چمن کاری و مبارزه با آفات آن
اصولا محوطه چمن کاری علاوه بر زیبائی و برقراری لطافت محیط، از نظر بهداشت مورد توجه است، بخصوص در مناطق معتدل وخشك که در اثر وزش باد گرد و غبار به هوا برخاسته و فضا را آلوده می سازد. لذا محوطه های چمن کاری از این امر جلوگیری نموده و محیط اطرافش را مصون از آلودگی می نماید.روشی که در این مجموعه بکار رفته هر فرد ناآشنا به فن چمن کاری می تواند با مطالعه مفاد این کتاب راسا باغبان خود بوده و به کشت چمن اقدام کند.چمن و هر نبات دیگر در طبیعت بطور وحشی بوده که بشر با پی بردن به اهمیت آن بتدریج روی آنها مطالعه و زمایش کرده و ارقامی مناسب برای هر منطقه انتخاب نموده که از نظر کیفی و کمی مورد توجه قرار گرفته است.در هر کشور و کشور ما نیز چمن های خودرو با نواع مختلف یافت می شوند در ایران با مطالعات انجام شده روی این نبات چند رقم خاص انتخاب گردیده که نسبت به تکثیر بذر آن همه ساله اقداماتی صورت می گیرد. یکی از انواع این چمن های ایرانی که مرسوم و متداول است چمنی است بنام ریگراس (rey grass) که برای نقاط گرم و معتدل مناسب است و در مناطق مرطوب مانند شمال ایران نتیجه مطلوب عاید نمی گردد. پس بهتر است نسبت به واريته انتخابی توجه خاص مبذول گردد تا زحماتی که برای کشت آن انجام می شود به هدر نرود. علاقمندان محترم باید بدانند که بستر نبات (خاکی که در آن بذر یا نهال کاشته می شوند) باید با دقت زیاد تهیه شود، زیرا یکی از ارکان اصلی و مهم باغداری، زراعت، گل کاری و چمن کاری همانا خاك مناسب است که در هر نبات بوجه خاصی نوع خاك باید متغیر باشد.اگر چنانچه خاك موجود مطابق با سلیقه نبات نباشد باید آنرا مطابق نیاز گیاه مربوطه آماده ساخت، در غیر اینصورت زحمات کاشت ، داشت و برداشت برای کشت گیاهان بدون در نظر گرفتن بستر مناسب بیهوده است. لذا باید ترکیبات فیزیکی و شیمیایی هر خاك برای هر نبات مد نظر قرار گیرد.همانطور که در ابتدا ذکر شد نوع چمن باید با دقت انتخاب گردد، مثلا در نقاطی که سایه آفتاب، گرم، معتدل و یا مرطوب است باید واریته ای مخصوص هر يك از آن مناطق در نظر گرفته شود تا چمن دلخواه بدست آید بنابر این آنچه را که برای يك چمن ایده آل ضرورت دارد بترتیب با روشی ساده شرح داده می شود.بطور کلی چمن ها در هر خاکی اعم از شتی پارسی بخوبی سبز می کنند ولی رشد و نمو آن در اراضی شنی مطلوب نبوده و بعلت قابل نفوذ بودن این اراضی مواد غذایی بسر عت از دسترس گیاه خارج شده و در نتیجه رنگ چمن ها به زردی گرایش پیدا می کنند . لذا باید به این قبیل اراضی مقداری خاک رس بیفزائیم و اگر بر عکس زمینی رسی باشد باید مقداری ماسه نرم بان اضافه نماییم.خاك چمن کاری باید تا عمق ۲۰ سانتی متری اصلاح گردد و چون ریشه چمن افشان است، اصلاح عمق بیشتر ضرورتی ندارد.هر قدر در تهیه زمین چمن کاری دقت شود آتیه چمن بهتر است، در اینصورت چمنی که برای مدت ۵ الى ۶ سال در زمین پابرجاست جادارد که خاك آن اصلاح گردد. پس باید قبل از اقدام به کشت چمن با نوك بیل نمونه های خاك يك زمین را برداشته و بدقت بررسی نموده و از وضع ظاهری خاك اطلاعات کافی بدست آورد.پس از بررسی فوق باید زمین بیل خورده و خاك آن برگردان شده و باخاك رس یا ماسه همانطور که اشاره شد اصلاح شود. ممکن است زمین خود بخود از حیث این ترکیبات کامل بوده و لزومی به اصلاح آن نباشد. در هر حال اراضی که رس آن نسبت به شن موجود در خاك بیشتر باشد مناسب ترین خاك برای چمن کاری است.این خاك تهیه شده را با کود سرند شده حیوانی به نحوی که بعدا میزان و نوع آن شرح داده می شود مخلوط می نمایند. باید در نظر داشت قبلا كود را غر بال نموده و پس از پخش نمودن آن بطور یکنواخت در سطح زمین به عمق ۱۵ سانتی متر باخاك مخلوط نموده و سپس باشن کش یا وسایل دیگر زمین را مسطح سازیم تا محوطه چمن کاری زیباتر جلوه کند.