بادام بر دو نوع است بادام شيرين و بادام تلخ . آنچه كه ما در اينجا درباره اش صحبت مى كنيم بادام شيرين است كه از لحاظ تغذيه حائز اهميت بسيار است در صورتيكه بادام تلخ بيشتر به مصرف استعمال خارجى رسيده و اساس اغلب روغنهاى ماليدنى را تشكيل مى دهد. بادام شيرين از زمانهاى قديم مورد توجه پزشكان و دانشمندان و بالاخره عموم مردم قرار گرفته است . زيرا كه مصرف غذائى يا دوائى داشته و دارد. پزشكان قديمى اين ميوه را به عنوان نرم كننده گلو، مسكن سوزش و دردهاى مجارى ادرار، مقوى معده و سينه و پاك كننده روده ها مى شناختند. يكى از تذكره نويسان مى گويد رازى اين ميوه را به عنوان رشد دهنده مغز و نخاع و موجب بهبود حال عمومى و چاقى مى دانسته است . يكى از دانشمندان مصرف بادام را به عنوان دسر بسيار مفيد تشخيص داده و خوردن آنرابدين ترتيب تاكيد كرده ومعتقد است كه ((باعث ازدياد قوه ديد و راحتى تنفس و پاك كردن مجارى تنفسى و تكامل ساختمان مغز و نخاع گرديده و علاوه بر آن ايجاد خواب راحت نموده و مجارى ادرارى را پاك مى كند.)) مصنفين جديد درمورد فوائد اين ميوه بسيار مفيد و ارزنده كمتر داد سخن داده اند ليكن در عين حال درباره خواص آن ارزش زيادى قائل و معتقدند كه ((بادام سرشار از ويتامين هاى آ و ب ، قند، املاح ، چربى ، صمغ ، روغن مايع ، آلبومين بوده و بعلاوه حاوى يك مخمر بسيار ارزشمند دياستازى است . همچنين حاوى مواد آهكى و مقادير زيادى فسفر مى باشد كه علت عمل تقويتى اين ميوه را بر روى دستگاه عصبى بخوبى و بويژه مغز بخوبى توجيه مى كند.)) در حالى كه بادام به حالت سبز و تازه حاوى هشتاد و هشت درصد آب است در حالت خشكى بيش از ۴/۴ درصد آب ندارد. بقيه آب آن به مواد چربى تبديل گرديده است (چربى از ۱۹/۲ درصد به ۲۰/۵۴ درصد رسيده و مواد از ته از ۶۷/۵ درصد به ۱۰/۱۸ درصد). بنابراين بادام خشك به مراتب مغذى تر از بادام تازه است اين ميوه يك غذاى بسيار گرانبهائى از لحاظ تثبيت كلسيم بر روى بافتهاى بدن محسوب مى شود كه بخصوص براى تقويت مادران آينده توصيه مى شود كه هم براى مادر و هم براى جنين بسيار مفيد است .
مقدار مصرف روزانه آن بين شش تا بيست بادام در نوسان است كه مى توان آنرا تنها يا همراه با انجير يا عسل بجوند. از خوردن زياد بادام بايستى اجتناب نمود كه ممكن است اثر معكوس ببخشد. از بادام شيرين روغنى مى گيرند كه يك مسهل ملايم مى باشد و هر شخص بالغ بر شصت گرم آنرا مى تواند يكجا سر بكشد.درموردكودكان مقدار آن بر حسب سن و جثه فرق مى كند. اگر بخواهند اثر ملين داشته باشد فقط ۳۰ گرم آن كفايت مى كند كه صبح ناشتا ميل مى شود. روغن بادام را در مواقعى كه برونشها تحريك يا محتقن شده باشد مصرف مى كنند. دكتر برتوله خاطر نشان مى سازد كه ديوسكوريد روغن بادام را به عنوان نرم كننده و دافع سنگ مثانه تجويز مى كرده است .
