درباره اصول کاشت سبزیجات و نباتات جالیزی و مبارزه با آفات آن ها

[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]اصول کاشت سبزیجات و نباتات جالیزی و مبارزه با آفات آن ها [/vc_message][vc_column_text]سبزیجات دارای خواص بی شماری هستند که مصرف آنها برای بدن انسان ضروری است. این دسته از نباتات حاوی ویتامین های لازم، مواد معدنی و حتی بعضی از آنها دارای پروتئین بوده که بدن انسان نیازمند به آنهاست. این نبات در بدن انسان تولید باز نموده و اسید های اضافی ناشی از تولید غذاها را در معده خنثی می کند. همچنین بعلت وجود سلولز عمل گوارش را در معده تنظیم می نماید.با توسعه و تعمیم سبزی کاری چه در سطح وسیع و چه در باغچه های منازل می توان این ماده غذائی حیاتی را تأمین نمود.هر فرد نا آشنا با روشی که گفته می شود می تواند تا اندازه ای اصول صحیح سبزی کاری را اعم از کاشت و داشت دقیقا مورد توجه قرار دهد و نسبت به کشت آن اقدام کند.توجه داشته باشند کاشت سبزیجات حتما باید در محیطی که عاری از سایه باشد صورت گیرد چه در غیر اینصورت نتیجه مثبتی از کاشت آن عاید نخواهد شد، زیرا این دسته از نباتات به آفتاب فراوان نیاز دارند. کاشت سبزیجات به دو طريق صورت می گیرد. طرق اول اینکه بذر پاره ای از آنها را می توان مستقیما در محل اصلی کشت نمود. و در طرق دیگر بذر را قبلا در خزانه کاشته و در موقع معینی نشاء ها را به محل اصلی منتقل می نمایند. لذا در باره این طرق مختلف بحث و گفتگو خواهد شد.بطور کلی جهت کاشت اصولی سبزیجات مسائلی از قبیل تهیه زمین، بذر، کود، نحوه کاشت، آبیاری و مراقبت های ضروری در حین کاشت مطرح است که رعایت نکات لازم برای هر يك از آنها جهت داشتن يك محصول خوب و مرغوب امری است ضروری و لازم الاجرا.خاك یا بستر نبات از مباحث مهمی است که برای تمام نباتات عدم توجه به ان هزينه و زحمات را بهدر داده و نتیجه مطلوب از کاشت عاید نخواهد شد. بنابراین قبل از هر چیز به نحوه آماده ساختن این بستر می پردازیم.سبزیجاتی که در بهار کشت می شوند باید در اوایل پائیز نسبت به شخم زدن زمین آن اقدام کرد. و سبزیجاتی که در اوایل پائیز کشت می شوند باید زمین آن را در بهار یا اوایل تابستان شیار نمود. خاك مزرعه سبزیکاری یا باغچه را باید با وسایل کشاورزی بعمق ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر برگردان کرد.در باغچه ها که سطح کوچکی است در بهار يك شخم سطحی دیگر نیز قبل از کاشت ضرورت دارد و در سبزیکاری های وسیع اگر این شخم بهاره اجرا شود مطلوب تر خواهد بود. بخصوص اگر اراضی رسی باشند شخم بهاره هم ضروری است.پس از انجام شیارهای لازمه باید قبل از کرت بندی، پشته بندی و جوی کشی با دندانه یا وسایل دیگر خاك را نرم نموده و آنرا مسطح ساخت و ریشه های علوفه هرزه را از زمین خارج کرد. دندانه زدن باید موقعی صورت گیرد که زمین تا اندازه ای مرطوب باشد تا نتیجه بهتری عاید گردد. کود حیوانی را باید پس از شخم، قبل از زدن دندانه در زمین پخش نمایند.در سبزیکاری حتما دادن کودهای طبیعی مانند کود حیوانی یا آلی ضروری است از بین کودهای حیوانی، کود گوسفندی که مواد از ته آن برای سبزیجات مفید است توصیه می گردد. لازم بتذكر است که ازت کود پرندگان از کودهای دیگر بیشتر است فقط از نظر کمیت استفاده از آن مقدور نیست و اگر مقداری در دسترس باشد برای جالیز کاری و سبزیکاری بسیار مفید است.