زمین هائی که دارای شیب زیادی می باشند باید حتی المقدور سعی نمائیم از شیب تند آن بکاهیم، زیرا شیب تند باعث می شود آب کاملا در زمین نفوذ نکنند و بخصوص در تابستان باعث بهدر رفتن آب شده و بدین ترتیب گیاه با عدم دسترسی به رطوبت کافی رنگ آن زرد یا پژمرده می گردد. در صورتی که بخواهیم شیب مصنوعی بزمین بدهیم باید این شیب را با ترمیم پهن اسبی پوسیده یا خاك اره و انجام آبیاری بصورت پودر و خیلی آرام قابل نفوذ سازیم.زمین چمن کاری بعد از تسطيح شدن باید بدقت کو بیده شود زیرا در اثر این عمل اولاً در آن آثار فرو رفتگی ایجاد نشده و در ثانی ریشه های چمن در زمین سفت بهتر جایگزین شده و از رشد بهتری برخوردار است، ثالثاً پس از سبز شدن می توانیم در زمین چمن کاری شده قدم بزنیم و عملیات بعدی را انجام داده بدون اینکه آسیبی بزمین وارد شود.کوبیدن و سفت نمودن زمین چمن قبل از بذر کاری بوسیله می گیرد. غلطک های مختلفی از قبیل غلطک های آهنی، سنگی و یا سیمانی صورت می گیرد. غلطک های سنگی یا آهنی را می توان از فروشندگان خریداری نمود و این در صورتی است که چمن ما در سطح وسیعی انجام پذیرد ولی اگر در سطح کم در باغچه های کوچک بخواهیم اقدام به چمن کاری کنیم برای اینکه هزینه بیشتری را متحمل نشویم می توانیم . شخصا آنرا تهیه کنیم، بدین معنی که يك لوله سیمانی بقطر حداقل ۲۰ سانتی متر را که طول آن در حدود ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر باشد در نظر گرفته و یک میله آهنی به عنوان محور در داخل آن تعبیه نموده بطوریکه از هر طرف ۱۰ سانتی متر بیرون از لوله قرار گرفته باشد برای اینکه محور این غلطك ثابت بوده و از طرفی غلطك سنگین باشد قبلا گچ را با آب مخلوط نموده بمحض اینکه در حال سفت شدن باشد بتدریج داخل لوله را پر می کنیم و آنقدر این عمل را تکرار می کنیم تا داخل لوله مملو از گچ شود. ناگفته نماند که شخص دیگری باید قبل از پر کردن گچ، میله آهنی را کاملا در مرکز لوله نگهداری و همانطور که گفته شد از هر طرف ۱۰ سانتی متر بیرون از لوله قرار گرفته باشد. و آنوقت است که نسبت به پر کردن گچ اقدام می نمائیم. غلطکی که بدین ترتیب درست شد یا با استفاده از غلطک های دیگر آنقدر در روی زمینی که قبلا تهیه شده در جهت عکس هم حرکت می دهیم تا زمین چمن کاملا سفت گردد.چه بسا دیده شده است افرادی بدون اینکه زمینی را بوسیله غلطك سفت نمایند، اقدام به چمن کاری می کنند که نتیجه کار آنها رضایتبخش نخواهد بود. در زمینی که بدینسان تهیه می گردد آماده برای بذر پاشی است که این امر بنوبه خود درخور اهمیت است. مبحث بذر رل مهمی را در امر کشاورزی ایفا میکند که بایستی نسبت به تهیه و کاشت آن اطلاعات کافی کسب شود. ابتدا باید ببینیم چمن را به چه منظور و در کجا می کاریم تا بذر مناسب آن توصیه گردد. چمن کاری در پارک های عمومی، زمین های ورزشی، تزئینات داخل شهرها و منازل صورت می گیرد.در مؤسسات تولید بذر بعضی از بذور واریته های مختلف چمن را بنا به ضرورت امر با یکدیگر مخلوط نموده و توصیه می نمایند. معمولا بذر چمن برای نقاط ورزشی مخلوطی از بذور واریته های مقاوم بوده که در دسترس فروشندگان قرار دارد.امروزه در کشور ما بذری که برای نقاط ورزشی توصیه می شود بذری است مخلوط بنام اسپورت (sport) که قابلیت پاخوری آن بسیار خوب است. باید توجه داشت اینگونه اراضی را پس از سبز شدن برای مدتی حدود ۵ تا ۶ ماه نباید مورد استفاده قرار داد. لذا پس از چندین چین که ریشه آن کاملا جایگزین و قوی شد این زمین چمن کاری شده قابل استفاده خواهد بود.برای مصارف نقاط غیر ورزشی که فوقا اشاره شد از بذور دیگری می توان استفاده کرد در نقاطی که سایه آفتاب است مانند زیر درختان باید از بذور هلندی که به اشعه آفتاب کمتر نیاز دارند استفاده شود.همانطور که گفته شد در ایران نوعی بذر داریم بنام ریگر اس (rey grass) که بذر مقاومی است و بطور کلی غیر از نواحی مرطوب برای نقاط مختلف ایران تا اندازه ای مناسب است. بذور دیگری در دسترس فروشندگان قرار دارد که مناسب آب و هوای ایران می باشند.