تركيبات توصیه شده برای محلول غذایی کلسیم باید توسط نیترات کلسیم تامین شود. نیترات کلسیم همچنین میتواند نیتروژن به فرم نیتراتي را نیز تامین کند. میزان نیتروژن مورد نیاز بيشتر باید توسط نیترات پتاسیم تامین شود که مقداري پتاسیم را نیز تامین میکند. همه فسفر باید توسط مونو فسفات پتاسیم تامین شود که مقداري از پتاسیم را نیز تامین میکند. باقیمانده پتاسیم مورد نیاز میتواند توسط سولفات پتاسیم تامین شود که مقداری از گوگرد را نیز تامین میکند. بقیه گوگرد از سولفاتهای دیگر نظیر سولفات منیزیم که برای تامین منیزیم به کار میرود، تامین میشود.محلول غذايی یزمغذیها (عناصر كممصرف) میتوانند توسط پيشمخلوطهای تجاری تامین شوند. با وجودي كه اين پيش مخلوطها نسبتاً گرانقیمت هستند، اما سبب صرفهجويي در زمان و حجم كار مربوط به اندازهگيري تك تك عناصر كم مصرف مورد نياز ميشود. افرادی که گیاهان را به منظور سرگرمی پرورش میدهند آرزو دارند كه مخلوطي براي عناصر پرمصرف (ماكروها) وجود داشته باشد. اما پرورشدهندگان تجاری باید از تركيبات پایه که در جدول ۱-۳ آمده است استفاده کنند. علت این امر آن است که تهيه يك تركيب همگن ازكودها، هنگامي كه دهها كيلوگرم از هركدام بايد با يك مخلوط كننده مكانيكي با هم تركيب شوند، كاري بسيار سخت است. بسیاری از تركيبها به صورت پودر یا دانه هستند و غالباً به صورت حبه هستند که حتی به صورت مکانیکی هم مخلوط نمیشوند. تجربه با چنین پيش مخلوطهای نشان داده است كه اغلب کمبود منیزیم، آهن و گاهي بيشبود منگنز رخ ميدهد. همچنين پیش– مخلوطها معمولاً فاقد امكان تغيير در فرمول محلول غذاییاند که در طول مراحل مختلف رشد گیاه و تحت شرايط مدت تابش در طول روز و ميزان شدت نور از اهميت زيادي برخوردار است. این توانایی برای ایجاد تغییرات فرمول محلول غذایی در بهينهسازي مقدار عملكرد محصول الزامي است.
میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم در دسترس بر روی بستهبندیهای کود به صورت درصد نیتروژن (N)، فسفریک انیدرید (P2O5) و اکسید پتاسیم (K2O) آمده است. معمولاً درصد N و P و K را به تنهايي نشان نميدهند، بلكه به صورت درصد مواد بالا نشان ميدهند به عنوان مثال نیترات پتاسیم به صورت ۴۴-۰-۱۳ یعنی ۱۳ درصد نیتروژن، ۰ درصد P2O5 و ۴۴۴ درصد K2O ميباشد. محلول غذايی فرمولهای محلول غذایی برای هیدروپونیک به این صورت است: نیتروژن به فرم N ، +NH4 و یا –NO3؛ فسفر به صورت P یا PO43- و نه P2O5 ؛ و پتاسیم به صورت K+ و نه K2O. بنابراين بايد N را –NO3، P2O5 به P يا PO43- و K2O به K يا برعكس در هر مورد تبديل كرد. تبديل اين مواد ميتواند با محاسبه مقدار هر عنصر در داخل تركيب انجام شود. جدول ۲-۳ ليست تبديلات جهت اندازهگيري مقدار هر عنصر در داخل تركيب و بر عكس آن را نشان ميدهد. اين كار با استفاده از وزن اتمی و مولكولي به اين صورت انجام میشود: برای تعيين ميزان N در NO3– ، عدد اتمی نیتروژن (۱۴) را بر جرم مولکولی نیترات (۶۲) تقسیم میکنیم. حاصل برابر است با ۲۲۶/۰ = ۶۲ ÷ ۱۴٫ در جدول ۲-۳ این ضريب تحت عنوان ضريب تبديل B به A در خط دوم آمده است. علت این موضوع این است که ما نیترات را داریم و میخواهیم میزان نیتروژن موجود در آن را بیابیم
x ۱
۶۲X=14 → N = NO3
۶۲ ۱۴
۴۲۹/۴ = ۱۴:۶۲ = X
این همان ضريب تبديل A به B در خط دوم جدول ۲-۳ است. فهم این روش، شما را قادر میسازد که عاملهای دیگر در ترکیبات که در جدول ۲-۳ آمده است را محاسبه کنید.
