پرورش و نگهداری از گل شیپوری

پرورش و نگهداری از گل شیپوری یا کالا لیلی

نیلوفرهای کالا یا همان گل های شیپوری شکل بسیار زیبایی دارند و معمولاً برای مناسبت های خاص در خانه یا مراسم های مختلف استفاده می شوند. شکوفه های این گیاه به رنگ های مختلفی دیده می شود که از سفید و صورتی کم رنگ گرفته تا شرابی تیره هستند. برخی هیبرید های این گیاه به رنگ های نارنجی روشن و مشکی هم هستند. این گل ها به صورت ساقه ای نیز برای مدتی طولانی عمر می کنند و برای گل آرایی مراسم عروسی بسیار محبوب هستند. هنگام پرورش و نگهداری از گل شیپوری یا کالا لیلی باید آنها را در فصل بهار بکارید.

آنها رشد نسبتاً سریعی دارند و اغلب در اوایل تا اواسط تابستان گل می دهند و در طول فصل تا اوایل پاییز گل دارند. این گیاه بومی آفریقا بوده و در آب و هوای گرمسیری رشد می کنند اما گاهی اوقات شکلی تهاجمی به خود می گیرند به خصوص اگر در استرالیا یا کالیفرنیا کاشته شوند. این گل ها برای انسان و حیوانات خانگی سمی هستند و به نوعی هر بخش ان در صورت بلع سمی می باشد.

مراقبت و نگهداری از گل شیپوری

گل های شیپوری گیاهانی گرمسیری هستند و در نواحی بومی خود تابستان ها از بین می روند و هر ساله دوباره رشد می کنند اما در نواحی سردتر این گیاه یک ساله است. برای اینکه گل شیپوری سالمی داشته باشید باید گرما، نور و رطوبت را در حدی قابل قبول قرار دهید. گل های شیپوری اصلی از ریزوم ها رشد می کنند و از پیاز رشد نمی کنند و براساس همین ویژگی می توانید کالا لیلی اصلی را تشخیص دهید. مانند سایر گیاهان گلدار کوددهی به ان باعث رشد بیشتر گل ها می شود.

نور مورد نیاز گل شیپوری

کالا لیلی ها براساس طبیعت گرمسیری که بومی آن هستند نیاز به محیطی گرم و نور فراوان دارند. اگر هوای تابستانی گرم و مرطوبی دارید بهتر است کالا لیلی های خود را در مکانی با سایه جزئی قرار دهید تا عملکرد بهتری داشته باشند. اگر آب و هوای تابستای معتدل تری دارید بهتر است گل های خود را در مکانی با نور کامل خورشید قرار دهید.

خاک مناسب

گل های شیپوری نیاز به خاک غنی از مواد مغذی با زهکشی خوب دارند و در چنین خاک هایی گل می دهند. گل های شیپوری در کنار حوضچه ها نیز به خوبی رشد می کنند و در خاک های مرطوب بسیار خوشحال هستند. اگرچه دقت کنید گیاه را غرقاب نکنید زیرا باعث پوسیدگی ریشه می شوید و در نهایت گیاه شما از بین می رود. برای افزایش تراکم غذایی خاک قبل از کاشت گل بهتر است خاک را با مواد آلی اصلاح کنید تا گیاهتان رشد بهتری داشته باشد.

آبیاری گل شیپوری

وقتی ریزوم های گل های شیپوری تشکیل شدند اگر شرایط گرم و خشکی دارید می توانید گیاهان را هفته ای یک بار آبیاری کنید. گیاهان گل شیپوری که در داخل خانه نگهداری می شوند به طور مداوم باید آبیاری شوند زیرا گلدان ها زودتر از باغچه ها خاکشان خشک می شود و بنابراین گیاه بیشتر به آب نیاز خواهد داشت.

دما و رطوبت کالا لیلی

کالا لیلی ها محیط های نسبتاً گرو و دمایی بین 15 تا 26 درجه سانتیگراد را دوست دارند. آنها همچنین از رطوبت و خیسی خاک مناسب لذت می برند بنابراین در تابستان های مرطوب گل های این گیاه به خوبی شکوفه می زنند. وقتی دما به زیر 10 درجه سانتیگراد برسد گیاهان وارد مرحله خواب می شوند. اگر گیاه شما در باغ است بهتر است ریزون ها را زیر هاک دفن کنید زیرا سرمازدگی می تواند گیاه را از بین ببرد.

کوددهی

گل های شیپوری هنگام کاشت و هر بهار و در ابتدای فصل رشد نیاز به تغذیه و مواد مغذی دارند تا گلدهی پربار داشته و گل های زیبایی بدهند. بیشتر کودهای متعادل برای این گیاه مناسب هستند. از انتخاب کودهای نیتروژن دار سنگین خودداری کنید. این نوع کودها گلدهی گیاه را کاهش می دهند.

هرس کردن گل شیپوری

گل های شیپوری نیازی به هرس منظم ندارند اما می توانید قسمت های گل پژمرده را هرس کنید. جدا کردن و هرس قسمت هایی از گیاه آن را از بین نمی برند. برای هرس گل های پژمرده کافیست درست زیر پایه گل را با دست و نوک انگشتان بچینید یا از قیچی های هرس استریل شده استفاده کنید. اگر در نقاط گرم تر زندگی می کنید وقتی در پایان فصل رشد گیاه از بین رفت می توانید قسمت های سطحی خاک را هرس کنید و بقایای گیاه را دور بیندازید. گیاه دوباره در بهار رشد خواهد کرد. دقت کنید هنگام هرس دستکش دست کنید تا از تماس با شیره خودداری شود.

تکثیر و پرورش گل های شیپوری

گل های شیپوری را می توان با تقسیم ریزوم یا ساختار ریشه زایی یا از طریق دانه ها تکثیر کرد. گل ای شیپوری به صورت توده های بزرگی رشد می کنند و می توانید این توده ها را به گیاهان جداگانه ای تقسیم کنید. گیاهانی که از ریزوم های تکثیر شده اند نسبت به گیاهانی که از دانه ها تکثیر شده اند بسیار زودتر گل می دهند. در این بخش نحوه تکثیر گل شیپوری از ریزوم گفته می شود:

• اگر گل شیپوری شما در بیرون و در زمین کاشته شده است نیاز به یک بیل یا چنگک دارید تا ریزوم ها را بیرون بکشید. اگر می خواهید گیاه را به درون خانه ببرید و گرم نگه دارید به خاک گلدانی و گلدانی تمیز نیاز خواهید داشت.
• از بیل یا چنگک استفاده کنید و دایره ای دور ریشه ها بزنید تا کندن گیاه راحت تر شود.
• وقتی ریشه ها را بیرون کشیدید ، ریزوم ها را پاک کنید و آن را برای چند روز در منطقه ای سایه دار و دارای تهویه مناسب قرار دهید. این بوته را خیس یا آبیاری نکنید. پس از خشک شدن گیاه از یک چاقوی تیز برای جدا کردن ریزوم ها استفاده کنید. مجبور نیستید حتماٌ ریزوم ها را از محل اتصال به گیاه کلی جدا کنید، اما دقت کنید هر ریزوم حداقل یک گره یا ریشه داشته باشد.
• ریزوم را مجدد در یک بستر باغچه غنی شده با کمپوست قرار دهید یا آنها را در ظرف گلدانی با خاک مرطوب و دارای زهکشی خوب بکارید. البته در صورت نیاز می توانید ریزوم ها را در طول زمستان نگه دارید و در بهار مجدداً بکارید.

نحوه تکثیر گل شیپوری از دانه

اگر می خواهید گل شیپوری را از دانه پرورش دهید باید دقت کنید تا زمانی که گیاه به گلدهی بکشد نزدیک به سه سال طول می کشد. دانه های گل شیپوری باید از قبل رشد داده شوند و برای این کار باید آنها را در یک دستمال کاغذی مرطوب پهن کنید و روی آنها را بپوشانید. دستمال کاغذی را در مکانی ختک مانند زیرزمین قرار دهید. پس از چند روز آنها را بررسی کنید. هر دانه ای که اثری از زندگی ندارد را حذف کنید.

پس از انجام مراحل فوق دانه را درون محیط خاک با کیفیت در گلدانی با زهکشی خوب قرار دهید. خاک را مرطوب نگه دارید و همواره رشد دانه ها را بررسی کنید. برای چند هفته گیاه را بررسی کنید و ضعیف ترین شاخه ها ار از هر گلدان حذف کنید. فقط می خواهید یک نهال در هر گلدان داشته باشید.

تعویض گلدان گل شیپوری

یکی از نشانه هایی که گیاه گل شیپوری شما نیاز به گلدان بزرگتر دارند زمانی است که ریشه ها شلوغ به نظر می رسند. گل های شیپوری که ریشه های درهم رفته و شلوغ داشته باشند دیگر رشد نمی کنند و بنابراین اگر متوجه مشکلی در ریشه آنها شدید سعی کنید گلدانشان را تعویض کنید. گلدانی تهیه کنید که حداقل دو یا سه اینچ عمیق تر و پهن تر از گلدان قبلی باشد.

برای تعویض گلدان گل های شیپوری باید با احتیاط گل ها را از گلدان کوچک بلند کرده و وارد گلدان بزرگتر کنید و دقت کنید ریشه های ظریف آن آسیب نبیند. گلدان جدید را با خاک پر کنید. تا چند روز پس از تعویض گلدان ، خاک را دائماً مرطوب نگه دارید. مطمئن شوید خاک خیلی خیس یا غرقاب نیست.