برخی از چمن ها خزنده هستند مانند چمن افريقائی که بوسیله ریشه نیز بسر عت ازدیاد می شوند. ریشه های این چمن را پس از اینکه زمین غلطك خورد به فواصلی به شعاع های ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر کاشته و بلافاصله آنرا آبیاری می نمایند. این ریشه ها پس از مدتی تمام سطح زمین را پوشانده و یکنواخت می سازند. تهیه زمین و مراقبت های بعدی کاملا با چمنی که بوسیله بذر کاشته می شود مشابه است. این چمن عمر طولانی دارد و معمولا برای اراضی ورزشی هم مناسب می باشد. عیب این چمن اینست که در هنگام سرما برگ های آن بزردی گرائیده و پس از سرما مجددا برگ های آن سبز می شوند . در مناطق گرم که سرمای زمستان محسوس نیست برگ های آن کاملا در چهار فصل سبز و خرم است. این واریته بذر هم دارد و می توان بذر آنرا كاشت. بعلت ریز بودن بذر مقدار آنرا برای کاشت باید کمتر منظور نمود مثلا بین ۱۰ تا ۱۲ گرم در هر متر مربع. واريته مزبور برای سبز شدن بوسیله بذر به حرارت زیاد نیاز دارد در غیر اینصورت در حرارت کم سبز نخواهد شد. از موقع کاشت بذر تا هنگام سبز شدن بر خلاف واریته های دیگر که ظرف یک هفته الى ۱۰ روز سبز می شوند سبز شدن آن مدت مدیدی حدود یکماه یا بیشتر طول می کشد.توجه داشته باشند بذر چمن را در دو هنگام نمی توان کاشت. زمانی که هوا خیلی گرم است که پس از سبز شدن بلافاصله خشك می شود، دوم آنکه اگر هوا سرد باشد بذر ها سبز نمی شوند.چمن افريقائی و سایر چمن های ریشه ای برای مناطق کمی شور مانند بلوچستان و کرمان و غیره مناسب است.باید دقت نمود بذری که خریداری می شود بدلایل زیر از محل های مورد اطمینان صورت گیرد. ممکن است بذر دارای تخم علف های هرزه بوده که بعدا در محوطه های چمن کاری سبز شده و تولید اشکال نماید. چه بسا امکان دارد بذور علف های هرزه ای که دارای ریشه های دائمی است داخل بذر چمن بوده و محوطه چمن را آلوده و بدمنظره سازد. بعضی از انواع آنها بسرعت محوطه چمن را می پوشانند بنحویکه باید کاشت چمن تجدید گردد، یا باصطلاح کشاورزی واکاری شود.يك بذر چمن خوب باید کاملا رسیده بوده و نارس نباشد. نارس بدین معنی است که زودتر از موعد مقرر آنرا از کرت های بذر گیری برداشت نموده و در نتیجه قوه سبز شدن آن کم خواهد شد. در اینصورت بذر چمن از نظر ظاهری باید زردرنگی، تو پر و حتی بدون بو باشد.در داخل بذر اگر حدود ۳ یا ۴ در صد شن يا خاك باشد ایرادی نیست، زیرا این مخلوط هیچگونه ضرری برای چمن کاری ندارد و بر عکس همانطور که فوقا گفته شد تخم علف های هرزه است که اشکالات فراوان تولید می کند.از مدتی که بذر کاشته می شود تا موقعی که سبز می شود این فاصله زمانی برای هر واریته یا محل کاشت فرق می کند و بدین ترتیب از ۷ تا ۴۵ روز طول می کشد.بذر چمن ایرانی اگر در نقعله ای کاشته شود که حداقل حرارت ۲۰ درجه بالای صفر باشد بین ۶ تا ۱۰ روز سبز می شود. بعضی از بذور خارجی طول مدت سبز شدن آن حتی تا ۴۵ روز طول می کشد، لذا باید پس از کاشت چمن کمی حوصله نمود تا بذرها سبز شوند، مگر اینکه بذرها بکلی فاسد بوده و سبز نشوند که احتمال این امر خیلی ضعیف است.بذر اگر مدتی طولانی در محل های نامناسب و مرطوب نگهداری شود در این صورت قوه نامیه با قابلیت جوانه زدن خود را از دست می دهد. این خاصیت در بذور مختلف متفاوت است. بعضی از آنها قوای نامیه خود را بزودی از دست می دهند و برخی دیگر مقاومتشان بیشتر است. مجددا یادآور می شود که انتخاب بذر حائز کمال اهمیت بوده بدین معنی که بذر باید توپر، سنگین، خالص، بدون بو ، ضد عفونی شده و قابلیت جوانه زدن آن مناسب باشد.