افرای چناری
افرای چناری بومی اروپای شرقی و مرکزی و جنوب غربی آسیا است، از شرق فرانسه به روسیه، شمال به جنوب اسکاندیناوی و از جنوب شرقی ایران به شمال آن است این گونه افرا درختی است پهن برگ و خزان کننده،متوسط تا سریع الرشد و طول عمر طولانی. این افرا در ارتفاعات بالای جنگلهای شمال ایران وجود دارد. پایین ترین ارتفاع در زرین گل در۱۸۰۰ متر و بالاترین ارتفاع در پل زنگوله در۲۶۰۰ متر دیده میشود. ارتفاع افرای چناری حدودا” ۲۰-۳۰ متر است وقطر آن تا ۱٫۵ متر می رسد.
دارای تاجی گسترده ،گرد و متقارن با بافتی متراکم است. پوست تنه خاکستری یا خاکستری مایل به قهوه ای دارای شیارهای سفید رنگ طولی است.شاخه های جوان در ابتدا به رنگ سبزاست وخیلی سریع به قهوه ای کم رنگ تغییر رنگ می دهند. برگهای این درخت متقابل، بزرگ، پنجه ای (۵ لوبه) و چاکدار با تقسیمات دندانه دار نوک تیز است. پهنک برگها به طول ۶-۱۳ و به عرض ۸-۱۴ سانتیمتراست.در سطح تحتانی روی محور رگبرگهای اصلی کرک است و بقیه رگبرگها بدون کرک و درخشان هستند.دمبرگ به طول ۶-۲۰ سانتیمتر بدون کرک و شیرابه دار است. رنگ پاییزه برگها معمولا زرد است،و گاهی اوقات نارنجی قرمز است. گل آذین افرای چناری رو به بالا قرار گرفته ودارای دم گل کوتاه است. در هر گل آذین ۱۵-۳۰ گل به رنگ زرد یا زرد مایل به سبز است. گلدهی در اوایل بهار قبل از برگ های جدید رخ می دهد. میوه این درخت به شکل سامار است و بال های فندقه آن به شکل طولی در کنار هم قرار گرفته اند (تقریبا” زاویه ۱۸۰) کرکف نسبت به آلودگی شهری،گرما،خشکی و خاکهای فقیر مقاوم است. محل کاشت مناسب این درخت مکانی است آفتابی تا نیمه سایه با خاکی سبک و دارای زهکشی خوب و تقریبا مرطوب. افرای چناری درختی است با تاج گسترده و قامتی بللند که به همین منظور سایه اندازی آن مورد استفاده قرار می گیرد. این درخت به دلیل داشتن فرم شاخه بندی خاص و زیبا به عنوان تک درخت بر روی چمن استفاده می شود. همچنین در حاشیه خیابان ها و جاده ها هم استفاده می شود. اما از آنجا که سیستم ریشه ای این گیاه بسیار گسترده است و به معابر آسفالت و خیابانها و ساختمان ها آسیب میرساند،همین امر استفاده از آن را محدود میسازد.
دیگر کاربرد این درخت تولید چوب جهت مصارف صنعتی است. نحوه تکثیر افرای چناری کاشت بذر در آبانماه است میزان آلرژی زایی افرای چناری بر حسب درجه OPALS درجه ۸ است. اثر آللوپاتی این درخت متوسط است و راه تاثیر آن ریشه و برگ است.
