نحوه ازدیاد درخت گیلاس

تکثیردرخت گیلاس به صورت پیوند و گاهی به روش قلمه گیری و خوابندن انجام می گیرد . در روش قلمه ، بخشی از ساقه ، برگ یا ریشه از گیاه مادری جدا شده و در شرایط مناسب برای ربیشه زایی قرار می گیرد .از معمول ترین قلمه ها ، قلمه ساقه است که در آن قسمتی از ساقه را که دارای جوانه جانبی یا انتهایی است از گیاه مادری جدا ساخته ، برای ریشه زایی در محیطی مناسب قرار می دهند تا پس از ایجاد ریشه به صورت گیاهی جداگانه رشد کند . قلمه ساقه را می توان در مرحله های مختلف رشد گرفت . در درخت گیلاس می توان از انواع پیوند اسکنه – سپری – پوست – نیمانیم و لوله ای استفاده کرد ..پیوند اسکنه » بک شکاف عمودی در پایه ایجاد می شود به طوری که از مرکز چوب بگذرد . دو عدد پیوندک تهیه کرده و طوری در دو سوی شکاف قرار می دهند که لایه های زاینده روی هم قرار گیرند . پیوندگاه و نوک پیوندک ها را با چسب پیوند می پوشانند. پیوند نیمانیم » برش شیبداری در پایه زده می شود . پیوندک را نیز طوری برش می دهند که با پایه جفت شود . پیوندگاه را باید بست و با چسب پیوند پوشاند . چسب پیوند :باید به این نکته اشاره شود که پس از پیوند در اکثر پیوند ها باید از چسب پیوند نیز استفاده شود . پیوند سپری » در پایه یک برش T مانند زده می شود . پیوندک را از گیاه مورد نظر می گیرند و از بالا در شکاف پایه به طرف پایین وارد می کنند تا جفت شود . محل مورد نظر باید بسته شود .پیوند پوست » در فصلی که گیاه پوست می دهد پوست را با یک برش عمودی از چوب جدا می کنند . پیوندک را طوری تعبیه می کنند که در یک سوی آن یک برش کوتاه وجود داشته باشد . سوی دیگر پیوندک ، ” شانه ” نام دارد . پیوندک را در زیر پوست قرار داده و میخ می زنند ، سپس پیوندگاه را با چسب می پوشانند . روش خواباندن » این روش یکی از روش های گیاه افزایی است که در آن ساقه را در حالی که به گیاه مادری متصل است در خاک مرطوب یا پیت قرار می دهند تا ریشه دار شود و پس از آنکه ریشه کافی تولید کرد آن را از گیاه مادری جدا می کنند تا به عنوان گیاهی جداگانه به رشد خود ادامه دهد .

برای کاشت هسته گیلاس، لازم است که برای آن یک دوره خواب ساختگی ایجاد کنید. به این منظور، هسته گیلاس را به همراه خاک در داخل کیسه پلاستیکی قرار داده و برای حدود ۳ ماه در یخچال قرار دهید.دو نوع میوه در این خانواده وجود دارند، گیلاس و آلبالو. تفاوت این دو نوع، در طعم آنها و اندازه میوه شان می باشد. هر دو گونه از طریق کاشت بذر قابل پرورش هستند. بسته به اینکه درخت کوتاه، نیمه کوتاه و یا بلند باشد، بین ۴۰/۲ تا ۹ متر قد می‌کشد. اگرچه پرورش گیلاس در گلدان نیز امکان‌پذیر است اما در صورتی که می خواهید درختتان به بار بنشیند، کاشت آن‌ها در فضای باز توصیه می شود.در گلدان رشد درخت خیلی سریع متوقف‌شده و اندازه آن کوچک می‌ماند

هسته‌ی گیلاس را از آن جدا کنید. سپس با دقت هرگونه گوشت گیلاس را از آن جدا کرده و آنرا با آب ولرم بشویید. یک ظرف شیشه‌ای تیره را تا نصفه از کود گیاهی مرطوب و ورمیکولیت پرکنید. هسته‌های گیلاس را در ظرف قرار داده و روی آن‌ها را تا چند سانتی متر با کودگیاهی مرطوب و ورمیکولیت بپوشانید. سپس درپوش ظرف را شل ببندید. هسته‌های گیلاس را به مدت هشت هفته در درجه حرارت ۴ درجه‌ی سانتیگراد خنک نگه‌دارید. مرتب لایه‌های کود گیاهی و ورمیکولیت را با کمک اسپری آب مرطوب کنید. هرگز نباید ای لایه‌ها خیس شوند فقط باید نمناک باشند. به محض اینکه خطر یخ زدگی رفع شد هسته‌ها را در فضای بار بکارید.چند هسته را در یک چاله بکارید چون همیشه جوانه نمی‌زنند یا زمان زیادی می‌برد تا جوانه بزنند. چاله‌های کاشت را به عمقی ۲ برابر عرضشان حفر کنید. یعنی اگر برای مثال چاله ها هر کدام ۱٫۵ سانتی متر عرض دارند، عمق آن‌ها ۳ سانتی متر باید باشد. هسته‌های کاشته شده را خوب با ماسه بپوشانید تا خاک روی آن‌ها سخت نشده و مانع جوانه زنی نگردد. در طی مدت زمانی که به انتظار جوانه زدن گیاه هستید، خاک اطرافش را نم دار، نه خیس نگه‌دارید. در طی این مدت باید صبور باشید. اگرچه ممکن است در ظرف دو ماه شاهد ظهور جوانه‌ها باشید اما گاه باغبانان خبر از وقفه‌ای یک ساله تا ظهور جوانه‌ها داده‌اند.

بسته به گونه‌ی درخت گیلاستان، بایستی بین ۵ تا ۱۰ سال منتظر بمانید تا درخت به ثمر نشیند.

میوه‌ایست کوچک، شیرین و آبدار در رنگ‌هایی از زرد تا قرمز مایل به سیاه با هسته‌ای‌ سخت و کوچک که توسط گوشت میوه احاطه شده است. گیلاس از میوه‌هایی است که در اواخر فصل بهار و اوایل تابستان می‌رسد. سطح پراکندگی و انتشار درخت گیلاس بسیار وسیع به این معنا که در آب و هوای گرم و معتدل و سرد و معتدل سبز شده و محصول کافی می‌دهد اما با این وجود، بهترین هوا برای رویش و رشد این درخت، نقاط معتدل سرد مانند نواحی کوهستانی می‌باشد. با توجه به این که گیلاس در مقابل پوسیدگی قهوه‌ای حساس می‌باشد، باید در مکانی که آب و هوای برای توسعه این بیماری، خیلی سرد یا خیلی خشک می‌باشد کشت گردد. مناسب‌ترین مناطق برای درخت گیلاس مناطقی با باران‌های زمستانه خوب و تابستان‌های خشک و خنک می‌باشد. درخت گیلاس در هر نوع زمینی می‌روید و به رشد کافی می‌رسد اما زمین‌های رسی مرطوب یا زمین‌های خیلی خشک برای آن مناسب نیستند. برای کاشت درخت گیلاس باید توجه نمود که رو به جنوب یعنی نقاطی که در مقابل آفتاب قرار می‌گیرد، کشت نشود. بهترین شاخص برای رسیدگی محصول درخت گیلاس، نیروی لازم برای جدا کردن میوه از درخت است به این معنی که زمانی که میوه می‌رسد، اتصال بین شاخه میوه سست شده و نیروی نیروی کمی برای جدا کرده میوه از درخت مورد نیاز است. گیلاس و آلبالو به آب و هوای گرم در فصل رشد و بدون بارندگی در اواخر زمان برداشت و سرمای مناسب در دوره استراحت نیاز دارد. میزان سرما باید به گونه ای باشد که حداقل بین ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ ساعت سرمای مؤثر (۵ تا ۷ درجه سانتیگراد) را تأمین کند. با توجه به اینکه حداکثر رشد و ذخیره مواد غذایی در درخت گیلاس بعد از برداشت میوه صورت می پذیرد، وجود دما و تغذیه و آبیاری مناسب پس از برداشت میوه در میزان تشکیل گل و عملکرد در سال بعد کاملا مؤثر است. خاکهای با بافت سنگین به هیچ عنوان برای گیلاس – بخصوص زمانی که از پایه محلب استفاده می شود – مناسب نیست. بهترین بافت خاک برای کشت گیلاس رسی شنی با مقدار مناسب از مواد آلی و PH برابر ۶ تا ۷ اس

گیلاسِ شیرین: یعنی‌‌ همان گیلاسی که به صورتِ تازه از درختتان می‌خورید. پرورش دهندگانِ خانگی این نوع را ترجیح می‌دهند چون می‌توانند آن‌ها را به صورتِ تازه میل کنند.
گیلاسِ ترش: که در پخت و پز استفاده می‌شود. این نوع از گیلاس اغلب توسطِ کشاورزانِ حرفه‌ای در باغ هایِ میوه پرورش داده می‌شود.
اگر تفاوتِ بینِ گیلاسِ شیرین و ترش را متوجه نشدید، میوه تازه هر کدام را از درخت جدا کرده و بخورید! آنگاه مطمئناً متوجهِ تفاوتشان خواهید شد!!!
چوبِ درختِ گیلاس سخت است و به همین دلیل گزینه خوبی برایِ تولیدِ وسایلِ خانگی است. این چوب همچنین چوبِ خوبی برایِ سوختن در شومینه است.