حال ببینیم چه مقدار بذر در هر متر مربع باید در زمین پاشیده شود. میزان بذر در انواع مختلف از ۷ گرم تا ۳۵ گرم در هر متر مربع تعیین گردیده و این امر با اشاراتی که شده به نوع چمن و با ریزی و درشتی آن بستگی دارد که برابر توصیه کارشناسان باید میزان مصرف آن در نظر گرفته شود. هرچه بذر ریزتر باشد مصرف آن در هر متر مربع کمتر خواهد بود، و برعکس اگردرشت تر باشد میزان آن بیشتر است، مثلا بذر چمن ایرانی با (rey grass) را برای هر متر مربع ۳۰ تا ۳۵ گرم در نظر می گیرند.بعضی از باغبانان تصور می کنند هر قدر بذر بیشتر بپاشند چمن پر پشت تر و بهتری خواهند داشت که این تصور صحیح نیست زيرا بذور اضافه کاشته شده پس از سبز شدن بلافاصله از بین می روند و نتیجه این می شود که با دست خود بذر را بهدر داده باشیم. بذر را باید بوسیله دست بطور یکنواخت در زمین پاشید، بدین ترتیب مقدار بذری که برای يك متر مربع در نظر گرفته شده طوری در زمین پخش نمایند که دراین يك متر مربع یکنواخت باشد، لذا میزان و نحوه پاشیدن بذر برای قسمت های دیگر زمین الگو خواهد شد. بدیهی است چنانچه این یکنواختی رعایت نشود بذرها بطور نامرتب سبز می شوند مثلا در يك قسمت پر پشت بوده و در قسمت دیگر کم پشت يا تنك است. بنابراین چمن سبز شده مطلوب و مورد پسند نخواهد بود.چنانچه در اثر بی توجهی چمن های سبز شده در نقاطی پر پشت و در نقاط دیگر کم پشت باشند باید لکه های کم پشت را با نوك بیل شیار زده و مجددا بذر کاری را با همان شیوه اشاره شده تجدید نمائیم. پس از اینکه بذر روی زمین یکنواخت پاشیده شد روی آنرا با پهن اسبی پوسیده و کمی مخلوط با خاك می پوشانند. چنانچه پهن اسبی در دسترس نبود می توانند از خاک اره استفاده کرده و روی بذر را بپوشانند، این پوشش نباید خیلی ضخیم باشد زیرا بذر را در هنگام سبز شدن خفه می کند و جوانه نخواهد زد. قطر پوشش حداکثر حدود ۸ تا ۱۰ میلیمتر باید باشد. پوششی که بدین ترتیب صورت می گیرد، اولا در هنگام آبیاری بذر جا بجا نمی شود، ثانيا بذر از دید پرندگان و مورچه ها در امان است ثالثة رطو بت خاك را حفظ می نماید. ریشه هائی را که قبلا اشاره کردیم به همین ترتیب خاك آنرا بخاطر حفظ رطوبت با پهن پوسیده می پوشانند.پوسیدگی پهن باين منظور است که دانه های گندم، جو و علف های هرزه قبلا در داخل پین پوسیده شده و دیگر در داخل محوطه چمن سبز نمی شوند و از طرف دیگر پین تازه بعلت عدم تجزیه و تخمیر شدن برای نبات مناسب نیست. پس از پوشش بلافاصله عمل آبیاری را بدقت انجام می دهیم بنحو یکه خاك چمن شسته نشود.خلاصه مطلب در اوایل کاشت، آب، باید بصورت پودر بافشار کم داده شود. تكرار عمل آبیاری بستگی به وضع رطوبت زمین دارد . ماحصل اینکه زمین باید همیشه مرطوب باشد.آب مورد نیاز چمن سبز شده در هنگام هوای گرم بیشتر است و بر عکس موقعی که هوا رو به سردی می رود نیاز چمن به آب کمتر می شود. وقتی که هوا کاملا سرد شد باید آبیاری را تا اوایل بهار قطع کرد.موقع کشت چمن همانطور که قبلا توصیه شد بنو به خود در خور اهمیت است. حرارت باید مناسب باشد تا بذر در داخل خاك جوانه زده و سبز شود، در غیر اینصورت بنر سبز نخواهد شد و چنانچه سردی هوا بطول انجامد بذر ها می پوسند.در مناطق معتدل در موقع بهار از اواخر فردو ردین ماه که حرارت مناسب است بذر را می کارند. زیرا در این هنگام خطر سرما مرتفع شده است. بدیهی است ممکن است استثناعا هوا متغیر بوده و بتوان در اواخر اسفند یا اوایل فروردین ماه مبادرت بكاشت بذر نمود. در این مناطق تا اواخر خرداد ماه امکان کاشت بذر وجود دارد و از این تاریخ تا اوایل پائیز نباید چمن کاشت و مجددا از اواخر شهریور تا اوایل آبانماه می توان اقدام بکاشت نمود.