به صورت استعمال خارجى نيز روغن بادام داروى ارزشمندى بشمار مى رود. همانطور كه روغن بادام داراى اثر مفيدى بر روى روده هاست استعمال خارجى و مالش آن در ناحيه پائين شكم صبح و عصر نيز توصيه مى شود.كمتر كسى از اثر تسكين دهنده روغن بادام بصورت ماليدنى بر روى اكزما و رفع خارش و حصول بهبود آن ممكن بى اطلاع بوده باشد. بالعكس اثر تسكين دهنده در برابر درد گوش و نرم كردن پرده صماخ ، روغن بادام را اغلب اشخاص مطلع نيستند. براى اين كار نصف قاشق مربا خورى روغن بادام را شب ها موقع خواب در گوش مىچكانند. البته فقط يكبار در هفته . روغن بادام بافتهاى پوست متورم را نرم كرده بخصوص از پوسته پوسته شدن بعد از بهبود بيماريهائى مانند مخملك جلوگيرى مى كند.براى رفع ترك پوست روغن بادام را به مقدار مساوى با كره كاكائو مخلوط كرده و در حمام مارى حرارت داده خوب بسايند و مخلوط كنند. در اين موقع پمادى به دست مى آيد كه مى توان براى از بين بردن ترك پوست استفاده نمود. هرگاه مخلوطى از يك تخم مرغ با مقدارى روغن بادام را كه بخوبى زده شده باشد بر روى بواسير متورم بگذارند موجب تسكين درد و رفع تورم آن خواهد شد. حال مجددا به ميوه بادام برگرديم . بادام به سبب دارا بودن خاصيت اختلاط و امتزاج ، هرگاه با جوشانده اى از غلات (مثلا فرنى گندم كوبيده ) مخلوط و ممزوج و پخته شود. باعث ((برآمدن )) و ((قابل هضم شدن )) آن گرديده و فسفر موجود در آن را بر روى كلسيم تثبيت مى كند. بادام نه فقط خواص مغذى بودن خود را بر روى ارگانيسم به منصه ظهور مى رساند بلكه ساير مواد غذائى ديگر را نيز مشمول خواص خود مى نمايد. بطور خلاصه بايد گفت بادام داراى كيفيت هاى واقعا مفيد و طبيعى مى باشد.
۱- بادام ملين بوده و روغن بادام ضد يبوست است مخصوصا از روغن بادام مي توان رفع يبوست براي بچه ها استفاده کرد
۲- بادام سينه را نرم مي کند
۳- بادام براي درمان زخم روده ها و مثانه و اسهال مفيد است
۴- بادام بو داده مقوي معده بوده و قابض است
۵- بادام تقويت کننده نيروي جنسي است و توليد اسپرم رازياد ميکند
۶- بادام را آسياب کرده و با عسل مخلوط کنيد وبراي درد کبد و سرفه مفيد است
۷-چغاله بادام لثه و ريشه دندان را تقويت ميکند
۸- چغاله بادام براي خشکي دهان مفيد است
۹- شکوفه بادام را دم کنيد و به عنوان مسهل براي اطفال استفاده کنيد
۱۰- دم کرده پوست قهوه اي رنگ مغز بادام بهترين دارو براي تسکين درد و التهاب مجاري تنفسي است
۱۱- جوشانده برگ بادام براي نارسايي کبد و کيسه صفرا مفيد است
۱۲- روغن بادام خواب آور است و بي خوابي را از بين مي برد
۱۳- براي صاف کردن سينه و نرم شدن روده ها و از بين بردن سرفه خشک بايد روغن بادام را با شکر و کتيرا مخلوط کرده و بخوريد
۱۴- روغن بادام را با آب مخلوط کنيد داروي خوبي براي رفع اسهال و دل پيچه بچه ها خواهد بود ضمنا اين مخلوط سنگ مثانه را خارج کرده و ادرار کردن را آسان مي کند
۱۵- براي رفع نقرس و رفع خميدگي پيران مهره هاي پشت را با روغن بادام چرب کنيد
۱۶- برگ تازه درخت بادام مسهل و ضد کرم است
