گیاهان دارویی

اوکاليپتوس – BLUE GUM

اوکاليپتوس

اکالیپتوس گیاهی همیشه‌سبز است. پوسته تنه اغلب به صورت نوارهای بلندی از درخت جدا می شود. برگهای جوان پهن بوده و به صورت متقابل بر روی ساقه ای با مقطع مربعی شکل قرار می گیرند. برگهای نابالغ دایره شکل و براق است درحالیکه برگهای بالغ باریک، کشیده و سبز تیره هستند. برگهای بالغ به صورت متناوب بر روی ساقه های بالغ که مقطع دایره ای شکل دارند، قرار می گیرند. جوانه گل در اکالیپتوس هرمی شکل، با برجستگی هایی در کنار که نشاندهنده کاسبرگها و به صورت تکی است. گلها در کنار برگها ظاهر می شوند. گلها کرمی رنگ بوده و شهد زیادی تولید می کنند. زنبورهایی که از اکالیپتوس تغذیه می کنند عسلهایی تولید می کنند که عطر غلیظ و مشخصی دارد. میوه ها چوبی و سخت و دارای دانه های متعددی است. اکالیپتوس ریشه اصلی ندارد و ریشه آن از نوع افشان است و می تواند تا عمق زیادی در خاک رشد کند. مهمترین ترکیب موجود در اسانس اکالیپتوس سینئول یا یوکالیپتول است. مهمترین ترکیبات موجود در پوست تنه اکالیپتوس quinic، dihydroxyphenylacetic، caffeic acids است. این گیاه آللوپاتی داشته و از رشد سایر گیاهان در اطراف خود جلوگیری می کند. این گیاه مکانهای آفتابی را ترجیح می دهد. بهترین رشد را در خاکهای حاصلخیز و مرطوب دارد ولی به خاکهای فقیر و خشک نیز مقاوم است. به طور کلی اکالیپتوس به عنوان گیاهی مقاوم به خشکی شناخته می شود. این گیاه تحمل سرمازدگی و بادهای خشک را ندارد. در مکانهایی که باید شدید است باید از پوششهایی استفاده شود. در دماهای کمتر از ۵- درجه آسیب می بیند. الوارهای بدست آمده از چوب اکالیپتوس زرد- قهوه ای و تقریبا سنگین است. در اثر استرسهای محیطی این چوب قابلیت چوب‌بری خود را از دست می دهد. از این چوبها می تواند در ساختمان‌سازی، ساخت نرده و … استفاده کرد. چین بزرگترین تولید کننده اسانس اکالیپتوس در جهان است. از این اسانس برای درمان، عطرسازی، طعم‌دهی و ساخت ترکیبات ضد میکروبی و حشره‌کش استفاده می شود. از این گیاه برای تهیه چای و همچنین به عنوان منبعی برای زنبورهای گرده‌افشان استفاده می شود.