در نقاط گر مسیر باید چمن ها را از او استل پائیز تا اواسط بهار کاشت وام چمن همانطور که اشاره شد بستگی به واريته يا رقم آن و نیز به مراقبت های ضر وری از قبیل آبیاری مرتب، کودپاشی بموقع، و جین علف های هرزه و چیدن بموقع چمن ها دارد. در اوایل یا او اسط بهار چمن بخوشه می رود یعنی به تخم می نشیند و باید قبل از بخوشه رفتن آنرا بریده و از رشد آن جلوگیری کرد تا خوشه نبندد، زیرا مواد مغذی که باید برای مصرف چمن بکار رود صرف خوشه بستن شده و نتیجتا چمن ضعیف می گردد. تخم علف های هرزه از طریق کود حیوانی، باد، آب و بذر وارد زمین شده و زحمت چمنکار را زیاد نموده و چه بسا منجر به واکاری آن می گردد. علف های هرزه دو نوعند، یکنوع آنهایی که با يك بار وجین کردن از وجود آنها خلاص می شویم. نوع دوم آنهایی می باشند که چمن را نابود می سازند مانند مرق ها و آبیارسلام.طريقه مبارزه بدین ترتیب است که بمحض مشاهده علف ها قبل از تقویت و تکثیر ، آنها را ریشه کن نموده تا در عمق زمین نفوذ نکنند. دستور کلی اینست که هر علف هرزه در هر زمین کشاورزی یا باغ باید قبل از به گل نشستن و جین شود. زیرا اگر به گل نشست و بذر تولید نمود بذر ها روی زمین ریخته و سبز شده در نتیجه بعلت وفور علف ها از وجین کردن آنها عاجز می شویم.مبارزه شیمیائی برای علف های هرزه هنوز در مراحلی نیست که بتوان آنرا توصیه نمود لذا به مبارزه مکانیکی که همانا وجین باشد اکتفا می کنیم.علف های هرزه برای رشد خود احتیاج مبرمی بنور آفتاب دارند، لذا از سایه عاجز می باشند و نتیجتا می توان در تابستان با پهن نمودن نوارهای پلاستیکی سیاه رنگ روی علف های هرزه بتدریج آنها را از بین برد. مدتی که نوار باید روی علف ها باشد بین ۳۰ تا ۴۵ روز است.پس از مراقبت های فوق نوبت چیدن چمن است که اینکار باید بتدریج و بموقع صورت گیرد تا چمن ها يکدست و قوی شده و منظره زیبایی داشته باشند.همانطور که در بالا اشاره شد اگر چیدن چمن بخصوص در موقعی که هوا گرم است بتعويق افتد ممکن است بگل بنشیند که مضار آن گفته شد. چیدن چمن ممکن است بوسيله قیچی یا ماشین چمن بر صورت گیرد. همیشه سعی نمایند موقعی چمن را بچینند که برگ های آن و زمین خشك باشند تا اینکار آسانتر و بهتر انجام گیرد.قیچی یا دستگاه های چمن بر باید پس از هر نوبت کار کاملا تمیز و روغنکاری شوند، تا دوام آنها بیشتر شده و در عین حال تیغه های آنها کند نشوند. نکته دیگر اینکه قبل از اقدام به برش باید محوطه مورد عمل از سنگ، خار و خاشاك پاك گردیده تا در هنگام عملیات، برش سهل تر بوده و در عین حال تیغه ها آسیب نبینند.اولین برش اگر با قیچی صورت گیرد آتیه چمن بهتر است زیرا ماشین بار اول آنها را ریشه کن نموده و به گیاه و زمین صدمه وارد می سازد.هنگامیکه برش تمام شد باید بلافاصله چمن های چیده شده را جاروب و از زمین خارج نمایند، در غیر اینصورت برگ ها در زمین خشك و زردرنگی شده و محوطه را بد منظره می سازند. این برگ ها می توانند غذای مناسبی برای دام ها بخصوص گوسفندان باشند یا آنها را می توان داخل گودالی ریخته از آنها خاك برگ تهیه نمود.چنانچه بعضی از قسمت های محوطه چمن تنك و یا اصولا سبز نگردید می توان این قطعات را واکاری کرد که قبلا توضیح داده شد.راه دیگر لکه گیری اینست که اگر در نقطه ای چمن سبز اضافی داشته باشیم می توان آنرا بوسیله بيل باریشه قالبی از زمین برداشته و در نقاط تنك شده پهن نمود و بلافاصله آنرا آبیاری کرد. این عمل در بعضی از کشورها بطور مکانیزه و در سطح وسیع صورت می گیرد، حتی بعضی از خریداران بدون اینکه بذر چمن بکارند با مراجعه باین قبیل فروشندگان که در سطح وسیع چمن سبز و آماده دارند آنرا خریداری و در زمین خود پهن می نمایند. برای چنین روشی در سطح وسیع حتما باید از واريته بخصوصی که ریشه های آنها قابلیت جابجا شدن را داشته باشند مانند چمن افريقائی انتخاب نمود. مبحث کود در امر زراعت، باغبانی و گلکاری نیز مانند مباحث دیگر در خور توجه است.کود حیوانی که برای چمن انتخاب می شود، گوسفندی یا گاوی است، که البته کود گوسفندی قویتر بوده و برای چمن مناسب است.