کودهای حیوانی یا آلى علاوه بر اینکه احتیاجات گیاهان را از لحاظ مواد غذایی تا اندازه ای تأمین می کنند. خاک های زراعتی را از نقطه نظر خواص فیزیکی مانند نفوذپذیری خاك و برقرار کردن تعادل میزان آب و هوا و غیره اصلاح می نمایند. این اصلاح كمك مؤثری در میزان رشد و نمو سبزیجات می کنند.کودهای حیوانی با اینکه دارای خواص فوق هستند معذالك از لحاظ مواد غذایی کاملا غنی نبوده و با اینکه حجم زیادی دارند ولی از نظر کیفیت تا اندازه ای فقيرند. بنابراین باید با كمك کودهای شیمیایی این کمبود موا غذایی را جبران نمود.علاوه بر کودهای حیوانی برای سبزیکاری از کودهای کمپوست که مخلوطی است از مواد زائد کشتارگاه ها، زباله و خاکروبه منازل و مقداری کود حیوانی می توان استفاده نمود. مواد مزبور را باید قبلا در گودالی طبقه طبقه روی هم انباشته و در هر طبقه مقداری آب روی آنها پاشید تا توده ای فشرده از این مواد تهیه گردد. فشرده کردن آن بدین منظور است که هوای درون آن خارج شود و هر چند وقت یکبار باید روی آن آب بریزند تا عمل تخمير متوقف نگردد.حدودا مدت یکسال طول می کشد تا کود کمپوست فوق الذکر کاملا تجزیه و تخمیر شده و مورد استفاده نبات واقع شود. این کودهای طبیعی با آلی خاک های رسی که قابلیت نفوذشان کم است نفوذپذیرتر کرده و عمل تهویه را بهبود می بخشد و بر عکس چسبندگی خاک های شنی را زیادتر نموده و از قابلیت نفوذشان می کاهد و قدرت جذب آب را در این خاک ها زیادتر می کند. مواد آلی يك منبع غذایی تدریجی برای سبزیجات و گیاهان دیگر در خاك می باشند. زیرا مواد غذایی که در ترکیبات آلی تثبیت شده بوسیله موجودات زنده خاك تبدیل بمواد قابل جذب گیاه می گردند.باید گفت پایه و اساس زندگی میکروارگانیسم های خاك که رل عمده ای در بهبود خاك و تهیه مواد لازم جهت گیاه را دارند همانا مواد آلی است. پس خلاصه میشود که مواد آلی اثر مستقيم و غیر مستقیم در خواس شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی خاك دارد.با خواص فوق نباید در دادن کودهای طبیعی یا آلى بزمین سبزیکاری صرفه جویی کرد همانطور که تشریح گردید فقدان یا کمی آن باعث نقصان در محصول می گردد. بطوریکه در مبحث چمنکاری در این مجموعه ذکر شد نباید کودهای حیوانی را تازه مصرف نمود. زیرا عدم تجزیه و تخمیر آن نتیجه مطلوبی نخواهد داد. لذا باید کود حداقل یکسال تا یکسال و نیم در محلی انباشته شده تجزیه و تخمیر شود.پوسیدگی کود علاوه بر اینکه عمل تجزیه و تخمیر که نتیجه اش مهیا نمودن مواد قابل جذب است صورت می گیرد تخم علف های هرزه که داخل کوداست پوسانده و بعدا در محوطه سبزیکاری سبز نمی شوند.میزان کودهای حیوانی که باید بزمين داده شوند بین ۲۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم در یکصد متر مربع است.کود سبز به نوبه خود رل مهمی را در بهبود و اصلاح خاك سبز یکاری ایفا می کند بدین معنی که شاخ و برگ گیاهان در خاك پوسیده شده و باعث افزایش هوموس خاك می گردند. این هوموس علاوه بر اینکه باعث متصل شدن خاک های شنی گشته، خاک های رسی را نفوذ پذیر کرده باعث سبکی آنها می شود از این رو کود سبز در اصلاح خواص فیزیکی خاك مؤثر است. این کود علاوه بر خواص نیز یکی فوق مقداری از ازت هوا بوسیله باکتری های موجود در ریشه آن اخذ شده باعث ازدیاد مواد ازته خاك می شود.