از برگ اکالیپتوس برای درمان عفونتها، تب، و سرفه استفاده می شود. این برگها در درمان عفونتهای مجاری تنفسی، آسم، سل ریوی، رماتیسم، جوشها، سوختگی ها، زخمها و اسهال خونی با منشا باکتریایی نیز کاربرد دارد. از عصاره اکالیپتوس در ساخت مواد بی حس کننده که در دندانپزشکی کاربرد دارند، استفاده می شود. در برخی کشورها از برگ اکالیپتوس به عنوان طعم دهنده غذا استفاده می شود. در صنایع عطرسازی، ساخت دهان‌شویه ها و خمیردندانها، داروهای سرفه، مواد ضدعفونی کننده و ساخت کرمها نیز از اکالیپتوس استفاده می شود. برخی مطالعات نشان داده اند که برگ اکالیپتوس می تواند مقدار قند خون را کاهش داده و در حقیقت، میزان این کاهش می تواند در برخی مواقع بسیار زیاد باشد. از اینرو با نظارت پزشک می تواند برای درمان بیماران دیابتی استفاده شود
از مهمترین آفات اکالیپتوس می توان به این موارد اشاره کرد: مورچه ها که باعث آسیب به برگها و حتی مرگ گیاه می شوند، شپشک(Gonipterus scutellatus)، Ericoccus coriaceus( به برگها آسیب می زند) و پروانه Phoracantha semipunctata. از بیماری های مهم اکالیپتوس بیماری مرگ گیاهچه با منشا قارچی است. بذر این گیاه را در اسفند و فروردین در مکانی آفتابی در گلخانه می کارند. گاهی بذرها برای جوانه زنی بهتر به ۶ تا ۸ هفته سرمادهی در دمای ۲ درجه سانتیگراد نیاز دارند. وقتی دومین برگ در اوایل تابستان ظاهر شد می توان گیاهان را جابجا کرد. جابجایی این گیاه دیرتر از این زمان می تواند باعث آسیب به آن شود.مصرف عصاره رقیق نشده اکالیپتوس به صورت خوراکی و یا به صورت موضعی مجاز نیست. علائم مسمومیت اکالیپتوس عبارتند از سوختگی، گیجی، ضعف عضلانی، کوچک شدن مردمک چشم و احساس خفگی. گاهی علائم دیگری نیز دیده می شود مثلا حالت تهوع، استفراغ و اسهال. از مصرف خوراکی عصاره این گیاه در دوران بارداری و شیردهی باید پرهیز شود. مصرف این گیاه توسط کودکان نیز مجاز نیست. از آنجاییکه اکالیپتوس بر میزان قند خون تاثیر دارد حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی مصرف این گیاه باید قطع شود. داروهایی که بوسیله کبد تجزیه می شوند مانند amitriptyline، haloperidol، ondansetron، propranolol، theophylline، verapamil و … با اکالیپتوس تداخل دارویی دارند زیرا اکالیپتوس سرعت تجزیه این مواد توسط کبد را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است این داروها به مدت طولانی به صورت تجزیه نشده در خون باقی بمانند