نکته قابل توجه اینست که کودهای حیوانی حداقل باید يك تا دو سال در محلی مانده و پوسیده شده و عمل تجزیه و تخمير در آن صورت گرفته باشد. پوسیدگی کرد که اکثر مردم به آن توجهی ندارند بدلایل زیر باید صورت گیرد. اولا تخم علف های هرزه که در داخل کود است پوسیده شده و بعد در زمین چمن سبز نمی شوند تا اسباب زحمت برای چمن کار فراهم آورد، ثانیا در کود پوسیده شده عمل تجزیه و تخمیر انجام گرفته و مواد مغذی قابل جذب گیاه را مهیا می نماید، در غیر اینصورت كود تخمیر نشده قابل جذب گیاه نبوده و مثمر ثمر نخواهد بود.میزان کودهای حیوانی که باید قبل از کاشت به زمین داده شوند حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلو گرم در یکصد متر مربع است و می توانیم مقدار کود شیمیایی کامل هم قبل از کاشت به زمين اضافه نمائيم.بدیهی است کودی که مخلوط از زباله، بقایای گیاهان، استخوان و غیره تشکیل شده چنانچه کاملا پوسیده شده باشند می توانند مورد استفاده قرار گیرند. این کود محتوی مواد آلی و معدنی نسبتا کافی می باشد و مناسب گیاهان است.كلش و بقایای نباتات را همیشه در انتهای باغچه در چاله ای ریخته و بارتفاع ۱۵ سانتی متری که رسید باید قدری سیانامید كالسيك را که در مؤسسات کشاورزی می فروشند تهیه و روی آن بریزند مجددا روی آنرا كلش و بقایای نباتات را به همان ارتفاع ریخته و دوباره سیانامید روی آن پخش نمایند و این عمل را تا ارتفاع ۱ یا ۵/۱ متری ادامه می دهند و باید روی آنرا هر چند روز یکبار آبپاشی نموده و توده را پس از مدتی بهم بزنند تا پس از ۸ الی ۱۲ ماه کودی که از این توده بدست می آید و برای اصلاح خواص فیزیکی خاك مؤثر است آنرا مصرف نمود.توجه داشته باشند کودهای حیوانی را که از دامدار می خرند باید عاری از خاك، كاه و مواد دیگر بوده و همانطور که ذکر شد کاملا پوسیده شده باشند. کودهای حیوانی بر خلاف کودهای شیمیایی زمین را پوك نگهداشته در اینصورت بستر مناسبی برای نبات ایجاد می نمایند.کودهای حیوانی یا آلى دارای دو دوس بوده و خود نیز تولید کننده این ماده می باشند. هوموس یا ماده سیاه رنگی بیشتر املاح معدنی کودهای شیمیایی را بخود جذب کرده و برای نبات قابل مصرف میسازد. لذا کود حیوانی حتما باید به زمین داده شود و تنها مصرف کود شیمیایی بصلاح نبات نیست مگر در زراعت های بزرگ که مصرف کودهای حیوانی مقدور نباشد.پخش و مخلوط نمودن کودهای حیوانی در خور اهميت است زیرا این کود با خواص فوق باید بطور یکنواخت در زمین پخش گردد و الی چمن بطور یکنواخت و یکدست رشد و نمو ننموده و از زیبائی و مرغوبیت آن کاسته می شود.قبلا اشاره شد که باید قبل از کاشت بذر و غلطك زدن بمیزان ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم در هر ۱۰۰ متر مربع کود حیوانی به زمین داد و می توان هر ساله برای تقویت چمن در اوایل بهار مقدار کمی کود پوسیده حیوانی در سطح چمن کاشته شده پخش نمود. این امر نیز کمبود مواد آلی زمین را جبران می سازد و چنانچه مقدار خیلی کمی خاك رس سرند کرده با این کود مخلوط نمایند نتیجه بهتری عاید می گردد. ضمنأ ضخامت این کود نباید در سطح زمین از حدود ۸ میلیمتر تجاوز نماید. همراه این کود پاشی باید کودهای شیمیایی نیز به زمین داده شود که مکمل کودهای حیوانی است. کود شیمیایی کامل دارای ترکیبات فسفر، ازت، پتاس بوده که بمصرف نبات می رسد. همانطور که گفته شد کودهای شیمیایی فقط مواد غذایی در دسترس نبات می گذارند و در ساختمان فیزیکی خاك از قبیل پوك کردن خاك و غیره تأثیری ندارند. عناصر فوق و مواد معدنی دیگر بطور کم و بیش در اراضی بکر و طبیعی و کوهستانی موجود است منتها میزان و نوع آن در هر زمین فرق می کند.بعضی از اراضي بخصو ص هوموسی ازت آن زیاد است بعضی دارای پتاس و برخی دیگر نیز فسفر دارند در اینصورت باید این اراضی را بوسیله دادن کود شیمیایی کاملا تقویت نمود. استفاده از کودهای شیمیایی سهل تر از کودهای حیوانی است لذا در سال های بعد که چمن پا برجاست از کود شیمیایی در هر سال سه تا چهار نوبت استفاده می کنیم. کود کامل که حاوی فسفر، پتاس و ازت است باید.