ستون A |
ستون B |
ضريب تبديل |
|
A به B |
B به A |
||
نيتروژن (N) |
آمونيوم (NH3)نيترات (NO3)نيترات پتاسيم (KNO3)نيترات كلسيم (Ca(NO3)2)سولفات آمونيوم ((NH4)2SO4)نيترات آمونيوم (NH4NO3)دي آمونيوم فسفات ((NH4)2HPO4) |
۲۱۶/۱۴۲۹/۴۲۲۱/۷۸۶۱/۵۷۲۱/۴۸۵۷/۲۷۱۷/۴ |
۸۲۲/۰۲۲۶/۰۱۳۸۵/۰۱۷۱/۰۲۱۲/۰۳۵۰/۰۲۱۲/۰ |
فسفر (P) |
انيدريد فسفريك (P2O5)فسفات (PO4)مونو پتاسيم فسفات (KH2PO4)دي آمونيوم فسفات ((NH4)2HPO4)اسيد فسفريك (H3PO4) |
۲۹۲/۲۰۶۶/۳۳۹۴/۴۲۵۵/۴۱۶۴/۳ |
۴۳۶/۰۳۲۶/۰۲۸۸/۰۲۳۵/۰۳۱۶/۰ |
ستون A |
ستون B |
ضريب تبديل |
|
A به B |
B به A |
||
پتاسيم (K) |
پتاس (K2O)نيترات پتاسيم (KNO3)مونو فسفات پتاسيم (KH2PO4)كلريد پتاسيم (KCl)سولفات پتاسيم (K2SO4) |
۲۰۵/۱۵۸۶/۲۴۸۱/۳۹۰۷/۱۲۲۹/۲ |
۸۳۰/۰۳۸۷/۰۲۸۷/۰۵۲۴/۰۴۴۹/۰ |
كلسيم (Ca) |
اكسيد كلسيم (CaO)نيترات كلسيم (Ca(NO3)2)كلريد كلسيم (CaCl2.6H2O)سولفات كلسيم (CaSO4.2H2O) |
۳۹۹/۱۰۹۴/۴۴۶۷/۵۲۹۶/۴ |
۷۱۵/۰۲۴۴/۰۱۸۳/۰۲۳۳/۰ |
منيزيم (Mg) |
اكسيد منيزيم (MgO)سولفات منيزيم (MgSO4 .7H2O) |
۶۵۸/۱۱۴/۱۰ |
۶۰۳/۰۰۹۸۶/۰ |
گوگرد (S) |
اسيد سولفوريك (H2SO4)سولفات آمونيوم ((NH4)2SO4)سولفات پتاسيم (K2SO4)سولفات منيزيم (MgSO4.7H2O)سولفات كلسيم (CaSO4.2H2O) |
۰۵۹/۳۱۲۴/۴۴۳۷/۵۶۸۹/۷۳۷۱/۵ |
۳۲۷/۰۲۴۲۵/۰۱۸۴/۰۱۳۰/۰۱۸۶/۰ |
آهن (Fe) |
سولفات آهن (FeSO4.7H2O)كلات آهن (FeEDTA) (سكسترون آهن ۱۰%) |
۹۷۸/۴۰۰/۱۰ |
۲۰۱/۰۱۰۰/۰ |
بُر (B) |
اسيد بوريك (H3BO3)تترا بورات سديم (بوراكس)(Na2B4O7.10H2O) |
۷۱۷/۵۸۲۰/۸ |
۱۷۵/۰۱۱۳/۰ |
مس (Cu) |
سولفات مس (CuSO4.5H2O) |
۹۳۰/۳ |
۲۵۴/۰ |
منگنز (Mn) |
سولفات منگنز (MnSO4.4H2O)كلريد منگنز (MnCl2.4H2O)كلات منگنز(MnEDTA) (محلول ۵ %) |
۰۶۱/۴۶۰۲/۳۰۰/۲۰ |
۲۴۶/۰۲۷۸/۰۰۵۰/۰ |
روي (Zn) |
سولفات روي (ZnSO4.7H2O)كلريد روي (ZnCl2)كلات روي (ZnEDTA) (پودر ۱۴ %)كلات روي (مايع ۹ %) |
۴۰۰/۴۰۸۵/۲۱۴۳/۷۱۱/۱۱ |
۲۲۷/۰۴۸۰/۰۱۴۰/۰۰۹۰/۰ |
موليبدن (Mo) |
موليبدات آمونيوم ((NH4)6Mo7O24)موليبدات سديم (Na6Mo7O24) |
۷۳۳/۱۷۷۷/۱ |
۵۷۷/۰۵۶۳/۰ |
اين ضرايب براي تبديل قسمتي از يك عنصر موجود در يك تركيب بر اساس وزن اتمي آن عنصر و وزن مولكولي آن تركيب ميباشد.
براي تبديل از يك عنصر (ستون A) به ماده تامينكننده آن (B) بايستي از ضريب تبديل A به B استفاده كرد. براي تعيين مقدار يك عنصر (A) موجود در يك تركيب (B)، بايستي از ضريب B به A استفاده كرد.