اهداف و مراحل مدیریت تلفیقی آفات:
رهگیری آفت: شناسایی افت و مراحل زندگی آن: با داشتن آگاهی از آفات مهم گیاه کاشته شده، مراحل مختلف زندگی آن،بیولوژی و شرایط مساعد رشد آفت و مرحله خسارت می توان در زمان مناسب به شناسایی آن پرداخت.
ثبت مراحل مختلف رشد گیاه برای مدیریت آفت:
برخی از آفات در مرحله خاصی از رشد گیاه کاشته شده، گیاه را مورد حمله قرار می دهند. بنابراین با ثبت مراحل مختلف رشد گیاه می توان مرحله ای که گیاه حساس به خسارت است را شناسایی کرد.
استفاده از کارتهای زرد و آبی
مانیتورینگ دایمی گلخانه و آمار برداری از آفات و حشرات موجود در گلخانه از طریق شمارش تعداد آفت بر روی برگ، ساقه ف خاک و … شامل تخم – لارو – حشره کامل
ثبت روزانه شرایط بیوفیزیولوژیک و اقلیمی
بررسی وضعیت گیاه و مراحل رشد آن با انتخاب نمونه های خاص در گلخانه: وضعیت ریشه، برگ، ساقه، جوانه زنی و گلدهی
بررسی و اندازه گیری pH و EC آب و خاک مورد استفاده
طراحی سیستم و ساختار سازه بر اساس شرایط اکوسیستم هر منطقه
رعایت سیستم ضد حشره در هر نوع سازه
طراحی سازه مناسب در تثبیت و یکنواختی دمای محیط گلخانه بسیار ضروری است. جلوگیری از هدر رفتن انرزی و عامل مهم در کنترل خسارت ناشی از تغیرات دما نظیر بیماری حاصل از باکتری لکه زاویه ای که بر اثر اختلاف دمای بیشتر از 10 درجه به وجود می آید.
طراحی سیستم آبیاری با دقت در تنظیم میزان آب بر اساس نیاز بوته به آب عامل مهمی در جلوگیری از خسارات به بوته است. وجود رطوبت زیاد مهمترین مسئله گلخانه ها در منطقه است که تعریق و ریزش اب روی برگها باعث سوختگی و عامل افزایش سفیدکها می باشد.
تعیین فواصل مناسب بین گلخانه ها: این باعث جلوگیری از ورودافات و بیماریهای گلخانه مجاوربه سایر گلخانه هامیشودفاصله مناسب بین گلخانه بین 4 تا 6 متر میباشد.
عایق نمودن بستر گلخانه بین ردیف ها با پلاستیک و یا بتن به منظور جلوگیری از رشد علف های هرز و جمع آوری مواد حاصل از ریزش گیاه و آفات به خصوص مینوز و ممانعت از نفوذ پذیری لاروها به خاک و قطع چرخه زندگی آفات.
رعایت ورود و خروج افراد و حیوانات وحشی و اهلی
کنترل دربها و پنجره
کنترل و از بین بردن پوشش گیاهی و علف های هرز در فاصله 3 تا 10 متری اطراف گلخانه
رعایت پوشش لباس کارگران به ویژه رنگ لباس و عدم استفاده از رنگهای آبی و زرد و صورتی
ضدعفونی مواد و وسایل مورد استفاده در گلخانه
حذف بقایای گیاه فصل زراعی پیشین
انتخاب روشهای صحیح اماده سازی خاک و بسترهای کشت – کود با نگاه کاربرد عوامل بیولوزیک و کمپوست و ورمی
کمپوست
تحلیل الگوی مناسب در زمینه تاریخ کشت – تراکم – تراکم مناسب بوته – نوع کشت در هر منطقه
روش صحیح هرس و هدایت بوته
آزمایش خاک و برگ برای تعیین نیازهای واقعی تغذیه ای
ضدعفونی بستر قبل از کشت: استفاده از روش آفتاب دهی (Solarization ) بهترین روش ضدعفونی گلخانه و از نظر اقتصادی و زیست محیطی بسار مقرون به صرفه است که این کار بعد از تهیه بستر کشت صورت می گیرد.
استفاده از روش کشت نشائ به جای کاشت مستقیم
استفاده از پایه های مقاوم با روش پیوند
هرس مداوم بوته
انتخاب بذر مناسب با شرایط اکوسیستم
استفاده از ارقام مقاوم
کنترل بیولوژیکی استفاده از حشرات مفید و دشمنان طبیعی 58 عامل خسارت زا درگلخانه شناسایی شده است.
شناسایی دقیق آفت و یا بیماری و دشمن طبیعی و تناسب اکوسیستمی انها با یکدیگر
استفاده از Biopesticide مانند BT
کنترل شیمیایی مدیریت شده
انتخاب صحیح آفت کش
نحوه مصرف و استفاده مناسب
استفاده از حشره کشهای هور مونی و شبه هورمونی که در مراحل رشد آفت دخالت نموده و رشد آنها را مختل می کند.
تعیین مراحل آسیب پذیری سیکل زندگی افت برای مبارزه
استفاده از ترکیبات معدنی برای مبارزه
1. ضدعفونی پیش از کاشت
یکی از مواردی که می توان در مدیریت تلفیقی آفات در نظر گرفت حذف آفات از محصولات قبلی است. حذف تمام بقایای گیاه از محل کاشت موجب از بین بردن پاتوژن ها و آفات و کنه ها می شود. بسترهای کشت حاوی اسپورهای قارچ، نماتدها یا تخم های حشرات، لاروها و شفیره هاست. باید تمام علف های هرز در گلخانه را حذف نمود. گلدانها، بستر های کشت، دیوارها و کف گلخانه باید ضدعفونی شوند. خالی گذاشت گلخانه به مدت 2 هفته کمک بسیار زیادی به حذف آلودگی ها خواهد کرد.
2. عملیات کاشت و داشت در مدیریت تلفیقی آفات
کاربرد مناسب و صحیح مواد غذایی، کنترل pH آب و نمک کودها در سلامتی گیاهان بسیار با اهمیت است، زمانی است که گیاه به دلیل عدم تعادل مواد غذایی افزایش یا کاهش یکی از مواد غذایی به خصوص نیتروژن، کلسیم ودچار کمبودو یا مسومومیت غذایی می شود، شرایط را برای رشد و گسترش آفات و بیماریها مساعد می کند.
هر کدام از گیاهان زینتی و یا سبزی و صیفی نیازمند دما و رطوبت خاص و مطلوبی می باشند. ایجاد شرایط مناسب برای رشد گیاه موجب مقاومت آنها در برابر حمله آفات و بیماریها می شود.
مورفولوژی برخی از گیاهان مانندوجودکوتیکول بردیواره سطحی برگهاتولید ترکیبات نامطلوبی می کندکه موجب دفع آفت و مقاومت در برابر آلودگی ناشی از آن خواهد شد.
آزمایش خاک و آب و کنترل pH و EC به کنترل آفات و بیماریها به خصوص بیماریهای خاکزی کمک می کند
در گلخانه های پرورش رز، داوودی و یا سایر گلهای شاخه بریده،آزمایش نمونه های گرفته شده ازگیاهان برگهاکمک زیادی به تعیین تغییرات مواد غذایی در خاک می کند.
ایجاد تهویه و گرمادهی در بستر گیاهان موجب کاهش خیس شدن برگها خواهد شد. همچنین کنترل رطوبت نسبی امر بسیار مهمی در پیشگیری از بروز بیماریهاست. گردش هوای داخل گلخانه موجب تبادل هوای داخل گلخانه می شود. هوای خشک خارج از گلخانه موجب کاهش رطوبت در شب می شود. کاربرد سیستم جریان افقی هوا در گلخانه به خشک شدن گیاهان خیس کمک می کند .
هرس بخشهای مرده گیاه، گلها و برگهای پوسیده آن دسته ای که آلوده به تخم و یا لارو حشرات اند در کاهش گسترش آفات در گلخانه کمک شایانی خواهد کرد.
در زمان هرس گیاهان از وسایل تمیز استفاده شود و دستها آلوده نباشند. چاقوها را می توان در الکل 72 درصد برای از بین بردن باکتریها ضدعفونی می شوند.
3. مانیتورینگ
مانیتورینگ گیاهان و شناسایی آفات و بیماریها در گیاهان، کف و سکوهای گلخانه یکی دیگر از اقدامات مربوط به مدیریت تلفیقی آفات است. یکی از روشهای شناسایی استفاده از گیاهان شاخص، آزمایشات خاک و آب و نمونه های گیاهی است.چک کردن نازل های آبیاری و مناطقی که آب در آنجا انباشته می شود نیز یکی از مواردی است باید در نظر گرفت. بررسی ها باید روزانه یا هفتگی انجام شود. سعی شود تمام ابزار مربوط به مانیتورینگ را تهیه کنید .
مراحل مانیتورینگ شامل موارد زیر می شود:
گیاهان به صورت تصادفی انتخاب شده و در هر 1 تا 3 متر بایستید و گیاه را بازرسی کنید. بازرسی معمولا هر 100 متر مربع 3 تا 10 دقیقه زمان می برد.
اولین قدم در مانیتورینگ، ظاهر گیاه ارتفاع و ایستادگی و رنگ شاخ و برگهای گیاه است. ضعف و رنگ پریدگی گیاهنشان دهنده رشد نامطلوب گیاه بر اثر حضور یک عامل مزاحم خارجی مانند آفات و یا بیماریها و یا کمبود مواد غذایی است.
بازرسی زیربرگهابرای مشاهده رنگ پریدگی هاوجود آفات و یا علایم بیماریها و علایم کمبومواد غذایی گیاهان گلدانی باید از گلدان جدا شده و ریشه آنها بازرسی شود.
هفته ای دو بار بازرسی برای کنترل گیاهان نیاز است.
3. بازرسی گیاهان به طور جداگانه:
بازرسی کل گیاه، از سطح خاک تا تاج گیاه ضروری است. برگها، ریشه ها باید چک شود. برگهای جوان گیاه باید کنترل شوند زیرا اکثر آفات در زیر برگها پنهان می شوند. در صورت مشاهده هر گونه برگ آلوده آن را حذف کنید. موارد زیر را به صورت داده های بدست آمده طی هر بازرسی در برگه ای یادداشت کنید:
تعداد گیاهان بازرسی شده
نوع آفت و یا مشکل گیاه
محل گیاه در گلخانه
تخمین تعداد آفات مشاهده شده
4. کاربرد کارتهای زرد:
کاربرد کارت زرد برای شناسایی آفات بندپا برروی گیاهان مناسب اند. کارتها را هر دو هفته یکبار کنترل کنید و تعدادمگسهای سفید، تریپس ها و شته ها را روی هر کارت را شمارش کنید. با شمارش تعداد آفات، جمعیت آنها بدست خواهد آمد در نتیجه زمان مبارزه با آفات مشخص خواهد شد. با شمارش آفات مشاهده شده بر روی کارتها می توان گرافی را رسم کرد. در این گراف محور افقی تاریخ بازرسی و محور عمودی آفات مشاهده شده را ثبت کنید. تعداد آفات در هر مربعی از کارت شمارش شود.
5. شناسایی صحیح آفات:
شناسایی دقیق و صحیح آفات به انتخاب روش مناسب کنترل آفات کمک می کند زیرا هر گونه ای حساسیت به کنترل شیمیایی و یا بیولوژیکی دارد. هر محصولی آفات به خصوص دارد که در شرایط خاصی مورد حمله قرار می گیرد.
6. بازرسی گیاهان جدید:
زمانی که گیاهی جدید وارد گلخانه می شود باید به منظور عاری بودن آنها از علایم آلودگی، پوسیدگی برگ و ریشه بازرسی شود. برگهای خراب و پوسیده باید به منظور جلوگیری از شیوع آنها و سرایت به سایر گیاهان حذف شوند.
7. ثبت داده ها:
نقشه گلخانه، گزارش تولید کننده، ثبت داده های بدست آمده از شمارش آفات جزئی از برنامه های مدیریت تلفیقی آفات است. به عنوان مثال داشتن نقشه گلخانه به قرار دادن کارتهای زرد در محلی مناسب از گلخانه کمک می کند. زمان سمپاشی و نوع سم به کار رفته و میزان سم روش سمپاشی یکی دیگر از داده هایی است که باید ثبت شده و در مدیریت تلفیقی به کار گرفته شود.
8. ضدعفونی و استریلیزه کردن:
بهداشتی بودن ابزار مورد نیاز برای هرس، بسترها ی کشت، سکوها، کف گلخانه، دست و لباس کارگران یکی از موارد ضروری در مدیریت تلفیقی است. سعی شود تا کارگران پیش از شروع انجام هر گونه عملیاتی در داخل گلخانه دستهای خود را ضدعفونی کنند. پیش از ورود به گلخانه کفش ها ضدعفونی شده و حتی الامکان از لباس دیگری برای ورود استفاده شود.
دربها و پنجره های گلخانه محکم و بدون هیچ گونه منافذی باشند تا از ورود هر گونه علف هرز و یا آفتی به داخل گلخانه خودداری شود.
در هر گونه سازه ای باید از توری ضد حشره استفاده کرد.
به جریان هوا در میان ستونها توجه شود و سعی شود تا از فن HAF برای این کار استفاده شود.عوامل محیطی موجب شیوع آفات و بیماریها در داخل گلخانه می شود به عنوان مثال:
خشکی و یا تخریب فیزیکی در گیاهان باعث شیوع شته ها خواهد شد.
رطوبت بالا باعث ایجاد بیماری سفیدک پودری خواهد شد.
آبیاری بیش از حد باعث بیماریهای قارچی و خاکی می شود.
کوددهی بیش از حد باعث بیماریهای برگی
