وانیل منبع اصلی طعم وانیلی بوده و حاوی محتوای زیادی وانیلین می باشد. اين گياه ابتدا در مکزيک و گواتمالا پرورش پيدا کرده و در هيچ جاي ديگر دنيا نبوده است. وانیل به بزرگترین و قدیمی ترین گروه گیاهان گلدهنده (خانواده ارکیده یا ثعلب) تعلق دارد
وانیل همچون سایر گیاهان جنس وانیل رونده بوده و دارای ریشه هایی است مه گیاه را در استحکام و ایستا بودن حمایت می کنند و با آنها به تنه درختان مجاور می چسبد و بالا می رود. نیام آن معطر بوده و دانه وانیل حاوی ۱٫۵ تا ۳ درصد وانیلین است. درخت وانیل دارای ساقه سبز دراز، برگهای متناوب، پهن، نرم، ضخیم، بیضی شكل و نوك تیز سبز می باشند. ساقه های پیچیده آن تا ارتفاع حتی ۱۰۰ متر نیز ممكن است برسند. گلهای آن رنگ سبز متمایل به زرد داشته و قطری حدود ۵ سانتی متر دارد. دانه این گیاه جزو کوچک‌ترین دانه گیاهان در جهان است. ماده معطر وانیل از میوه این گیاه گرفته می شود. میوه آن به شكل غلاف لوبیا است و قبل از اینكه كاملا برسد آن را می چینند و خشك می كنند.گلهای آن به شكل خوشه و تعداد ۲۰-۱۵ گل در هر گروه. وانیل اصل به شکل یک چوبه یا غلاف باریک سیاه رنگ است که باید آن را به وسیله یک چاقوی تیز شکافت و با پشت چاقو خمیر درون آن را درآورد . ریشه ی آن ها مواد غذایی درون هوای مرطوب را جذب میکند
گیاه وانیل ویژه مناطق استوایی است و در آب و هوای مرطوب، گرم و در ۹۰۰ متری بالای سطح دریا به خوبی رشد می کند. از جمله نیازمندی های وانیل گستره دمایی ۱۰-۳۰ درجه سانتی گراد و ریزش سالانه ۱۵۰-۲۵۰سانتی متر باران است. وانیل در خاک های گل ماسه ای که به خوبی زهکشی شده باشد و نیز خاک های آبرفتی و خاک سرخ که دارای مواد آلی فراوانی است به خوبی رشد می کند. تکثیر گیاه وانیل معمولاً از طریق قلمه ساقه صورت می گیرد. ضروری است که وانیل به طور مصنوعی تلقیح شود. گرده افشانی وانیل معمولاً با دست انجام می شود. گیاه وانیل معمولاً سه سال پس از کاشته شدن میوه می دهد و پس از آن ۴۰ سال متوالی میوه دادن را ادامه می دهد.
ثعلب در ایران در تولید شیرینی و بستنی استفاده می‌شود. اسانس وانیل در نوشابه های بدون گاز و تعداد زیادی از دسرها و پودینگ‌ها مخصوصا در شکلات استفاده می شود. یکی از اجزای مهم صنایع عطرسازی وانیلین بود و هنوز هم از مواد سازنده عطر سازی است. وانیل دارای خاصيت محرک و ضد تشنج می باشد. وانيل باعث کاهش ترس و واهمه شده ، افسردگی را نيز کاهش می دهد. همچنين در مواردی مانند اختلالات قاعدگی و تقويت نيروی جنسی و بد بويی دهان نيز مورد استفاده قرار می گیرد. در علم آروماتراپی و برای درمان تب و از آنجایی که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است، با رادیکال‌های آزاد بدن مبارزه میکند. وانیل در تمام دنیا در درمان‌های پیری پوست کاربرد دارد. از ترکیب وانیل با روغن کنجد یا آفتابگردان خمیری بدست می‌آید که از خشکی پوست جلوگیری کرده و باعث نرمی و لطافت آن می‌شود.
