ترب و تربچه

ترب و تربچه

 ١- نام گیاه در زبان های خارجی

 فرانسه رادی Radis – پتیت راو Petite rave – راوونه Ravonet

آلمانی رتیش Retig – راديسشن Radischen

 انگلیسی   ردیش Radish

2- اصل وقدمت گیاه به اصل ترب و تربچه احتمالا از اروپا و آسیا می باشد و قدمت آن بازمنه بسیار قدیم می رسد یعنی مصری ها از زمان فراعنه آنرا می شناختند و مورد استفاده قرار می دادند و همچنین این گیاه طرف توجه یونانیان قدیم نیز بوده است.

3- مشخصات گیاه شناسی به نام علمی این گیاه رافانوس ساتیووس – Raphanus sativus می باشد . ترب و تربچه از خانواده چلیپائیان و نزدیک به خانواده كلم ها است.تربچه گیاهی است یکساله ولی ترب نباتی است دوساله که در سال اول تولید ریشه ضخیم کرده و در سال دوم گل داده تولید بذر می کند این نوع دوم همان ترب سیاه ایرانی است که انواع باغی مختلف دارد یعنی از حيث ظاهرممکن است پوست آن سفید یا سیاه باشد وشکل ریشه ممکن است گرد باشد و یا کشیده.یک نوع از این ترب که کشت آن در مشهد و رضائیه معمول است بسیار طويل و قطور می شود و آنرا با وزن می فروشند . قطر نوع خراسانی تا 15 و طول آن به ۳۰ تا 35 سانتیمتر می رسد.ریشه ترب دوساله یا ترب سیاه به سرما مقاومت زیاد دارد و کليتا محصول پائیزه است یعنی در بهار بذر آنرا می کارند و از اوایل پائیز محصول آنرا برداشت می کنند و برای مصرف زمستان می توان آنرا در انبارهای خاکی (سیلو) نگاهداشت.تربچه یعنی نوع یکساله این گیاه درمقابل گرما حساس است یعنی اگر رشد آن به گرمای تابستان برخورد کند ریشه گیاه خشبی و غیر قابل استفاده می گردد علاوه بر این انواع زودرس تربچه را نباید برای مدت زیادی در خاك باقی گذارد زیرا در اثر زیاد ماندن درزمين پوك وغير قابل مصرف می شود.

4- خاك – ترب و تربچه را در هرنوع خاك می توان کاشت ولی بهترین زمین برای این گیاه خاک های لیمونی سبک و پوك می باشد.

از آنجائیکه انواع تربچه از نظر مدتی که زمین را اشغال می کند زیاد نیست برای انواع زود رس بهاره که از تاریخ کاشت بذر تا برداشت محصول ۲۰ تا 40 روز بطول می انجامد از خاک های شنی سبک استفاده می کنند و برای انواع دیررس پائيزه وچندنوع مقاوم به گرما می توان آنها را در تابستان نیز کاشت از خاک های لیمونی نسبت سنگین که رطوبت را در خود نگاه می دارد و بهمین دلیل تا اندازه ای خنک می باشند استفاده می کنند.

5 -کود – از حيث احتياجات کودی ترب و تربچه کاملا شبیه به چغندر و هویج است ولی چون این گیاه مدت کمی زمین را اشغال می کند باید کود دامی مورد استفاده کاملا پوسیده وفورا قابل جذب باشد. در هر صورت از استعمال کود دامی تازه قبل از کاشت بذر بفاصله كم ازموقع بذر کاری باید خودداری کرد.

6-کاشت ترب و تربچه- از آنجائیکه ترب و تربچه نسبت به سرما مقاوم هستند بذر آنها را در فصل بهار خیلی زود می کارند مخصوصا بذر انواع زودرس را در خاك سبک شنی نسبت به آب و هوای محل می توان از اواسط اسفند ماه کاشت . کاشت انواع پائیزی و زمستانی را از اواسط شهریورماه شروع می کنند تا نمو ریشه با گرمای تابستان مواجه نشود.طرز کاشت تربچه خطی است و می توان آنرا تنها و یا بین خطوط کاشت سایر محصول ها کاشت. هرگاه بذر تربچه مستقلا و تنها در مزرعه یا باغچه کاشته شود فاصله خطوط از 25 تا 45 سانتیمتر نسبت به نوع بذر کاشته شده تفاوت می کند و در اینصورت ۱۲ تا 15کیلو بذر درهکتار مورد نیاز استدرموقع کاشت تراکم بذر روی خطوط نسبتا زياد است و باید پس از سبز شدن بذر و پیدایش 4 یا 5 برگ خطوط کاشت را تنک کرد. درتنک کردن اول بنحوی عمل می کنند که فاصله بین بوته ها روی هرخط 5/1 تا 3 سانتیمتر باشد و بعد بتدریج بوته هائی که دارای ریشه درشت قابل استفاده شدند برداشت می کنند.درموقع وجین اول در انواع زمستانی که معمولا ریشه درشت و قطور دارند باید فاصله بین بوته ها روی هر خط درحدود 5 تا ۱۰ سانتیمتر باشد.اگر تربچه را بین خطوط کاشت محصول دیگری بکارند تعداد خطوط کاشت تربچه بستگی به فاصله بین خطوط محصول اصلی دارد. اگر این فاصله نسبتا زياد باشد ممکن است ۲ یا 3 و گاهی 5 ردیف بذر تربچه بین دو خط کاشت محصول اصلی کاشت.بذر انواع زودرس را باید بتدریج و بفواصل ۱۰ تا 15 روز در چند سری کاشت زیرا اگر مقدار کاشت بذر در یکدفعه زیاد باشد تربچه هائي كه در آخر برداشت می شوند اغلب بعلت زیاد ماندن در خاك پوك می گردند . در کاشت بذر تربچه بتدریج این نکته را نیز باید در نظر داشت که محصول آخرین کاشت با گرمای تابستان که باعث خشبي شدن ریشه می گردد مواجه نشود.