بميزان ۲ کیلو در هر ۱۰۰ متر مربع داده شود. در اوایل اسفند یا فرروردین ماه و دفعات بعد در حین یکسال می توانیم از کود اوره استفاده نمائیم.علاقه مندان توجه داشته باشند که میزان بیش از حد کودشیمیایی گیاه را سوزانده و خشك می نماید. باز هم لازم بذکر است که کودهای مختلف کارخانه ها بافرمول های مختلف ساخته شده که میزان مصرف آن به نسبت ازت، پتاس و فسفر موجود فرق می کند که باید طبق توصیه کارشناسان کشاورزی عمل شود. کود شیمیایی که در هر سال چند نوبت بگیاه داده می شود کود سرک نامند.بطور کلی وقتی چمن ها بزردی گرائیدند و بوته ها ضعیف بنظر رسیدند این وضع نشان می دهد که چمن احتياج به غذا داشته و باید کود شیمیایی مصرف نمود.یادآور می شود که دادن ودشیمیایی در اواخر پائیز یاسر تاسر زمستان بی مورداست و جز اینکه کود به هدر رود نتیجه ای عاید نخواهد شد. هنگامیکه بوته ها مشغول فعالیت هستند در چنین موقعی مصرف کود مثمر ثمر است، لذا در نقاط گر مسر که بوته های چمن در هر چهار فصل فعال هستند دادن کود شیمیایی در چهار فصل توصیه می گردد.همانطور که فوقا شرح داده شد نیاز چمن به کود ازته بیشتر از فسفر و پتاس است، و دو عنصر پتاس و فسفر در درجه دوم اهمیت قرار دارند.اراضی ایران که اکثرأ از نظر فسفر فقیر می باشند، دادن کود فسفره ضروری است و پتاس نیز بمقدار کم در چمنکاری لازم است. باید دانست کودهای از ته مانند اوره و نیترات دامو نیوم و غيره سبزی و خرمی خاصی به چمن مي دهند بنا بر این کودهای پتاسه و فسفره را در ترکیباتی بمیزان کمتر باید تهیه نمود.بطور مثال کودهای ۶ – ۸ – ۲۰ که ازت ۲۰ درصد، فسفر ۸ درصد و پتاس آن ۶ درصد است برای چمنکاری بسیار مناسب است. از سه نوع کود مانند سوپر فسفات تریپل بمقدار ۲ کیلو یا سولفات دو پتاس ۱ کیلو و با اوره بمیزان نیم کیلو در ۱۰۰ متر مربع باید مصرف شود و همچنین می توان از کود مخلوط شده ۴-۶-۱۵ بنام نیترو فوسکای زرد استفاده نمود و در هر ۱۰۰ متر مربع ۲ کیلو ضروری است.کود شیمیایی نیرات دامونیوم را در هر ۱۰۰ متر مربع بمقدار یک کیلو بطور سرك در هر ۴۰ روز می توان مصرف کرد. این کود بسرعت چمن را سرسبز و خرم می سازد. مجددا لازم بیادآوری است مقدار کود شیمیایی را می بایستی دقیقا به زمین داد و باید زمین را متر نموده و با احتساب به نسبتی که گفته شد میزان کود را تعیین کرد.کود شیمیایی باید بطور یکنواخت در سطح زمین پخش گردد . این عمل حائز اهمیت است زیرا در قسمتی که کود زیاد داده شده دچار سوختگی گردیده و به آن قسمت که کود کمتری پخش نموده اند بوته ها ضعیف تر می شوند. سوختگی ناشی از کود شیمیایی را می توان برطرف نمود. بدین معنی که بلافاصله پس از مشاهده آن باید روزی دو سه بار چمن را سیراب نموده و بدین ترتیب چهار الی پنج روز آبیاری را تکرار نمایند. این عمل باعث می شود ذرات کود در آب حل شده و از دسترس گیاه خارج و به عمق زمین فرو روند.چنانچه سوختگی بسیار شدید بود باید لکه های سوخته شده را واکاری کرد یعنی مجددأ بذر را به میزانی که قبلا گفته شد پاشیده و روی آن مقداری پهن پوسیده یاخاك اره ریخته و آبیاری نمایند تا مجددا سبز شود.چمن مانند سایر گیاهان امکان دارد دچار افت شود. که باید بمحض بروز بیماری با آن مبارزه کرد. انواع بیماری های ویروسی و قارچی در چمن چندان نیست و چه بسا امراض ویروسی بندرت دیده شده است. یک یا دو بیماری قارچی دیده شده است. یکنوع آن چند سالی است شیوع پیدا کرده که بنام سوختگی معروف است.این قارچ ریشه چمن را مورد حمله قرار داده و گياه پس از اندك مدتی رنگ قهوه ای سوخته پیدا کرده خشك شده و از بین می رود. علامت ظاهری آن اینست که نقاطی از چمن برنگ قهوه ای سوخته در آمده است.این بیماری بوسائل مختلف شیوع می یابد. اصولا ممکن است خود بذر آلوده باین قارچ باشد که شکی نیست ریشه بو ته چمن نیز آلوده خواهد گشت. ممکن است خاك آلوده باشد و رطوبت هم نیز در شیوع این بیماری مؤثر است.