جداسازی جیبرالین ها از بافت‌های گیاهی و تخلیص و اندازه گیری آنها با روش‌هایی که برای این کار موجود است با بکار بردن حلال‌های مناسب انجام می‌گیرد. همانند اکسین ها، برای جیبرالین ها نیز روش‌های سنجش حیاتی متعددی وجود دارد که ساده‌ترین اب عبارتست از خیساندن بذور برنج به مدت دو سه روز در آبه، سپس رویاندن آنها روی کاغذ صافی آغشته به محلول خالص شده هورمون مورد مطالعه . در این روش طول غلاف دومین برگ پس از چند روز اندازه گیری و با گیاهان شاهد مقایسه می شود . با این روش، در صورت به کار بردن ارقام مناسب برنج، می توان میزان اکثر جیبرالین ها را در غلظت‌های 01/0 الی ۱۰۰ میکروگرم در لیتر اندازه گرفت.[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]اثرات جیبرالین ها[/vc_message][vc_column_text]همانند آکسين ها ، جیبر الین ها نیز تقریباً تمام فرایندهای فیزیولوژیکی رشد و تولید مثل گیاهان را بخوبی کنترل می کنند. بارزترین اثر جیبرالین ها ازدیاد رشد گیاهان از طریق طویل ساختن فواصل میان گره ساقه های آنهاست. این تأثیر معمولاً همراه با رنگ بردگی موقتی برگ هاست که اکثرا ً پس از حدود ۱۰ روز به حال عادی برمی‌گردند. حالت خاصی از این اثر جیبرالین ها را می‌توان در گیاهان با کوتاه (مانند انواع با کوتاه ذرت ، نخود و لوبیا) که به دلایل ارثی فاقد قدرت تولید جیبرالین کافی می باشند مشاهده کرد . در این گیاهان پاشیدن محلول جیبرالین بر روی شاخ و برگ باعث طویل شدن ساقه و طسعی شدن ارتفاع گیاه می‌گردد. از آنجا که مقادیر بسیار جزیی جیبرالین (حدود یک هزارم میکروگرم) برای این کار کافیست ، تعدادی از مهم‌ترین روش‌های سنجش حیاتی جیبرالین ها بر مبنای تشویق رشد طولی ساقه گیاهان پا کوتاه بنا شده است.
جیبرالین ها می‌توانند بسیاری از گیاهان دو ساله فاقد ساقه را که برای گل دهی نیاز به سرما دارند، بدون سرما دیدن ، وادار به تولید ساقه گل دهنده کنند. نحوه عمل چنین است که: در انتهای ساقه‌هایی که به جیبرالین آغشته شده‌اند، از طرفی ، تقسیم یاخته‌ای تشدید می‌شود و از طرفی ، هر کدام از یاخته‌ها نیز بزرگ می‌شوند و بدین ترتیب ساقه رشد می‌کند و گیاه به گل می‌نشیند.
از اثرات بسیار مهم جیبرالین ها شکسته شدن دوره استراحت در بذور بسیاری از گونه‌های گیاهی است. این بذور معمولاً بدون دیدن دوره معینی از سرما فاقد قدرت رویش هستند. اما خیساندن این بذور در محلول جیبرالین باعث جوانه زدن آنها می‌شود . تحقیقات نشان داد که علاوه بر بذور ، جوانه‌های گیاهان چوبی را نیز می‌توان قبل از دیدن سرمای کافی، با بکار بردن جیبرالين ، فعال و وادار به رشد ساخت. در نتیجه آزمایش‌های بسیار زیاد معلوم شده که اصولاً استراحت جوانه‌ها و بذرها در طبیعت توسط هورمون بازدارنده اسید ابسایزیک و جیبرالین ها کنترل می‌شود و پیشنهاد آنست که نسبت مقادیر این دو هورمون به هم، تعیین گر فعال شدن یا غیر فعال بودن اندام هاست.
با وجودی که جیبرالین ها بیشتر با خاصیت تحریک رشد طولی یاخته‌های ساقه شناخته می‌شوند، مع‌ذلک همانند آکسين ها، قدرت تشدید رشد میوه‌ها و بزرگ ساختن اندازه آنها را نیز دارا می‌باشند و در این مورد عملاً بسیار موثرتر از آکسین ها هستند. وانگهی نشان داده شده است که جیبرالین ها برای تشکیل و رشد میوه، بخصوص میوه‌های بدون هسته، عاملی بسیار مهم محسوب می شوند.