۷- برداشت محصول – انواع تربچه زودرس را به محض اینکه قابل استفاده شد باید از خاك درآورد زیرا بطوریکه قبلا نیز گفته شد هرگاه محصول انواع زودرس بموقع برداشت نشود ریشه در خاك تند و پوك می شود در صورتی که انواع تابستانی را مدت زیادتری می توان درخاك نگاه داشت و انواع زمستانی اگر بطور صحیحی انبار شوند مدت چند ماه بعد از برداشت قابل استفاده خواهند بود

۸- انواع تربچه – انواع مختلف ترب و تربچه را نیز مانند انواع شلغم نسبت به زود رس و یا دیررس بودن و یا رنگ ریشه غده ای شکل آن و یا بالاخره بنا بر شکل این ریشه طبقه بندی می کنند. ما در زیر نام چند رقم ازانواع مختلف تربچه های اصلاح شده فرانسوی و آلمانی و آمریکائی را ذکر می کنیم .

انواع فرانسوی:

1- تربچه گرد برای پیش رس کردن Radis a forcer ronds

2- تربچه قرمز زودرس برای پیش رس کردن Radis a forcer ecarlate hatif

3- تربچه گودری برای پیش رس کردن     goudry Radis a forcer

٤- تربچه ۱۸ روزه Radis de r8 jours  Radis a forcer

5- تربچه نیمه بلند قرمز نوكسفید برای پیش رس کردن Radis à forcer demi-long à bout blanc

6- تربچه نیمه کشیده قرمز خیلی زود رس Radis à forcer demi-long carlate tres hatif

7- تربچه پرنو قرمز نوک سفید  Radis Pernot rouge à bout blanc

8- تربچه راو صورتی نوک سفید  Radis ravc rosé à bout blanc

9- تربچه سفید نیمه کشيده ستراسبور  Radis blanc demi-long de stras bourg

۱۰- تربچه سفید گرد تابستانه Radis blanc rond dete

11- تربچه شتوتگار (تربچه سفید تابستانه)  Radis blanc geant d’ ete (Radis de Stuttgart)

انواع تربچه آمریکائی – ما انواع مختلف تربچه آمریکائی را نسبت به فصل کاشت طبقه بندی می کنیم: 1 – انواع بهاره – این انواع که تمام زودرس هستند عبارتنداز :

1- سکارلت ترنيپ Scarlet turnip

2- سکارلت ترنيپ نوك سفید Scarlet turnip white

3- سکارلت گلوب Scarletglobe

4- راپید رد Rapid red

5- فرنچ برك فست French break fast شکل این رقم کمی بیضی است

6- سینسیناتی مارکت Cincinnati market این نوع بهاره کاملا کشیده است

2- انواع تابستانه تربچه آمریکائی: ۱- ستراسبورگ Strassburg

2- وايت وينا white Vienna

3- گلدن گلوب Golden globe

4- شارتيه Chartier تمام انواع تابستانه بالا بغیراز گلدن گلوب ریشه دراز می باشد

 ۳- انواع تربچه آمریکائی زمستانه عبارتنداز :

 1- وایت چاینیز white chinese

2- چینا روز China rose

3- لونگ بلاك سپنیش   Long Black spanish

4- ساكوراجيما Sakurajima ریشه این رقم فوق العاده حجیم می شود و گوشت آن سفت و دارای طعم مطبوعی است.

انواع تربچه آلمانی

انواع بهاره

1- فروهر وايس ترايب اوند زتس Frueher weisser treib und Setz

2-گلد گلبر او والر Gold gelber ovaler

3- اوستر گروس نیمه کشیده روزا oster gruss Ilall langg ra

انواع تابستانی

1- شتوتگارتر ریزن Stuttgarter riesen محصول این نوع دراواخر تابستان و اوایل پائیز بدست می آید .

2- هالب لانگر وايسر زوسر رتیش Halblanger weisser Sommerretig

3- هالب لانگر بلاوئر Halblonger blauer

انواع پائيزه

1-گورنی Gournay

۲- مونشنر بیر Muenchner bier

۳- روندر شوارتسر

Runder Schwarzer