( تمشک وحشی) درختچه ای برگریز و یا همیشه سبز از خانواده Rosaceae ( گلسرخیان) بوده که بومی اروپا و شمال آسیا میباشد. این درختچه امروزه در شمال آمریکا به وفور کاشته میشود. تمشك وحشی در جنگل‌ها، كناره‌ی جنگل‌ها و نیز در بوته زارها و خارزارها می‌روید. تمشك وحشی خاك مرطوب و حاصلخیز را ترجیح می‌دهد و درسرزمین‌های مرتفع تا ارتفاع دو هزار متری هم دیده شده است. این گیاه دارای گلهای زیبایی میباشد ولی بیشتر به جهت میوه های خوش عطر و طعمی که دارد محبوب بوده و کشت میشود .
زیستگاه گیاه تمشک وحشی در کشور ما به شرح زیر میباشد:
- شمال و غرب رودسر، گیلان، کردستان، سردشت، الوند، اشتران کوه
- نمشك گیاهی بوته‌ای با ریشه‌ی دایمی و شاخه‌های چوبی ۲ ساله است
- این گیاه ، ارتفاعی بین ۱٫۵ تا ۲٫۵ متر دارد و گستردگی آن بین ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر است و بین ۲ تا ۵ سال زمان نیاز است تا به رشد نهایی خود برسد. تاج گیاه به صورت پوششی است
- برگهای آن تخم‌مرغی و دارای لبه‌هایی هستند كه به شكل خاصی كنگره كنگره شده‌اند. این برگ‌ها در گروه‌های سه تایی یا هفت تایی از شاخه‌ها بیرون می‌آیند. زیر برگ‌ها نرم و كركی میباشد
- از بهار تا تابستان دومین سال، خوشه‌هایی از گلهای سفید در محور بالایی برگ‌ها ظاهر میشوند.
هر گل ۱ سانتیمتر قطر دارد و دارای ۵ گلبرگ میباشد. - گل ها بسیار خوش عطر و بو هستند و پرنده ها و پروانه ها را به سمت خود جذب میکنند.
- گل های تمشک وحشی دارای شهد فراوان میباشند و زنبورهای عسل با علاقه به جمع آوری آن میپردازند.
- این گل‌ها سپس به میوه‌های آبدار و خوشمزه مخروطی شكل و قرمز رنگ آشنای همه كه شبیه توت جنگلی اما نرمتر هستند تبدیل میشوند.میوه ها در اواخر تابستان و یا اوایل پاییز رسیده میشوند.
خاک:
خاک شنی، ماسه ای، لومی، آهکی مرطوب و خوب زهکشی شده . بهتر است خاک اسیدی باشد.
نور:
آفتاب کامل – نیمسایه .
این گیاه بهترین رشد را زمانی که در معرض آفتاب کامل است دارد.
آبیاری:
به صورت منظم و مرتب .
دما:
دمای بین -۳ تا ۱۶ درجه برای رشد این گیاه مناسب است .
تمشک وحشی متعلق به مناطق معتدل میباشد و تحمل سرمای شدید و گرمای شدید را ندارد.
هرس:
بهتر است در اواخر زمستان صورت گیرد.
کوددهی:
نیازی نیست .
تمشک وحشی دارای خواص بسیار زیادی بوده و از زمانهای بسیار گذشته مورد توجه بوده است:
– جوشانده ۲۵ گرم از برگهای تمشک در یک لیتر آب برای درمان انسداد مجاری ادرار مفید است.
-تمشک سرشار از ویتامین های C وK است و دارای خواص خنک، نرم کننده و ضد اسکوربوت می باشد.
-تمشک خون را تصفیه می کند و برای کسانی که به روماتیسم مبتلا هستند، بسیار مفید است.
-تمشک یبوست مزاج را معالجه می کند.
-تمشک برای تسکین درد سودمند است، زیرا تمشک دارای اسید سالسیلیک می باشد.
-تمشک خون را قلیائی می کند و قند آن برای مبتلایان به مرض قند مفید است.