گلدان های تراکوتا گزینه ای عالی برای این گیاه هستند زیرا ماهیتی متخلخل دارند و اجازه می دهد هوا و آب از دیواره های آن عبور کند و به همین دلیل از آبیاری بیش از حد جلوگیری شده و گیاهان سالمی خواهید داشت. نکته منفی این گلدان ها این است که خاک سریع تر خشک می شود و باید مکرراً گل ها را آبیاری کنید.

نگهداری از گل شیپوری در زمستان

اگر در منطقه سردی زندگی می کنید می توانید ریزوم ها را بیرون بیاورید و زمستان انها را گرم نگه دارید یا در هر فصل رشد ریزوم های جدید بخرید. برای زمستان گذرانی کافیست پس از کندن ریزوم ها به ارامی خاک باقیم انده را تمیز کنید. دقت کنید نباید ریزوم ها را بشویید یا آبیاری کنید زیرا باعث قارچی شدن ریشه و پوسیدگی آنها می شوید.

شاخ و برگ های بالای ریزوم را جدا کنید. اجازه دهید ریزون ها برای مدت چهار تا هفت روز در مکانی گرم، خشک و دارای تهویه مناسب خشک شوند. برای مراقبت از ریزوم در زمستان مهم است زیرا به پوسته خارجی ریزوم اجازه می دهد سفت شود یا در صورت وجود مشکلی درمان شود.

پس از خشک شدن ریزوم ها باید انها را رد کیسه ای کاغذی قرار دهید یا آنها را به صورت جداگانه در روزنامه قرار دهید. ریزوم ها را در مکانی خشک و خنک قرار دهید که دمای آن حدوداً 10 درجه سانتیگراد باشد. معمولاً گاراژ یا زیرزمین مکان مناسبی است.

بیماری ها و آفات شایع

ممکن است هنگام پرورش و نگهداری گل های شیپوری با مشکلاتی مواجه شوید که از جمله مهم ترین انها پوسیدگی نرم باکتریای هستند که ریزوم ها را تحت تأثیر قرار می دهد و همچنین بوتریتیس که یک بیماری قارچی است که باعث رشد کپک خاکستری روی گلبرگ ها، ساقه و برگ های گیاه می شود. برای کاهش خطر ابتدا به بیماری های قارچی نباید گیاه را بیش از حد آبیاری کنید و مطمئن شوید گل های شیپوری فاصله مناسبی از یکدیگر دارند و گردش هوای بین آنها کافی است.

آفات مختلفی نیز می توانند برای گل های شیپوری مشکل درست کنند. از جمله این آفات می توان به حشراتی مانند شته ها، حلزون هایبی صدف و کنه های عنکبوتی نام برد. اگر گیاهتان به چنین آفاتی مبتلا شد می توانید از صابون های حشره کش ملایم یا روغن های باغبانی مانند روغن چریش استفاده کنید.

مشکلات رایج گل شیپوری

به طور کلی پرورش و نگهداری گل شیپوری یا کالا لیلی آسان است. به غیر از آبیاری منظم آنها نیاز خاص دیگری ندارند. با این حال اگر نیازهای رشد خود را به خوبی دریافت نکنند ممکن است آسیب ببینند. در این بخش به بررسی برخی مشکلات این گل می پردازیم.

لبه های قهوه ای برگ ها

اگر متوجه لبه های قهوه ای در برگ ها شدیدی ممکن است نشانه این باشد که کود شما دارای نیتروژن بیش از حدی است. اگر گیاه شما به سرعت رشد می کند و سرسبز به نظر می رسد اما برگ های قهوه ای رنگ دارد نیز نشان دهنده کودهای قوی نیتروژن دار است. احتمالاً در این شرایط گیاه شما گل نخواهد داد.

زرد شدن برگ ها، پژمرده شدن و یا توقف رشد

گل های شیپوری عاشق آب هستند. اگر آب کافی دریافت نکنند ممکن است گل ندهند و تا حدودی کواه به نظر می رسند و علاوه بر این برگ ها زرد و پژمرده می شوند. گل های شیپوری دائماً به اب نیاز دارند تا شاخ و برگ های گیاه سالم بمانند و گیاه تشویق به گلدهی شود. کاهش رشد نیز احتمالاً ناشی از کمبود نور می باشد و بنابراین باید در مکانی با نور مناسب قرار گیرند.

ساقه ها و گل های آویزان

افتادگی گیاه می توانید به دلیل آبیاری کم یا زیاد باشد. همچنین اگر در کود مورد استفاده نیتروژن زیادی هم باشد منجر به افتادگی ساقه ها و گل ها میشود. اگر گیاه آب کافی نداشته باشد اضافه کردن آب و آبیاری منظم می تواند این مشکل را حل کند.