خواص اوکالیپتوس

اوکالیپتوس برای درمان بیماری های دستگاه تنفسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.اوکالیپتوس درختی بزرگ و اصالتاً استرالیایی است. برگ هایش سرشار از عصاره هایی هستند که به اشکال متفاوتی (دم کردنی، تنتور، محلول آشامیدنی، کپسول) برای درمان بسیاری از بیماری ها، به ویژه مشکلات تنفسی، مورد استفاده قرار می‌گیرند، البته خواص اوکالیپتوس به این موارد ختم نمی‌شود. چند دلیل منطقی برای استفاده از اوکالیپتوس برای تان ذکر می‌کنیم.
اوکالیپتوس، ضدعفونی کنندۀ مجاری تنفسی
اوکالیپتوس برای درمان بیماری های دستگاه تنفسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه با اثر گذاری مستقیم بر روی سلول های نای، ترشح ها را افزایش می‌دهد و مخاط ها را از بین می‌برد. در نتیجه، اوکالیپتوس تأثیر ضد سرفه خواهد داشت، که از طریق اثر ضد عفونی کنندگی باز هم تقویت خواهد شد؛ علاوه بر اینها، اوکالیپتوس مانع از رشد باکتری ها و قارچ ها خواهد شد.
در نهایت، برگ های اوکالیپتوس ضد سرفه، خلط آور و ضد عفونی کننده هستند، ضمناً به درمان مشکلاتی نظیر برونشیت، گلودرد، سرفه، سرما خوردگی، گرفتگی بینی و… نیز کمک می‌کنند.
در موارد مشکلات نای، دردهای گلو و سرفه، اوکالیپتوس به شکل پودر، تنتور ( الکل یا اِتِر که از عناصر فعال مواد معدنی نباتی و حیوانی استخراج می‌شود) و شربت مورد مصرف قرار می‌گیرد. البته می‌توان آن را برای ماساژ سینه به عنوان مرحم، پماد یا عصاره استفاده کرد.
در موارد گرفتگی بینی یا سرماخوردگی، استنشاق اوکالیپتوس بسیار مؤثر است (جوشاندۀ برگ ها یا عصارۀ اوکالیپتوس). البته بخور از راه بینی نیز بسیار مفید خواهد بود.
گیاه اکالیپتوس صمغ دار
دیگر خواص اوکالیپتوس
اوکالیپتوس به عنوان یک ضد عفونی کننده برای مقابله با عفونت های مجاری ادراری (التهاب مثانه، کولیباسیلوز و…) نیز مفید فایده است. همچنین التهابات مخاط معده ای و مخاط روده ای را هم بهبود می‌بخشد.
روغن اوکالیپتوس همه کاره ضروری
اوکالیپتوس خواص متعدد دیگری هم دارد:
مقابله با گرگرفتگی و تپش در زنان یائسه.
مقابله با رماتیسم.
مقابله با میگرن.
مقابله با خستگی های موقت.
به عنوان ضد عفونی کنندۀ زخم ها، سوختگی ها و کهیرهای پوستی.
در نهایت باید اضافه کرد که اوکالیپتوس خواص هیپوگلیسمیک (که قند خون را کاهش می‌دهد)هم دارد، این خاصیت که وابسته به وجود فلاونوئید است بر روی انسان آزمایش شده و به اثبات رسیده است.
اوکالیپتوس ضدعفونی کننده و حشره کش هم هست
اوکالیپتوس خواص ضدعفونی کنندگی دارد، به کمک این گیاه می‌توانید هوای محیط داخل را سالم کنید، به این ترتیب که چند برگ از آن را بجوشانید یا عصارۀ آن را در هوا انتشار دهید، یا حتی ساده تر می‌توانید این گیاه را داخل یک ظرف آب بگذارید و در محیط خانه قرار دهید.
با مالیدن اوکالیپتوس بر روی پوست، حشرات مزاحم از جمله پشه، نزدیک تان نمی‌آیند. با ماساژ اوکالیپتوس بر روی موها، شپش ها دور می‌شوند. مالیدن این گیاه بر روی موی حیوانات نیز، باعث دور شدن کک و دیگر انگل ها می‌گردد.

احتیاط

عصارۀ اوکالیپتوس برای زنان باردار، مادران شیرده و بچه های کوچک توصیه نمی‌شود.

آیا خواص درمانی روغن اوکالیپتوس را می دانید؟

روغن اکالیپتوس خواص درمانی زیادی دارد از جمله ضد درد، ضد ویروس، ضد باکتری و ضد عفونی کننده قوی است . در اینجا چند استفاده از این روغن را برایتان بیان میکنیم روغن اکالیپتوس یک درمان قدیمی برای احتقان قفسه سینه است. این روغن را با روغن نارگیل مخلوط کنید قفسه سینه را مالش دهید
حتی می توانید درد های سینوس را با روغن اکالیپتوس درمان کنید. روغن اوکالیپتوس دردرمان آروماتراپی استفاده می شود و بوسیله آن میتوانید از سردرد و انسداد بینی خلاص شوید فقط کافی است چند قطره از این روغن را بخور کرده و استنشاق کنید شما می توانید روغن اکالیپتوس به کرم های ضد آفتاب خانگی خود اضافه کنید چون روغن اوکالیپتوس دارای SPF طبیعی است و تاثیر کرمهای ضد آفتاب را بیشتر خواهد کرد چند قطره از روغن اوکالیپتوس در شامپو حیوانات خانگی زده با ان شستشو دهید تا فلسهای آنها نریزید با اضافه کردن روغن اوکالیپتوس به روغن نارگیل پوست سر را خوب ماساژ دهید. این کار از شپش سر نیز پیشگیری خواهد کرد شما همچنین می توانید روغن اکالیپتوس را آب گرم مخلوط کنید و در یک بطری اسپری بریزید و برای تمیز کردن قسمتهای مختلف خانه استفاده کنید.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا