آموزش هرس کردن گوجه فرنگی

چگونه گیاهان گوجه فرنگی را هرس کنیم

در مورد اینکه آیا هرس کردن گوجه فرنگی درست است یا نه، اختلاف نظر وجود دارد و واقعیت این است که اگر این کار را نکنید، مشکلی ایجاد نخواهد شد. بسیاری از مردم اصلاً هرس نمی کنند و هنوز هم گوجه فرنگی خوب می کارند. گوجه فرنگی از آن دسته گیاهانی نیست که برای رشد و نمو نیاز به هرس داشته باشد، اما هرس عاقلانه می تواند کیفیت میوه ای را که برداشت می کنید بهبود بخشد. در ادامه به بررسی نکات و آموزش هرس کردن گوجه فرنگی می پردازیم.

علاوه بر وجين و سله شکنی که مرتبا تا موقعی که بوته رشد زیاد نکرده است و دادن کود سرك بوته گوجه فرنگی را به دو نحو هدایت می کنند: یکی آنکه بوته را بدون حذف شاخه های فرعی بحال خود می گذارند و دیگر آنکه به سمت هرس کردن گوجه فرنگی میروند یعنی شاخه های فرعی را به نحوی که فقط ۲ تا 4 شاخه روی بوته باقی بماند حذف می کنند

چرا باید گیاهان گوجه فرنگی را هرس کنید؟

دلیل اصلی هرس کردن گوجه فرنگی این است که به گیاه شما کمک می کند انرژی خود را به سمت تولید میوه به جای تولید شاخ و برگ بیشتر هدایت کند. شاخ و برگ هرس نشده در نهایت به شاخه‌های جدیدی تبدیل می‌شود که میوه تولید می کنند، اما اکثر تولیدکنندگان با تجربه توصیه می‌کنند گوجه‌فرنگی هرس شود تا نه تنها میوه‌های بزرگ‌تری در اوایل فصل تولید کند، بلکه از گیاهان در برابر آفات و مشکلات بیماری محافظت شود.

قبلا درباره آموزش کاشت صحیح گوجه فرنگی مقاله ای گذاشته ایم که در صورت نیاز میتوانید مطالعه کنید.

اگر در باغ خود مشکلات قارچی دارید، جریان هوا قطعا باید در نظر گرفته شود و ممکن است بخواهید گیاهان گوجه فرنگی خود را هرس کنید. با این حال، اگر گیاهان شما به طور مرتب لکه های برگ یا سایر مشکلات قارچی ندارند، احتمالاً نیازی به نگرانی در مورد هرس ندارید.

علاوه بر این، اگر بوته های گوجه فرنگی شما روی زمین افتاده اند، ممکن است بخواهید آنها را هرس کنید. هنگامی که برگ ها به اجبار در سایه دائمی قرار می گیرند، مانند زمانی که گیاهان بوته دار روی زمین هستند، میزان قند تولید شده آنها کاهش می یابد. به جای هرس کردن، می‌توانید گیاه گوجه‌فرنگی خود را روی چوب ها یا تکیه گاه هایی قرار دهید تا برگ‌ها از زمین دور شوند.

در هرس کردن گوجه فرنگی اگر این کار به درستی انجام نشود، تمام شاخ و برگ ها به اندازه کافی نور خورشید دریافت می کنند و گیاه قادر به فتوسنتز موثرتر است و رشد و تولید میوه را افزایش می دهد.

فایده هرس گوجه فرنگی

گذشته از اینکه دراثر هرس اولین برداشت گوجه فرنگی یک تا دو هفته زودتر انجام می گیرد مقدار محصول نیز در اثر این عمل زیاد تر می شود.

1. هرس کردن گوجه فرنگی باعث ازدیاد محصول می شود.
2. از بوته یک شاخه بطور نسبی بیش از بوته چند شاخه محصول برداشت می شود.
3. بستن بوته به قیم نیز مقدار محصول را زیاد می کند.

انواع هرس گوجه فرنگی

هرس کردن گوجه فرنگی معمولا درباره بوته هایی که به قیم بسته شده اند انجام می گیرد. قبل از اقدام به هرس گوجه فرنگی باید تعداد شاخه هائی که می خواهند روی هر بوته نگاهدارند تعیین و ایجاد کنند . برای بدست آوردن بوته یک شاخه به حذف شاخه های فرعی که از بغل برگ ها ظاهر می شوند اكتفا می کنند.

برای ایجاد بوته دوشاخه کافی است که انتهای شاخه محوری یا اصلی را بعد از برگ دوم قطع کنند. در این صورت از پهلوی دوبرگی که باقی مانده است دوشاخه ظاهر می شود که با حذف شاخه های فرعی روی این شاخه ها یک بوته دوشاخه خواهیم داشت.

درصورتی که بوته چهارشاخه مطلوب باشد هریک از دوشاخه حاصله از هرس اول را به نوبه خود بعد از برگ دوم قطع می کنند بدین طریق هر یک از آنها تبدیل به دو ساقه خواهد شد و درنتیجه بوته اصلی چهارشاخه می گردد.

پس از ذکر این مقدمه میرویم سر مطلب اصلی مورد بحث یعنی هرس بوته گوجه فرنگی که ما طرز اجرای آنرا درباره بوته يک شاخه شرح می دهیم و البته این عملیات درباره هریک از شاخه های بوته چندشاخه قابل اجرا می باشد.