-شربت تمشک برای بیماران مبتلا به سرخک و مخملک تجویز شده است.
-تخم و دانه ای که درتمشک وجود دارد، اغلب با دندان نیز خرد نمی شود، ولی وقتی خورده شود درمعالجه ی یبوست و خشکی مزاج به طور طبیعی بسیارمؤثر است و سبب می شود که یبوست به کلی رفع گردد.
-شربت تمشک، مخلوط با آب برای رفع تب تجویز شده است.
-خوردن تمشک برای مبتلایان به مرض قند( دیابت)، تبهای صفراوی، التهاب مجاری ادرار، گلو درد( آنژین ) مفید است.
-جوشانده ۲۰ تا ۵۰ گرم گل تمشک یا برگ تمشک در یک لیتر آب برای درمان ترشحات زنانگی، خونریزی در فواصل قاعدگی ، اخلاط خونی، وجود خون در ادرار، گریپ، گرفتگی صدا، آب آوردن نسوج و بیماری های پوستی اثر شفا بخش دارد. جوشانده را بعد از هر وعده ی غذا یک استکان می خورند.
-جوشانده گل یا برگ تمشک( به روشی که گفته شد) در استعمال خارجی برای درمان زخم های دهان، ورم لثه، درد گلو و ورم لوزه ها بکار می رود و بیمار با غرغره کردن این جوشانده دهان را می شوید.
-جوشانده برگ تمشک اسهال و ورم روده را معالجه می کند، بدین منظور باید ۴۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک تمشک را در یک لیتر آب سرد بخیسانید و به مدت ۱۰ دقیقه آن را جوشانده و سپس بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد. پس از صاف کردن، روزی سه بار، هر بار یک فنجان آن را بین غذاهای اصلی بنوشید.
-جوشانده فوق برای تسکین درد معده از هر نوع که باشد مانند ترشی معده، نفخ و گاز شکم و تشنج معده مؤثر است.
-خوردن جوشانده برگ تمشک به مقدار ۳ تا ۴ فنجان در روز و بین غذاهای اصلی، بند آوردن ادرار را معالجه می کند وبهترین دارو بر ضد درد کیسه مثانه است.
-اگر ۴۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک تمشک را در یک لیتر آب بریزید و آن را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه جوشانده و پس از ۱۰ دقیقه دم کشیدن و صاف کردن آن، به مقدار ۳ فنجان در روز بین غذاهای اصلی بنوشید، دردهای نقرسی و بسیاری از انواع رماتیسم را آرام می کند.
-اگر ۱۰۰ گرم برگ خشک تمشک را به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید و پس از دم کشیدن و صاف کردن آن را به عنوان محلول شستشو برای شستن بیماری برفک، جوش های صورت و یا هر نوع تحریکات دیگر پوست به کار ببرید ، اثر شفابخش دارد.
-تمشک دارای خاصیت ضد عفونی کننده است.
-تمشک به علت دارا بودن ویتامین های C وK برای اوره و فشار خون مفید است.
-برای معالجه کک و مک، ابتدا صورت را خوب بشوئید و سپس ورقه نازکی از تمشک به مدت یک ساعت روی صورت بمالید. این کار را چند بار تکرار کنید تا کک و مک صورت از بین برود.
-برگ تازه تمشک را اگر بپزند و روی محل بیماری های پوستی قرار دهند، بیماری را التیام می دهد.
-گوشت پردانه تمشک، دارای خواص توت فرنگی است و ترشی خون را از بین می برد.
-تمشک،عرق آور است؛ لذا بهترین زهکش سوراخ های پوست است.
در مورد این گیاه مراقب شته ها، سوسک تمشک ، عنکبوت قرمز و کنه ها باشید . تمشک در معرض بیماری های قارچی نیز میباشد .
۱- تقسیم ریشه ( زمانی که گیاه در خواب زمستانی میباشد اقدام شود.)
۲- قلمه زدن.( در بهار صورت گیرد.)
گیاه بعد از گذشت سال دوم ، شروع به گلدهی خواهد کرد.