در طبیعت ، جوانه زدن بذور غلات تحت کنترل جیبرالین ها است. در این بذور جنین پس از جذب آب ، مقداری جیبرالین تولید می‌کند که پس از انتقال به لایه آلورون که دورادور اندوسپرم بذر را فرا گرفته است، باعث تشکیل آنزیم هیدرولیز کننده نشاسته (آمیلاز) می گردد . آنزیم مذکور سپس وارد اندوسپرم شده باعث تبدیل نشاسته به قند می‌شود و جوانه‌زنی آغاز می‌گردد.
از اثرات دیگر جیبرالین ها اینست که حداقل در بعضی گیاهان (از قبیل ترشک ) از تجزیه سبزینه جلوگیری کرده ، بدین‌وسیله پیری برگ را به عقب می‌اندازد. البته در پاره ای از گیاهان (مانند لوبیا) درست عکس این امر صادق است و کاربرد جیبرالین ها باعث سریع پیری می‌گردد.
در گیاهان یک پایه (مانند خیار) بروز جنسیت گل های تولید شده به عوامل محیطی و بویژه به طول روز و درجه حرارت بستگی دارد. در اوایل فصل که روزها کوتاه‌تر و هوا خنک‌تر است. بیشتر گل های تولید شده نر هستند و به تدریج که روزها بلندتر و هوا گرم تر می شود گل های ماده شروع به ظهور می نمایند. جیبرالین ها، بنا به آزمایش، در این امر نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند و کاربرد آنها باعث می شود که درصد گل های نر به میزان قابل توجهی بالا برود. در کرچک عکس این موضوع صادق است و جیبرالین ها باعث بیشتر شدن گل های ماده می گردند، در خیار، از این اثر جیبرالین ها برای اصلاح ارقام ماده که فاقد گل‌های نر هستند استفاده می شود ؛ برای اینکار بعضی از بوته ها را با جیبرالین محلول پاشی کرده ، وادار به تولید گل های نری می‌کنند که به عنوان منبع گرده به کار می روند. در بوته‌های یک‌پایه که در اواخر فصل فقط گل‌های ماده تولید می‌کنند، محلول پاشی با جیبرالین ها باعث تولید تعداد کافی گل نر و بالا رفتن مقدار محصول دیررس می گردد.
در طبیعت، مهم‌ترین عامل گل انگیزی طول روز است. یکی از خواص بسیار مهم جیبرالین ها قدرت آنها در جایگزین شدن به جای روزهای بلند است. هنگامی‌که یک گیاه روز بلند، تحت شرایط روز کوتاه پرورش داده شود قادر نخواهد بود گل تولید کند ولی اگر به همین گیاه جیبرالین پاشیده شود گل خواهد داد. در همین زمینه اگر گیاه روز کوتاهی ، که تحت روزهای کوتاه پرورش یافته، به جیبرالین آغشته گردد، از گل دادن باز خواهد ماند.[/vc_column_text][vc_message message_box_style=”solid-icon” message_box_color=”vista_blue”]کاربرد جیبرالین ها در باغبانی[/vc_message][vc_column_text]الف: در حال حاضر، مهم‌ترین کاربرد جبرالین ها بخصوص اسید جیبرالیک بالا بردن میزان محصول در انگور می‌باشد . این عمل بسته به زمان کاربرد هورمون به دو صورت انجام می‌گیرد. یکی اینکه اگر هورمون پاشی قبل از عمل لقاح (حدود ۱۰ روز قبل ار رزش گلبرگ‌ها یا “کلاهک” گل‌ها) صورت گیرد در بیشتر ارقام باعث از بین رفتن سادگی و تولید حبه‌های بدون هسته ناشی از بکرزایی می‌گردد. این عمل با ریزش تعدادی از حبه ها همراه است و بنابراین در انگورهایی مانند یاقوتی که خوشه متراکم دارند باعث باز شدن خوشه و بالا رفتن کیفیت محصول می گردد زیرا حبه‌های باقیمانده فضای بیشتری برای رشد در اختیار داشته، درشت تر می‌گردند. لازم به تذکر است که محلول‌پاشی قبل از لقاح استثنائا ً در بعضی از انواع انگور سیاه فارس، که بطور طبیعی ریزش زیادی دارند و به همین دلیل معمولاً دارای خوشه‌های تنک می باشند ، مانع ریزش می‌گردد و خوشه‌ها را پرتر و بازارپسند تر می‌سازد. حالت دوم ازدیاد محصول توسط جبيرالین ها زمانی اتفاق می افتد که محلول پاشی پس از انجام عمل تلقیح و تشکیل حبه‌ها (از زمان ریزش حدود ۷۵ درصد کلاهک‌ها به بعد) انجام شود. در این حالت تک‌تک حبه‌ها درشت تر گشته، محصول ازدیاد می‌یابد. این اثر جیبرالین ها در انگورهای بدون هسته، مانند یاقوتی و عسکری که فاقد منبع هورمون هستند، به مراتب از انگورهای هسته دار بیشتر است .