نکاتی که قبل از هرس باید بدانید

همه انواع گوجه فرنگی نیازی به هرس ندارند، (برای دانستن نوع گیاه خود به مطلب انواع گوجه فرنگی مراجعه کنید) اگر در حال رشد گوجه‌ فرنگی مطمئن و مقاومی هستید، هرس لازم ندارید. از آنجایی که گیاهان خاصی همه میوه های خود را در یک زمان تولید می کنند، هرس ممکن است باعث شود که گوجه فرنگی را بی دلیل قربانی کنید. در ادامه نکاتی برای هرس کردن گوجه فرنگی بیان می کنیم.

اگر در حال رشد گوجه فرنگی با گونه ای نامشخص هستید که به طور منظم در طول یک فصل میوه تولید می کند، هرس آن ضروری است. هرس گیاه به کنترل تاک های معمولی بزرگ کمک می کند و گیاه را تشویق می کند که به جای شاخ و برگ زیاد و تولید گوجه فرنگی های بسیار زیاد و کوچک، چندین گوجه فرنگی بزرگ تولید کند.

برای قرار دادن گیاهان بیشتر در یک فضای کوچک، باید بوته‌های گوجه‌ فرنگی نامشخص خود را به طور مرتب هرس کنید و رشد انها را محدود کنید. این کار باعث می شود که گیاهان شما بیش از حد بزرگ و بوته ای نشوند. با این حال، گیاهان نامشخص همچنان به رشد قدی خود ادامه می دهند و تا زمانی که گیاه در حال رشد است، میوه می گیرید.

دستورالعمل هرس کردن گوجه فرنگی

برای هرس کردن گوجه فرنگی بصورت درست و عاقلانه باید چند مرحله زیر را انجام دهید تا همیشه گیاه گوجه فرنگی سالمی داشته باشید و گوجه فرنگی های شما به اندازه کافی بزرگ و سالم باشند.

مکنده ها را پیدا کنید

برای هرس کردن بهتر گوجه فرنگی به دنبال مکنده‌های گوجه‌فرنگی باشید که در فضای “V” شکل بین ساقه اصلی و شاخه‌های گیاه گوجه‌فرنگی شما رشد می‌کنند. اگر این مکنده ها هرس نشوند، در نهایت به شاخه‌های بزرگ تبدیل می‌شوند و شاخ و برگ زیادی به آن اضافه می‌کنند و در نهایت، برخلاف افزایش تعداد شاخه ها تنها چند میوه تولید می شود که کیفیت چندان بالایی نداشته و علاوه بر این کیفیت سایر میوه ها را نیز کاهش می دهد.

علاوه بر این این مکنده ها معمولاً رشدی غیر کنترل شده دارند و باعث می شوند به سرعت گیاه رشد کرده و تمام فضای باغ را اشغال کند که خود باعث بروز آفات مختلف و همچنین تولید میوه های نه چندان خوب می شود.

مکنده ها را هرس کنید

مکنده های با طول کمتر از چند سانتیمتر را می توان به سادگی با انگشتان خود بکنید و فقط کافیست با فشاری کوچک انها را از ساقه اصلی جدا کنید.  اما در مورد مکنده های بزرگتر، باید از قیچی های باغبانی یا قیچی های معمولی تیز استفاده کنید. هنگام هرس دقت کنید قیچی خود را از گیاهی به گیاه دیگر حتماً ضد عفونی کنید تا اگر گیاهی بیماری یا آفت خاصی داشت از شیوع آن بین گیاهان گوجه فرنگی دیگر جلوگیری کنید.

در صورت امکان، مکنده ها را زمانی که کوچک هستند بردارید. حذف مقادیر زیادی از شاخ و برگ ها و مکنده ها در یک زمان می تواند به گیاه استرس وارد کندکه در این صورت ممکن است به محصول آسیب وارد کند.

هرس بوته یک شاخه

ساقه گوجه فرنگی را بعد از یک هر که بالای اولین خوشه گل قطع می کنند . از بغل این برگ جوانه ای ظاهر می شود و شروع به نمو می کند این ساقه را نیز پس از پیدایش یک خوشه گل بطريق ساقه اول هرس می کنند یعنی انتهای آنرا از روی یک برگ بالای اولین خوشه گل ابن ساقه که دومین گل تمام بوته می شود قطع می کنند.

از پهلوی برگ بالای خوشه دوم مجددا ساقه ای خارج می شود که آن را مانند ساقه اول و دوم هرس می کنند. معمولا به سه مرتبه هرس روی هر بوته اكتفا می کنند و در هردفعه شاخه حاصله از هرس را به قیم می بندند.

شاخه های بلند را بردارید یا روی تکیه گاه قرار دهید

همیشه تعدادی از شاخه های گوجه فرنگی آویزان هستند و با زمین تماس دارند. دقت کنید باید این شاخه ها را روی تکیه گاهی قرار دهید یا در صورت امکان آنها را هرس کنید. تماس برگ‌ها با زمین می‌تواند باعث ابتلا به باکتری‌ها، قارچ‌ها و عفونت‌های ویروسی باشد که می‌تواند در بقیه قسمت‌های گیاه پخش شود. بنابراین حتماً هر چند وقت یکبار به این مورد توجه کنید و قسمت های پایینی را بررسی و در صورت نیاز شروع به هرس کردن گوجه فرنگی کنید.