طرح توجيهی کشت وپرورش گلها وگياهان
داروئی و صنعتی
جمع آوري و محصول برداري گياهان دارويي
نكات لازم در بهره برداري گياهان دارويي
تعداد گياهاني كه امر وزه به عنوان گياه دارويي مورد استفاده قرار مي گيرد بسيار
زياد است ولي تنها عده اي از اين گياهان در فا رماكوپه ها و كتب دارويي به عنوان
دارويي يا افيسينال قلمداد ميشود و د ر بين اين تعداد تنها گياهاني كه داراي اثر درماني
مهم هستند و يا مواد موثر خاصي دارند ب ه علت مصارف زيادي كه دارند به طور انبوه
پرورش داده ميشوند.
پرورش گونه هاي ديگراز اين گياهان كه دارويي نيستند، جون در طب عوام مورد
توجه است معمول ميباشد .بهره برداري از گياهان دارويي خودرو و همجنين پرورش
آنها بايستي متناسب با ميزان احتياجات سالانه يك ناحيه صورت ميگيرد زيرا اگر بيش از
حد مورد نياز بهره برداري يا كشت شود ، باعث ميشود به علت عدم مصرف در
انبارها باقي بماند و در نتيجه غالب آنها كه حاوي اسانس ميباشد ، خواص درماني خود
را به خاطر از دست دادن اسانس از دست مي دهند و تنها مخارج بيهودهاي صرف
تهيه آنها ميگردد.
توجه ديگر در مورد خانواده سيب زميني است كه ميزان آلكالوئيدهاي آنها در هنگام
صبح بيش از بعد از ظهر است . نكته مهم در مورد گياهان اسانس دار است كه برداشت
آنها بايد در صبح زود انجام گيرد يعني درست در زماني كه خورشيد از روي برگها
شبنم را خشك ميكند چون در اين زمان ميزان اسانس بالا ميباشد . در صورتي كه در
طي روز بر اثر نور خورشيد واكنشهاي شيميايي در گياه انجام ميگيرد و مقدار اسانس
كم خواهد شد . علاوه بر اين بايد سعي شود كه محصول برداري در يك روز صاف
انجام گيرد.
زمان برداشت اندامهاي مختلف گياهان داروئي:
معمولا به استثناي عده اي از گياهان كه محصول برداري آنها تابع شرايط خاصي ميباشد،
بقيه اندامها را در مواقع زير بهره برداري مينمايند:
الف) ريشه :
اندامهاي زير زميني به خصوص ريشه و ريزوم ها ر ا بطور كلي در اواخر پاييز (زمان
استراحت گياه ) محصول برداري مينمايند . ولي بايد توجه داشت بهره برداري ريشه ها
بر حسب گياه يكساله، دو ساله و چند ساله فرق ميكند:
٦
ريشه و ريزيوم گياهان يكساله، قبل از گل دادن گياه و ريشه و ريزوم گياه د سواله، بعد
از پايان رشد و ن مو سال اول (در پاييز و اواخر زمستان، و ريشه و ريزوم گياهان چند
ساله يا دايمي هم در بهار قبل از رشد و نمو گياه و هم در پاييز بعد از پايان رشد و
نمو گياه (در سال دوم به بعد ) محصول برداري مي شوند . در بهرهبرداري از ريشه
گياهان همواره بايد توجه داشت كه انوا ع سخت و جوبي شده يا تيره رنگ و فاسد و
تو خالي جمع آوري نشود و ريشه درختان و درختجه هاي دارويي را در پاييز يا زمستان
از زمين خارج ميسازند.
معمولا ريشه هايي كه پوست آنها مصرف دارويي دارد بايد زماني كه قسمت مركزي
ريشه رشد كرده و سخت شده است بهره برداري شود . بعلاوه بايستي ريشه گياه در
مرحله اي باشد كه پوست آن رشد قابل ملا حظه اي پيدا نموده باشد تا جدا كردن آن
از قسمت سخت و چوبي شده به راحتي مقد ور گردد.
بنابراين اگر برداشت ريشه ها و ريزومها زودتر از موعد انجام گيرد ريشه ها و
ريزومها، گوشتي و اسفنجي شكل بوده و در اثر خشك شدن به سرعت خرد شده و
كيفييت خود را از دست مي دهند و اگر ديرترجمع آوري شوند سخت و غير قابل
استفاده خواهند شد .
برای دانلود فایل کلیک کنید
طرح توجيهی کشت وپرورش گلها وگياهان
