آماده سازی بستر کاشت

1- بستر خاکی : خاک مورد استفاده در گل خانه بایستی دارای بافت سبک ) شنی ، لومی ( باشد و نفوذ پذیری مناسبی داشته باشد . این نوع خاک هر چه از نظر داشتن هوموس تقویت گردد کاشت خیار و گوجه فرنگی و اکثر گیاهان زینتی در آن با عملکرد بهتری همراه خواهد بود تقویت خاکهای سبک را به وسیله ی کودهای حیوانی می توان انجام نمود اگر خاک قابل استفاده کمی سنگین باشد می توان با اضافه کردن مقداری شن شسته عاری از آهک و گچ به همراه کمپوست به طوری
که از نظر مصرف میزان مورد نیاز جنبه ی اقتصادی داشته باشد آن را اصلاح نمود . همچنین در صورت نفوذ پذیری کم می توان از لوله های مشبک پلی اتیلن و نصب در زیر شیشه های خاک استفاده نمود این روش می تواند زهکشی لازم برای خاک تاسیس نماید خاک های نسبتاً سنگین و یا خاکهایی که دارای نمک زیاد باشد اصلاً مناسب نیست زیرا تهویه ، آبشویی و ضد عفونی این گونه خاک ها بسیار مشکل می باشد و مطمئناً به رشد ریشه نیز صدمه می زیند . تجربه خیار کاری در خاکهای سبک بیابانی ) خاک سرخ ( که اصلاح آهکی و گچی آن در حداقل باشد و درصد شن آن بیش از 52 درصد باشد نشان دهنده این است که این گونه خاکها بهترین بستر بوده و در آن محصول به خوبی رشد می کند . در انتخاب بسترهای خاکی چنان چه بسترهای زیرین ) بیش از عمق 25 سانتی متر ( سخت و غیر قابل نفوذ باشد بایستی با استفاده از زیرشکن ) ساب سویلر ( این لایه شکسته شود و یا از کاشت خیار صرف نظر شود PH مناسب بستر خاکی 6/5 تا 7/5 و EC میکروموس بر سانتی متر می باشد

بسترهای خاکی همراه با مواد دیگر

این گونه بسترها توده هایی از کاه و پیت ، کمپوست و از این قبیل می باشد که روی پشته ها قرار می گیرد و با خاک بیشترمخلوط می گردد در این بسترها ریشه ها به خوبی توسعه پیدا می کند و گرمای محیط ریشه و CO لازم به میزان کافی تولید می گردد ، از جمله این بسترها کاه پوسیده روی پشته خاک است .بسترهای آبکشت ) هیدروپونیک ( :بسترهایی که صرفاً از مواد غذایی کامل استفاده می کنند و نیازی به خاک نمی باشد و فقط از نگه دارنده های واسطه ای مثل بسترهای حاوی پشم سنگ و یا پیت خالص و یا از ماسه و شن شسته که روی بتون تهیه شده اند می توان استفاده نمود در این سیستم ها هزینه های ضد عفونی قابل توجه نمی باشد ولی تامین انواع مواد غذایی بطور مداوم نیاز به اصلاح و کنترل دارد ضمن اینکه نگهداری بوته ها در این گونه بسترهاست باعث افزایش هزینه می گردد . در این روش ریشه ها به خوبی توسعه پیدا نمی کنند و گرمای لازم و CO مورد نیاز در محیط ریشه نیز بوجود نمی آید .

ضد عفونی کردن خاک :
معمولاً خاکهای بسترگل خانه ها دارای بذر علفهای هرز گیاهان انگل ، انواع قارچها و باکتریها مضر و بعضی آفات می باشد . لذا برای پیشگیری از خسارت این عوامل به بوته های خیار نیاز به ضد عفونی بستر خاک حداقل به عمق 25 سانتی متر می باشد که به روشهای زیر انجام می شود :
-1 ضدعفونی بوسیله بخار آب
-2 ضد عفونی بوسیله اشعه خورشید
-3 ضد عفونی بوسیله سموم .
الف- ضد عفونی به وسیله بخار آب :
در صورت وجود سیستم بخار دهنده در نزدیکی گلخانه بخار را می توان به دو روش وارد خاک گلخانه نمود