گیاهانی که بعنوان کود سبز کاشته می شوند عبارتند از شنبلیله که کاشت آن در پائيز و موقع گل کردن و برگ دادن آن بهار است. ماشک گل خوشه ای در پائیز کشت شده و هنگام گل دادن آن بهار است. ماش نیز در تابستان کاشته می شود و در پائیز گل می دهد و ازخلر، گاودانه و سنگنك هم می توان بعنوان کاشت برای کود سبز استفاده نمود.گیاهان فوق الذکر پس از آنکه سبز شدند و بگل نشستند باید آنرا برگردان نموده و در زیر خاك مدتی باقی بمانند تا بپرسند و پس از آن بکشت محصولات و سبزیجات در آن زمین اقدام نمایند.باید دقت شود زیر خاك کردن گیاهانی که بعنوان کودسبز کاشته می شوند موقعی است که به آنها در حال گل دادن باشند. و چنانچه این مدت طولانی تر شود شاخ و برگ آنهاسخت تر شده و وقت بیشتری را برای پوسیدگی می گیرد. کسانی که در باغچه های منازل خود مبادرت بکشت سبزی می نمایند باید قبلا چند نقطه آنرا زیر و رو نموده و چنانچه مشاهده نمایند خاك باغچه رس یکدست است با مخلوط کردن مقداری ماسه نرم به آن می توانند آنرا اصلاح کنند و اگر بر عکس در صد شن زیادتر از رس باشد مقداری خاك رس به آن اضافه می نمایند و چنانچه مخلوطی مناسب از خاك رس و ماسه باشد این خاک مناسب برای کشت است.این عمل در زراعت های وسیع تر اگر مقدور باشد بصلاح و صرفه است در غیر اینصورت باید به موسسه خاك شناسی مراجعه تا نسبت به اصلاح آن دستورات لازم را کسب نمایند.زمینی که بطريق فوق آماده گشت باید بترتیب زیر برای کاشت سبزیجات کرت بندی و پشته بندی نمود.به سه طریق می توانیم سبزیجات را کشت نمائیم. طریقه کرتی، طریقه پشته ای با جوی عمیق، طریقه پشته ای با جوی کم عمق یا سیستم فارو. طريقه سوم بیشتر در سطوح وسیع تر و اغلب بطور مکانیزه صورت می گیرد. طر یقه کرتی برای سبزیجاتی نظیر جعفری، تره، شبت، شنبلیله، شاهی و ریحان و غیره در نظر گرفته می شود و اگر در کرت بصورت خطی کاشته شوند به مراتب مناسبتر است.در طريقه كرتی طول و عرض کرت ها بسته به جنس خاك و شیب زمین متغیر است.اراضی که دارای شیب تند و با جنس خاك آن شنی باشند طول و عرض آنرا باید کمتر در نظر گرفت و معمولا عرض کرت ها از ۲ تا ۶ متر و طول آن بین 4 تا ۱۲ متر تغییر می کند.طریقه تهیه کرت به این ترتیب است که ابتدا دور هر کرت را خاکریزی نموده و برای هر چند کرت يك جوی فرعی تهیه می نمایند و این جوی های فرعی نیز متصل بيك جوی اصلی می گردند. در این کرت ها می توانیم بذر را به طریق خطی و دستپاش بکاریم.در طريقه دستپاش بذر را به میزانی که بعدا گفته می شود بطور یکنواخت در سطح زمین می پاشیم و سپس با ادوات کشاورزی آنرا زیر خاک می کنیم. بطور کلی قطر خاکی که روی بذر را می پوشاند باید حداکثر 5 برابر قطر بذر باشد.طريقه خطی آنست که با استفاده از ریسمان شیار هایی به فواصلی که بعدا قید می گردد در کرت ایجاد نموده و بذر را در داخل شیارها می باشند. این طریقه با اینکه وقت را کمی می گیرد ولی بعلت دقت در مراقبت های بعدی راندمان محصول بمراتب بیشتر خواهد بود. محاسن آن اینست که اولا عبور سبزیکار در فاصله خطوط صورت می گیرد و سبزیجات لگد نمی شوند. ثانيا وجين وسيخك زدن بنحو مطلوبی انجام می گردد. ثالثا دادن کود سرك در فاصله شیارها دقیقا انجام گرفته و بالاخره بخصوص در منازل جلوه خاصی به حیاط می بخشد.طريقه پشته با جوی های عمیق در مناطقی که از نظر آب محدودیت زمانی دارند اجرا می گردد زیرا در این مدت محدود علاوه بر آبیاری محصول مقداری آب نیز در بستر نبات ذخیره می گردد . عمق جوی ها در این سیستم بین ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر می باشد.