طرق مبارزه با این قارچ اینست که اگر چمنکاران علاقه مند بيك چمن ایده آل هستند قبلا باید بذر را با دارو های قارچکش ضد عفونی نمایند. و همچنین باید خاك را با این قارچکش ضد عفونی کرد. یکی از قارچکش های مناسب zineb و دیگری بنام tiram می باشد ۲۰ گرم از هر يك از این داروها برای يك متر مربع زمین در نظر گرفته می شود. این دارو را با خاکستر یا کمی خاك مخلوط نموده و روی زمین پاشیده سپس با وسائل کشاورزی آنرا با خاك مخلوط می کنند.ضد عفونی بذر بدین قرار است که آنرا با این قارچ کش به نسبت ۴ گرم با يك کیلو بذر مخلوط و سپس بذر را در زمین می پاشند.چمن کاشته شده که مبتلا به این بیماری می باشد اگر در سالح وسیع آلوده باشد بهتر است تمامی آنرا زیر و رو نموده و عمل بذر کاری را مجددا با در نظر گرفتن نکاتی که فوقا برای پیش گیری شرح داده شده انجام دهند.چنانچه لکه ها بصورت پراکنده و در سطح کمی مشاهده گردند لکه ها را با بیل زیرورو نموده و عمل بذر کاری را با ضد عفونی نمودن بذر اجرا خواهند نمود. نکته دیگر اینکه می توان قطعات آلوده را اگر بسیار شدید نباشند با محلول tiram یا zineb به نسبت ۳۰۰ گرم در ۱۰۰ لیتر آب مخلوط و با آبپاش کاملا آبیاری نمود بنحویکه خاك خيس گردد و این عمل را می توان هر ۲۰ روز یکبار تکرار نموده تا آلودگی بر طرف شود.بیماری زنگ زدگی چندان مهم نیست و در اثر چیدن بموقع چمن و درو نمودن چمن های بریده شده از محوطه این زنگ زدگی برطرف می گردد.آفت خطرناکی که برای چمن و سایر گیاهان بسیار مضر است آبدزدک می باشد که اکثر مردم آنرا می شناسند. این آفت در داخل زمین کانال هائی ایجاد نموده که باعث بریدگی ریشه شده و در نتیجه چمن خشك می گردد. ممکن است قطعه چمن بزرگی را در ظرف مدت بسیار کوتاهی نابود سازد.آفت مزبور در سطح کشور به گل کاری ها، باغها و مزارع سبزی و صیفی صدمات فراوان وارد می سازد.این آفت ساقه و ریشه گیاهان را مورد حمله قرار داده و بطور کلی اکثر سبزیجات از حمله آن در امان نیستند. بر پشه درختان بخصوص درختان جوان مثمر یا غير مثمر آسیب زیادی می رساند . هرگاه در روی خاك شیارهائی مشاهده شد بدانید که در پائین آن تونلهای حفر شده وسیله آب دزدك انجام گرفته است.در ایران سه نوع آن دیده شده که طريقه مبارزه با آنها مشابه می باشد.هر گاه زمینی را شیار نموده و تخم های سفیدرنگ بیضی در داخل خاك مشاهده نمودید بدانید تخم آب دزدك است که ماده آن در داخل زمین تخم گذاری نموده است.آفت ذکر شده علاوه بر تغذیه از گیاهان از لار و حشرات و کرم های دیگر داخل زمین نیز تغذیه می نماید. این حشره از بدو شروع پس از پنج مرتبه تغيير شكل بالغ گردیده پس از یکسال یعنی در هنگام بهار جفتگیری می کند.طرق مبارزه با آن به دو صورت شیمیایی و غیر شیمیایی صورت می گیرد.طرق غیر شیمیایی یا مکانیکی بترتیب زیر است :در نقاطی که زمستان سردی دارند از طریق دادن یخ آب بزمین آنها را منهدم می سازند بدین طریق که اطراف کرت را کمی خاك ریخته و هنگام غروب آب را در داخل کرت جاری و آنرا پر می نمایند. این آب بعدا در کرت یخ بسته و مقداری از آفت را نابود می سازد. از طرق دیگر مبارزه غیر شیمیایی اینست که اواسط بهار شب هنگام چراغی در باغچه قرار داده و تعدادی از آنها که بسطح زمین آمده و گرد نور چراغ در حرکت می باشند آنها را با وسیله ای گرفته و معدوم می سازند و اینکار اگر ادامه پیدا کند نتیجه ای نسبتا مطلوب از آن گرفته خواهد شد. مبارزات فوق باید بهمراه مبارزه شیمیایی انجام پذیرد.بهترین طریق مبارزه شیمیایی تهیه طعمه مسموم است که سم را با آب و سبوس کاملا مخلوط و مقداری باید آنرا مالش دهندتا سبوس کاملا به سم آغشته گردد. طعمه آماده شده را هنگام عصر در اراضی آلوده که يك روز جلوتر آبیاری شده در هر ۱۰ متر مربع بميزان ۱۰ تا ۷۰ گرم پخش می نمایند. نسبت ترکیب شده طعمه بطريق زیر است :
۵/ ۱کیلو سوین ۸۵ درصد يکصد کیلو سبوس گندم. مقدار آب لازم برای خمیر نمودن مواد فوق.