1.با استفاده از جریان دادن بخار آب با فشار 0/3 باد در لوله های سبک که زیر بستر خاک تعبیه شده اند لازم است سطح خاک را با نایلون بپوشانند

2.با ورقه های نایلونی پس از پوشش سطح خاک و با استفاده از لوله ی پلی اتیلن شبکه بخار را از زیر سطح خاک تزریق کرده و این کار را آنقدر ادامه داده تا بصورت آب داغ در عمق 19 تا 20 سانتی متر خاک نفوذ کند در این روش برای رسیدن دمای خاک به 80 درجه سانتیگراد نیاز به بخار دهی به مدت 2 تا 6 ساعت می باشد. یکی دیگر از روشهای ضد عفونی بخار دهی همراه با هوای گرم پایین تر از سطح خاک می باشد ، ضد عفونی با این روش دارای محاسن بیشتری نسبت به بخار آب تنها می باشد

A– بخار آب با دمای کمتر ) حدود 7 درجه ( همراه با هوا باعث می شود بخار به طور یکنواخت در خاک توزیع شود .

B-تاحدودی ساپروفیت های طبیعی) موجودات ذره بینی که روی خاک زندگی می کنند ( حفظ می گردد و این بهتر است تا اینکه در خاک 122 درصد خلاء زیستی میکرو ارگانیسمها وجود داشته باشد زیرا با استریل کردن کامل پاتوژنهای مضر بلافاصله رشد خواهد کرد .

C-در ضدعفونی با بخار آب در دمای نزدیک به 100 درجه با آزاد شدن منگنز در خاک این عنصر به حالت سمی در می آید ضمن اینکه باکتری های آمونیاکی در این دما نیز باقی می ماند . به طور کلی ضدعفونی با بخار مخلوط با هوای گرم به جهتعدم مصرف در گونه سم در خاک ، بلافاصله پس از ضدعفونی قابل کاشت می باشد و آثار سوء ناشی از باقی ماندن سم در خاک وجود ندارد .

ضد عفونی بوسیله اشعه خورشید :

ب) بستر خاکی را پس از پخش انواع کودهای حیوانی و پس از مخلوط شدن کامل خاک با کود آنرا آبیاری غرقابی می کنند پس از فروکش کردن آب آبیاری روی سطح زمین با ورقه های نایلونی عریض پوشانده و لبه های نایلونی به عمق 20 سانتی متر زیر خاک قرار می دهند این عمل در ماههای گرم تابستان و حداقل به مدت 6 هفته انجام می شود . پیش بینی می شود با توجه به افزایش دمای لایه ی سطح خاک به وسیله انرژی خورشیدی و همینطور به وسیله ی تخمیر کودهای حیوانی بخش اعظم قارچهای خاکهای زی و بذر علفهای هرز از بین برود ضمن اینکه پس از پایان کار بستر مناسبی برای کاشت بذور خیار آماده می گردد .

ج)روش ضدعفونی کردن بوسیله سموم :
-1 استفاده ازمتیل بروماید
-2 متام سدیم
-3 استفاده از مخلوط ریدومیل و بنومیل
برای ضد عفونی بستر خاک با متیل بروماید بایستی سطح بستر صاف و بدون کلوخه بوده و میزان رطوبت مناسبی ) در حد گاورو ( داشته باشد آنگاه نایلونی روی بستر پهن کرده و زیر آن به فواصل 10 متر از یکدیگر بشقاب پلاستیکی قرار می دهند . سپس یک سر لوله منشعب از مخزن سیلندر گاز روی بشقابها نصب شده و اطراف نایلون کاملاً با خاک پوشش داده می شود برای مبارزه با بذور علفهای هرز و حشرات و نماتدها میزان مصرف متیل بروماید حدود 50 گرم در متر مربع می باشد ولی در صورت مبارزه با انواع قارچهای مضر بخصوص بوته میری خیار تا 122 گرم در متر مربع افزایش داده می شود مدت ضد عفونی 24 ساعت می باشد که پس از آن نایلون را جمع نموده و پس از 2 تا 3 هفته از زمان ضد عفونی اقدام به کاشت خیار می نمایم باید مراقب بود هیچگاه گاز مورد تنفس قرار نگیرد و به خصوص تا 2 ساعت پس از ضد عفونی از نزدیک شدن افراد و حیوانات جلوگیری شود . متیل بروماید بسیار سمی و خطر ناک است .