در حال حاضر طريقه پشته با جوی های کم عمق رایج تر بوده بخصوص در سبزیکاری های وسیع این طريقه مقرون بصرفه است. اکثر سبزیجات و محصولات جالیزی و حتی سبزیجاتی نظیر شبت، تره و غیره را که کاشت آن در کرت اشاره شد در این سیستم هم کاشته می شوند.عمق جوی ها در طریقه پشته با جوی های کم عمق ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر در نظر گرفته می شود. فاصله خطوط یا پشته ها بسته بنوع محصول از 80/1 تا 40/2 منظور می شوند. این فواصل برای بعضی از محصولات مانند هندوانه، خربزه، طالبی، کدو و گوجه فرنگی که بوته های آن باید در روی پشته بخوابند در صورتیکه يك طرفه کاشته شوند مناسب خواهد بود و الی باید فاصله پشته ها بمراتب بیش از اندازه فوق باشند. روش کاشت مکانیزه در سیستم فارو با جوی کم عمق عملی است.پاره ای از سبزیجات نباید مستقیما در محل اصلی کاشته شوند لذا ابتدا بذر را در قطعه زمین کوچکی که بنام خزانه نامیده می شود کاشته و در موقع مناسب آنها را از خزانه در آورده و در محل اصلی نشاء می نمایند.این سبزیجات عبارتند از گوجه فرنگی، بادنجان، گل کلم، کلم پیچ، کرفس، کاهو، فلفل و غيره.محصولات سبزی و جالیزی از قبیل تره، شبت، شنبلیله، تربچه ، ريحان، جعفری، گشنیز، لوبیاسبز، خیار، خزبوزه، کدو، هندوانه، طالبی و غیره را مستقیما در محل اصلی می کارند. علاقمندانی که در منازل اقدام به سبزیکاری می نمایند. چنانچه از محصولات نشائی استفاده می کنند بعلت عدم وسعت سبزیکاری می توانند نشاء ها را از فروشندگان خریداری کنند ولی در سبزیکاری های وسیع باید شخصا اقدام بکشت خزانه نمایند. تهیه خزانه باین طريق است که ابتدا قطعه زمین بسیار مناسبی انتخاب و کاملا آنرا شخم زده و نرم نموده و سپس خاك آنرا با کود پوسیده فراوان حیوانی مخلوط می نمایند. چنانچه خاك رسی باشد حتما باید مقداری ماسه نرم بان اضافه کنند.خزانه ممکن است در شاسی، گلخانه یا در سطح زمین ایجاد گردد و در صورتیکه در سطح زمین باشد باید از کف زمین حدود ۲۰ سانتی متر بالاتر گرفته شود. عرض خزانه معمولا بین ۱ تا 5/1متر بوده و طول آن بسته به وسعت سبزیکاری در نظر گرفته می شود.قبل از بذر کاری باید خاك را باندازه لازم بوسیله آبپاش دارای سوراخ های ریز مرطوب نموده و پس از مدتی که رطوبت خاك باندازه ای شد که عملیات بذر کاری باعث گل شدن نشود و به اصطلاح کشاورزی گاورو باشد بذور را در خطوطی به فاصله 15-25 سانتی متر و فاصله بوته ها حداقل 5 سانتی متر باشد می کاریم. فاصله بوته ها نباید کمتر از 5 سانتی متر باشد، در غیر اینصورت بوته های اضافی باید تنك شوند.این خزانه باید تا موقع درآوردن نشاءها دارای رطوبت مناسب باشد و رطوبت زیادتر باعث می شود بوته ها به امراض قارچی دچار شوند. چنانچه نشاء زودرسی را طالب باشند می توانند نشاءها را در شاسی یا گلخانه بعمل آورند. بعضی از سبزیکاران در زیر نایلون ها خزانه ها را ترتیب می دهند که اینکار نیز مناسب و باصرفه است. از موقعی که بذر در خزانه کاشته می شود تا موقع درآوردن نشاءها بر حسب نوع سبزی مدت آن حدود بین 40 تا ۸۰ روز طول می کشد.زمین اصلی که قبلا شرح آن داده شد علاوه بر دادن کودهای طبیعی یا آلی باید یک روز قبل از کاشت بذر به آن کود کامل شیمیایی بدهیم. طريقة استعمال بدین طریق است که به نسبت ۱۰۰ تا ۱5۰ کیلو گرم در هکتار آنرا در حاشیه پشته ها و یا داخل کرت ها پاشیده و با ادوات کشاورزی آنرا زير خاك نمایند.