۱۷– برگ خشک شده درخت بادام قابض بوده و اسهال را از بين مي برد
۱۸- روغن بادام شيرين به دليل خاصيت نرم کنندگي و ضد التهاب در کرم ها و پماد ها بکار مي رود
۱۹- براي رفع بيماري سينه روغن بادام شيرين را با هم وزن آن عسل و يک زرده تخم مرغ مخلوط کنيد که به صورت خمير يکنواختي در آيد سپس به آن جوشانده گل ختمي اضافه کنيد و يک قاشق چايخوري از آن را به فاصله هر سه ساعت بخوريد
۲۰– براي رفع خارش پوست بچه هايي که سرخک و مخملک دارند روغن بادام را در تمام سطوح بدن آنها بماليد خارش را تسکين مي دهد
۲۱- ماليدن روغن بادام برروي پوست التهاب را رفع کرده و سوختگي را درمان مي کند
۲۲– روغن بادام اگزما را رفع مي کند
چون بادام تلخ داراي اسيد سيانيدريک است در مصرف آن بايد نهايت دقت را به عمل آورد
مغز بادام تلخ از نظر طب قديم ايران خيلي گرم و خشک است
۱– بادام تلخ را آسياب کرده و با سرکه مخلوط کرده ضماد خوبي براي سردرد مي باشد همچنين ماليدن آن بر دور چشم تقويت بينايي مفيد است
۲– خوردن بادام تلخ براي تنگي نفس ، سرفه و ورم ريه مفيد است
۳– بادام تلخ را با عسل بخوريد کبد و طحال را تميز مي کند
۴- براي رفع درد کليه ها بادام تلخ را با نشاسته و نعنا بخوريد
۵- بادام تلخ را با عسل براي قولنج مفيد است
۶- براي از بين بردن سنگ کليه و ناراحتي هاي کليه ، بادام تلخ را با شيره انگور مخلوط کرده و بخوريد
۷- اگر عادت ماهانه خانم ها عقب افتد بهترين طرز درمان آن قرار دادن شياف بادام تلخ در مبهل است
۸- براي از بين بردن لکه هاي صورت ، بادام تلخ را پودرکنيد و با سرکه مخلوط کرده و ضمادي از آن درست کنيد و روي پوست بماليد
۹- ضماد بادام تلخ براي درمان زخمهاي کهنه خارش و مخملک به کار مي رود
۱۰- ضماد ريشه درخت بادام تلخ براي درمان انواع درد ها مفيد است
۱۱– ضماد ريشه بادام براي پاک کردن طحال ، کليه و دفع کرم رود بکار مي رود
۱۲– دم کرده ريشه درخت بادام تلخ براي پاک کردن طحال و دفع کرم روده بکار مي رود
۱۳– روغن بادام تلخ خاصيت مسهلي دارد
۱۴– روغن بادام تلخ براي تنگي نفس ، درد کليه و خارج کردن سنگ مثانه مفيد است
۱۵– براي رفع زنگ زدن گوش و صدا در گوش يک قطره روغن بادام تلخ در گوش بريزيد
۱۶– ماليدن روغن بادام تلخ روي صورت لکه ها و چين و چروک را از بين مي برد
۱۷– روغن بادام تلخ ترک دست و پا را که از سرما ايجاد شده از بين مي برد
۱۸– آنهايي که مبتلا به اگزما هستند اگر از بادام تلخ خميري درست کنند و از آن به جاي صابون براي شستن نقاطي که مبتلا به اگزما است استفاده کنند بزودي بهبود مي يابند
۱۹-خمير بادام تلخ براي رفع بوي بد پا و زير بغل مفيد است
۲۰– روغن بادام تلخ براي درمان سياه سرفه است
بادام از نظر اينکه داراي مواد مغذي است بنابراين غذايي بسيار خوب است ولي چون سنگين و ثقيل الهضم است نبايد در خوردن آن افراط کرد و مقدار آن نبايد در روز بيش از ۱۰ دانه باشد. بادام همچنين براي معده هاي ضعيف و سرد خوب نيست و اشخاصي که معده ضعيف دارند بهتر است بادام را با شکر بخورند.