ضد عفونی بوسیله ی متام سدیم:

روش مصرف : با توجه به مساحت بستر گلخانه به ازاء هر متر مربع 100 تا 150 سی سی از این سم . 5 تا 10 لیتر آب مخلوط نموده آنگاه به وسیله ی آبپاش و یا شیلنگ سم پاش در سطح بستر گلخانه که صاف و بدون کلوخ می باشد پاشیده و سپس روی بستر یا بوسیله ی نایلون پوشش داده شود یا با خیس نمودن سطح خاک آن را غلطک زده تا گاز حاصل در فضا آزاد نگردد . ضد عفونی با توجه به دمای هوا انجام می شود . دما نباید از 6 درجه ی سانتی گراد کمتر باشد .

احتیاط لازم :

فرد سمپاشی کننده باید دارای ماسک مخصوص باشد از وارد کردن ابزار و ادوات کشاورزی و خاک ضدعفونی نشده در بستر ضدعفونی شده خودداری گردد . در زمان کاشت لازم است برای اطمینان از خروج گاز مقداری از خاک را با خاک ضدعفونی نشده در دو ظرف جداگانه آزمایش نمود . معمولاً بر روی آنها بذر شاهی کشت می کنند که در صورت سبز شدن نشانه ی خارج شدن گاز ها می باشد . استفاده از مخلوط ریدومیل بنومیل در صورت عدم دسترسی به روش های ضدعفونی فوق می توان برای هر 500 متر مربع 5 کیلوگرم ریدومیل با یک کیلوگرم بنومیل مخلوط نمود و به نسبت یکنواخت در سطح زمین پخش کرد آنگاه زمین را یک شخم و شیار سبک زده و سپس کاشت می نمایند .

مدیریت موثر این بیماری به مدیریت خاک و مدیریت آبیاری بستگی دارد.

1-اصلاح بافت خاک: خسارت این بیماری در خاکهای سنگین )با درصد رس بالا( به واسطه حفظ رطوبت بالا برای مدت طولانی باعث تشدید این بیماری میشود. بنابراین اصلاح بافت خاک و زهکش مناسب آن در کاهش بیماری از اهمیت زیادی برخوردار میباشد.

2-تنظیم آبیاری و کاهش رطوبت خاک: این بیماری وابستگی مستقیمی با رطوبت خاک داشته و در خاکهای با رطوبت بالا بیشتر خسارت میزند. بنابراین تنظیم دور آبیاری در مدیریت این بیماری بسیار مهم میباشد

3-استفاده از سیستم آبیاری تیپ یا قطره ای: از آبیاری به روش جوی و پشته در مناطق با سابقه آلودگی جدا خودداریشود. در صورت عدم دسترسی به آبیاری تیپ یا قطره ای، در آبیاری جوی و پشته محل کشت نشاء باید در بالای پشته و در محلی باشد که آب با طوقه گیاه برخورد نداشته باشد. اصطلاحا بالاتر از داغ آب کشت انجام شود

4-آفتابدهی نیز در کاهش بیمارگر در خاک کمک زیادی میکند که به روش زیر انجام شود:

4-1- آبیاری زمین و افزایش کود دامی: زمانی که رطوبت زمین مناسب شخم زدن بود کود دامی به خاک اضافه شود. در صورت امکان گیاهان سریع الرشد مانند جو، شبدر و بقولاتی مانند ماش به منظور تهیه کود سبز کشت شوند.