چون میزان مواد غذایی لازم جهت استفاده گیاهان در اراضی مختلف به نسبت های مختلف کم و بیش وجود دارند لذا کارخانجات تهیه کود شیمیایی چند كود اصلی را با هم مخلوط نموده و آنرا در دسترس علاقه مندان گذارده اند لذا بعضی از این کودهای کامل شیمیایی بنام نیتروفوسکا و یا آموفسکا و غيره غنی از هر سه ماده اصلی، ازت، فسفر و پتاس می باشند که قبل از بذر کاری بزمین سبزیکاری باید داده شوند.بعنوان يك اطلاعات کلی لازم بیادآوری است که کمبود هر يك از سه عنصر اصلی در زمین تأثیری در عدم رشد نبات می گذارد.علائم کمبود ازت عدم مرغوبیت جنس محصول، پریدگی رنگ برگ ها، کوچک بودن قسمت هوائی و ریشه گیاه، بلوغ پیش رس و زرد شدن برگ های پائین گیاه را شامل است.علائم کمبود فسفر – بدی محصول، تأخیر در بلوغ، ارغوانی شدن رنگ برگ ها، رگبرگ ها و ساقه ها و کم شدن رشد ریشه را در بر دارد.علائم کمبود پتاس عدم مقاومت گیاه در مقابل امراض، ریزش برگ های پائین در اثر سوختگی، موجدار بودن و کم رنگ بودن برگ ها را شامل می شود.زمینی که پس از انجام کلیه موارد ضروری فوق الذکر و تأمین کود شیمیائی آماده شد می توان در آن نسبت بکاشت بذر یا نشاء اقدام نمود.بذر نیز اثر بسزائی در کیفیت و کمیت محصول دارد بنابراین با تحمل هزینه ها و کوشش های پی در پی برای کشت يك محصول خوب باید برای بدست آوردن يك بذر مرغوب بنکات زیر توجه کرد.هر قدر بذر رسیده تر و یکنواخت تر باشد بوته های حاصل از آنها بیشتر و بهتر خواهند بود. باید از واریته ای انتخاب شود که کیفیت و راندمان بیشتری نسبت به بذور گیاهان مشابه خود داشته و در مقابل امراض و آفات و خلاصه آب و هوای محل مورد کشت مقاوم بوده و یکدست و پاك و عاری از مواد خارجی و علف هرز باشد. قوه نامیه آن باید از دست نرفته باشد. در صورتیکه به نکات فوق توجه نشود بخصوص در مزارع وسيع خسارات زیادی به زارع وارد خواهد شد.چنین بذری با خصوصیات فوق را باید از مؤسسات و فروشندگان معتبر تهیه نمود تا با اطمینان خاطر نسبت به کاشت آنها اقدام کرد.يك نكته مهم دیگر را باید در امر کشت سبزیکاری در نظر گرفت و آن عدم کاشت يك نوع محصول بطور متوالی در يك زمین معین است و این امر در کشت محصولات زراعی هم رعایت می گردد. رعایت این نکته باین دلیل است که نیاز هر يك از محصولات به میزان و نوع مواد غذایی مختلف است و کاشت متوالی یکنوع محصول زمین را از حیث آن مواد فقير نموده و در راندمان محصول اثر می گذارد بنابراین باید همه ساله کاشت یکنوع محصول را در يك زمین معین تغيير داد و همانطور که گفته شد این تناوب راندمان محصول را بالا خواهد برد.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_media_grid grid_id=”vc_gid:1547099635864-f1c251d1-55d1-4″ include=”21750,21751,21752,21753″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”pink”]

تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت گلستان موج است.

[/vc_message][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”peacoc”]

استفاده از مطالب این بانک با ذکر منبع و لینک دادن به بانک بلامانع می باشد.

[/vc_message][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”green” icon_fontawesome=”fa fa-check”]

گلستان موج صرفا یک فضای مجازی نیست!!

[/vc_message][/vc_column][/vc_row]