ب : جیبرالین ها ایجاد میوه ناشی از بکرزایی را روی گیاهانی که بطور طبیعی توانایی این کار را داشته باشند افزایش می دهند. با استفاده از این خاصیت می‌توان، بخصوص در بعضی از انواع سیب و گلابی ، در سال‌هایی که به دلایل مختلف گرده افشانی به اندازه کافی انجام نمی‌شود (به فصل دوازدهم مراجعه شود ) ، با پاشیدن محلول‌هایی از جیبرالین به غلظت ۲۵۰ الی ۵۰۰ قسمت در میلیون ، گل‌ها را وادار به تولید میوه ساخت و محصول کافی برداشت کرد . لازم به تذکر است که چنین میوه‌های فاقد هسته یا دانه هستند و اغلب از روی شکل کشیده ترشان از میوه حاوی دانه تشخیص داده می شوند. این اثر جیبرالین ها حتی در تعدادی از میوه‌های هسته دار (مانند زردآلو و هلو) نیز بکار گرفته شده و منتج به تولید میوه‌هایی ظاهراً شبیه میوه‌های معمولی گشته است که فاقد هسته بوده‌اند.
پ : کاربرد دیگر جیبرالین ها که در حال حاضر به مقدار محدود و در سطح تجارتی در بعضی کشورها اعمال می شود عقب انداختن رسیدگی میوه‌هایی است مانند خرمالو که اگر پس از رسیدن چیده نشوند به سرعت نرم و فاسد می‌گردند و یا مانند پرتقال و لیموترش زمانی روی درخت می رسند که عرضه به بازار زیاد و قیمت‌ها پائین است . چنین میوه‌هایی را اگر هنگامی که هنوز سبز هستند (یعنی حدود یک ماه قبل از رسیدن) با محلول‌هایی ار جیبرالین به غلظت ۱۰ الی ۴۰ قسمت در میلیون محلول‌پاشی گردند، مدتی نسبتاً طولانی همان‌طور سبز روی درخت باقی خواهند ماند. در بعضی موارد دیده شده که حتی پرتقال هایی که قبل از محلول‌پاشی تغییر رنگ داده و زرد شده‌اند نیز پس از محلول پاشی دوباره رنگشان سبز می‌گردد.
ت : جیبرالین ها علاوه بر موارد بالا، کاربردهای دیگری نیز دارند که هیچ‌کدام در سطح وسیع اعمال نمی‌شوند و بنابراین اهمیت اقتصادی چندانی ندارند. از این کاربردها می‌توان شکستن رکورد بذور و جوانه‌ها، پابلند ساختن گیاهان پاکوتاه، به گل نشاندن گیاهان روز بلندی که تحت شرایط روز کوتاه پرورش یافته‌اند، و نیز گیاهان در سال‌های که سرمای لازم را ندیده‌اند و بالاخره مبارزه با کوتاه ماندگی گیاهانی که بدلیل ابتلا به امراض ویروسی خاص از رشد باز مانده‌اند را نام برد.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_media_grid grid_id=”vc_gid:1519801439023-7e332b30-9492-10″ include=”16036,16035,16034″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”pink”]
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت گلستان موج است.
[/vc_message][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”peacoc”]استفاده از مطالب این بانک با ذکر منبع و لینک دادن به بانک بلامانع می باشد.
[/vc_message][vc_message message_box_style=”solid” message_box_color=”green” icon_fontawesome=”fa fa-check”]گلستان موج صرفا یک فضای مجازی نیست!!
[/vc_message][/vc_column][/vc_row]