4-2- شخم و تسطیح زمین )اوایل تیر ماه

4-3- قرار دادن پوشش پلاستیکی شفاف و حتی المقدور نازک در سطح خاک

4-4- مسدود کردن حاشیه ها

4-5-برداشتن پوشش پلاستیکی پس از 60-45 روز و اقدام به کشت

5- ضد عفونی خاک، مخازن و لوله ها: در کشتهای گلخانه ای که سابقه این بیماری وجود داشته و شدت آلودگی بالاست، ضد عفونی خاک زیر نظر کارشناسان توصیه میشود. همچنین ضد عفونی مخازن و نیز لوله ها از ضروریات میباشد.

6- در مناطق با آلودگی شدید میتوان زیر نظر متخصصین مربوطه از بستر کشت مصنوعی استفاده نمود.

7- بازدید مرتب از مزرعه )مونیتورینگ( و در صورت مشاهده آلودگی، حذف بوته آلوده در کاهش انتشار بیماری موثر است.

8- تقویت خاک با مواد بیولوژیک به خصوص در خاک های ضد عفونی شده.

8-1- کنترل بیولوژیک بیماری با استفاده از ترکیب بیولوژیک تریانوم پی به روش زیر:

8-2- خاکهای مسموم به سموم شیمیایی لازم است قبل از انجام عملیات زیر مورد آب شویی قرار گیرند.

8-3- تریانوم پی را به میزان 15 گرم به ازای 1222 بذر در 122 میلی لیتر آب خیسانده و بذور را به مدت 22 دقیقه در مخلوط فوق غوطه ور نمایید.

8-4- بذور را مستقیما و یا در سینی های نشاء کشت کنید.

8-5-در روش کشت نشایی کشتهای گلخانه ای باقیمانده تریانوم مربوط به بند 8-3 را به یک لیتر رسانده و روی سینی نشاء پس از کشت بذور اسپری نمایید.

8-6-آبیاری منظم گیاهان کشت شده ضروری است و باید مراقب باشید بستره موجود در سینی های نشاء خشک نشود. خشکی سینی های نشاء باعث کاهش عملکرد تریانوم پی خواهد شد.

8-7-سینی های نشاء را در دمای مناسب 30-25 درجه سانتیگراد قرار دهید

8-8-نشاء ها را در مرحله یک برگ حقیقی به زمین اصلی منتقل نمایید.

8-9-مقدار 32 گرم تریانوم پی را به ازای 1222 گیاه در 52 لیتر آب حل کرده مخلوط حاصل را به مدت 2 ساعت در محلیقرار داده و گاه گاهی هم بزنید. سپس بلافاصله بعد از نشاء کاری و یا کشت مستقیم بذر، حدود 52 میلی لیتر از این محلول را پای هر یک از بوته ها اضافه نموده و یا از طریق سیستم آبیاری در اختیار بوته ها قرار دهید. سعی شود محلول ساخته شده در نزدیکی ریشه نشاءها اضافه شود تا حداکثر تاثیر را داشته باشد.

8-10-در صورت اعمال این روش از شوک آبی که به منظور گسترش سیستم ریشه ها استفاده میشود، خودداری نمایید. خشکی های طولانی )شوک آبی( عملکرد تریانوم پی را کاهش میدهد.

8-11-پس از باز نمودن بسته محتوی تریانوم پی، سعی کنید تمام آن را مصرف نمایید. در غیر این صورت آن را به خوبی مهر و موم کرده به گونه ای که هیچ رطوبتی به آن نرسد و در داخل یخچال یا جای خنک10-4 سانتیگراد قرار دهید

8-12- تریانوم پی در خاکهای تمیز به خوبی عمل میکند. در خاکهایی که باقیمانده سموم شیمایی در آنها بالاست عملا تاثیر رضایتمندی ندارد. بنابراین قبل از استفاده باید با آب شویی نسبت به کاهش بقایای سموم شیمیایی اقدام نمود.

8-13-تریانوم پی را از شرکتهای معتبر تهیه نموده و پس از خریداری تا قبل از استفاده در یخچال و یا جای خنک نگهداری نمایید و درب آنرا تا زمان مصرف باز نکنید.

8-14-برای حداکثر کارایی، تریانوم پی را 10-8 هفته بعد از نشاء کاری از طریق سیستم آبیاری و یا با افزودن مستقیم به پای طوقه بوته ها مجددا به خاک اضافه نمایید30گرم به ازای1000گیاه