درختِ گیلاس از دانه‌اش رشد می‌کند. یعنی‌‌ همان هسته‌ای که در وسطِ میوه گیلاس قرار دارد. اگر تعدادی از این دانه‌ها را در باغ بکارید، سالِ بعد نهال هایِ کوچکی از این گیاه را در باغ‌تان مشاهده خواهید کرد؛ اما امروزه بسیاری از مردم این نهال‌ها را به صورتِ آماده از گلخانه‌ها تهیه می‌کنند. آن‌ها ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر ارتفاع دارند و چند سال طول می‌کشد تا محصول دهیِ خود را آغاز کنند. شما همچنین می‌توانید شاخه هایِ گیلاس را به درختانِ میوه دیگر پیوند بزنید.

نهالِ این گیاه را در فصلِ بهار یا تابستان به باغ یا باغچه خود منتقل کنید. به احتمالِ زیاد ظرف یا گلدانِ نهالی که خریداری کرده‌اید از جنسِ تجزیه پذیر است و در خاکِ مرطوب به سرعت شکسته و تجزیه می‌شود و به ریشه‌ها اجازه می‌دهد که به راحتی از آن عبور کرده و در خاک گسترش یابند. اما اگر این گونه نبود و گلدانِ نهالتان از جنسِ پلاستیک و ماده‌ای دیگر بود، نیاز است که ریشه‌ها را از آن خارج کنید و سپس آن‌ها را در خاک بکارید. حالا گودالی در خاک حفر کنید که سه برابرِ اندازه ریشه نهالتان عمق و پهنا داشته باشد؛ سپس مقدارِ زیادی کود یا کمپوستِ غنی به همراه خاکِ تازه درونِ آن بریزید. اگر گلدانتان تجزیه پذیر (از جنس تورب یا زغالِ گیاهی است) شکست‌هایی را در آن ایجاد کنید تا بر سرعتِ تجزیه آن بیافزایید؛ سپس نهالتان را تا جایی که قبلاً درونِ خاک قرار داشته است، در خاک بگذارید (آن را عمیق‌تر نکارید)، حالا اطرافِ ریشه‌ها را با مخلوطی از خاک و کود گیاهی یا کمپوست پُر کنید. خاک را در اطرافِ درختتان فشار داده و سفت کنید.اگر در منطقه‌تان وزشِ باد زیاد است، در سال هایِ ابتداییِ زندگیِ نهال آن را به یک تیرِ چوبیِ قائم ببندید تا صاف بماند و در اثرِ وزش باد آسیب نبیند. به گیاه‌تان به خوبی و عمیقاً آب بدهید. آبیاریِ عمقی را مکرراً انجام دهید تا به ریشه هایِ جدید اجازه رشد و گسترش دهید.

پس از اینکه نهالِ گیلاس‌تان در باغ یا باغچه‌تان مستقر شد و پا گرفت، دیگر به خوبی و با توجه و مراقبتِ اندکی به رشدِ خود ادامه خواهد داد. در سال هایِ اولیه عمرِ درخت از تقویت کننده هایِ جامد (که به آرامی آزاد می‌شوند) استفاده کنید تا رشدِ سالم و سریعِ آن را تضمین نمائید. هر بهار قبل از اینکه جوانه‌ها باز شوند، درختتان را با روغن هایِ مخصوص اسپری کنید. این کار بسیاری از آفات را از بین می‌برد. سپس در صورتی که مشکلی در موردِ آفات یا بیماری‌ها وجود دارد به طورِ مکرر در طولِ فصلِ رشد نیز درختتان را با اسپری هایِ مخصوصِ آن سمپاشی کنید. توصیه می‌کنیم که از اسپری یا سمپاشی کردنِ درخت در زمانِ نزدیک به برداشتِ محصول پرهیز کنید. از هر ماده‌ای که برایِ اسپری کردن استفاده می‌کنید، بر طبقِ دستورالعملِ نوشته شده بر رویِ برچسبِ آن استفاده کنید.

مانندِ گیاهانِ دیگر، هرس کردن به تضمینِ سلامتیِ درخت گیلاس کمک می‌کند. این کار باید در اوایلِ بهار صورت بگیرد یعنی قبل از اینکه رشدِ درخت در سالِ جدید شروع شود. درخت‌تان را به صورتِ سلانه هرس کنید. شاخه هایِ مرده و یا ناسالم را از درخت جدا کنید. نواحیِ بیش از حد پُر شاخه درخت را نیز هرس کنید؛ این کار موجب می‌شود تا هوا و نورِ خورشید به همه قسمت‌هایِ درخت برسد و در نتیجه سلامتِ عمومیِ درختتان را تضمین می‌کند. همچنین می‌توانید برایِ شکل دهی به شاخه‌های درخت از هرس کردن استفاده کنید..هرسِ سالانه درختتان را کوچک‌تر و کنترل پذیر‌تر می‌کند.