانیکی و یا مته تراکتوری چاله هایی به قطر ۴۰ و عمق ۵۰ سانتی متر حفر می گردد. بعد پایه ها داخل چاله قرار می گیرد.
• — اولین و آخرین پایه و همچنین میله های مهار به وسیله بتون ریزی محکم می گردد ولی برای استقرار پایه های داخل ردیفها میتوان از پاره سنگ و خاک استفاده می­شود.
• در حین کارگذاری پایه­ ها جهت افزایش دقت کار و اجتناب از کج و مووج شدن جهت ردیفها و عمود بودن پایه­ ها از دوربین نقشه برداری استفاده میگردد
• —در احداث ردیفهای پایه ها باید دقت شود که جهت ردیفهای پایه ها موازی جهت وزش باد غالب منطقه و تقریباً شرق به غرب باشد تا بوته ها از وزش باد کمتر آسیب دیده و از نور خورشید حداکثر استفاده را بنمایند. فاصله بین ردیفها (یک ردیف با ردیف بعدی) ۳ متر خواهد بود

—فاصله کاشت بوته ها در روی هر ردیف ۲ متر خواهد بود بطوریکه بوته کنار دو طرف هر پایه به فاصله ۱ متر و فاصله بین بوته کنار پایه با بوته بعدی ۲ متر خواهد بود.
—پس از تعیین محل کاشت نهال، ابتدا چاله هایی به قطر ۴۰ سانتی متر و به عمق ۵۰ سانتی متر حفر و نهال ریشه دار مو درداخل آن کشت می گردد.
—برای رشد و توسعه بهتر ریشه ها در داخل چاله های کاشت ،استفاده از خاک خود محل چاله با مخلوط کود حیوانی پوسیده به نسبت ۳ :۱ مفید خواهد بود.

—بعد ازکاشت نهال ها و سیم کشی، هرس فرم و تربیت مهمترین عامل در احداث باغات داربستی در انگور می باشد. —ابتدا هر نهال را به وسیله یک قطعه نخ به سیم اول متصل می شود. اینکار را بوسیله قیم چوبی نیز انجام می گردد.

 در سال اول و در طول فصل رشد پیوسته شاخه های جانبی را حذف نموده و فقط یک شاخه قوی به عنوان تنه نگه داشته می­شود —بتدریج که بوته ها رشد می نمایند و شاخ و برگ تولید می کننند، دو عدد از شاخه های هر بوته را که نزدیک سیم ردیف اول هستند به عنوان بازو های طبقه اول انتخاب می شوند و در روی سیم اول یکی به سمت راست و دیگری به سمت چپ هدایت می گردند.

—دو عدد دیگر از شاخه های روی بوته ها را که نزدیک سیم ردیف دوم می باشند به عنوان بازو های طبقه دوم انتخاب می شوند و در روی سیم طبقه دوم یکی به سمت راست و دیگری به سمت چپ هدایت شده و با نخ روی سیم بسته می شوند. —ازسال اول تا سوم همترین کار باغدار بایستی ایجاد تنه قوی و راست در بوته ها باشد و از تولید محصول شدیدا خودداری نماید تا مواد غذایی تولید شده توسط گیاه صرف استحکام تنه و بازوهای اصلی گردد.

—نکته حائز اهمیت در سیستم ایستاده باغات انگور اینست که هرساله باید هرس باردهی و هرس فرم انجام گیرد تا بارده بطور یکسان در تمام قسمتهای بوته توزیع گردد. همچنین بوته از حالت اصلی سیستم خارج نگردد. جهت اتصال بهتر بازوها بر روی سیمها از بستهای لاستکی و یا نخهای تافته ضخیم استفاده می­شود.