ترخون

ترخونی گیاهی چندساله بوده که اغلب واریته sativa آن عطر و طعم مخصوصی داشته و برای مصرف خوراکی کشت می شود. نام انگلیسی ترخون یعنی tarragon از نام فارسی آن گرفته شده است. بوی ترخون شبیه بوی انیسون بوده که در نتیجه وجود استراگول در هر دو گیاه است. استراگول علاوه بر خواص دارویی که دارد ماده ای سرطانزا بوده و سبب ناهنجاری جنین می شود.ارتفاع بوته به ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی متر می رسد. ساقه ها باریک و شاخه شاخه است. برگها ۱ تا ۸ سانتی متر طول دارند و به رنگ سبز براق هستند. گل آذین ترخون از نوع کاپیتول بوده و هر کاپیتول دارای بیش از ۴۰ گل زرد رنگ و کوچک است. گاهی اوقات ترخون اصلا گل و بذر تولید نمی کند. ریشه های ترخون از نوع ریزوم است. روغن بدست آمده از ترخون دارای ترکیبات فنیل پروپانوئید مانند متیل کاویکول( ۱۶٫۲%) و متیل یوگنول (۳۵٫۸%) است. علاوه بر این ترکیبات، مواد دیگری از جمله ترانس آنتول( ۲۱٫۱%)، آلفا-ترانس اوسیمن( ۲۰٫۶%)، لیمونن( ۱۲٫۴%)، آلفا پینن( ۵٫۱%)، بتا پینن( ۰٫۸%) نیز در ترخون یافت می شود گلهای ترخون هرمافرودیت بوده و با باد گرده افشانی می کنند. ترخون دارای مقادیر بالایی ویتامین A، B و ویتامین C است. علاوه بر این دارای ریز مغذی هایی مانند روی، کلسیم، منگنز، آهن، منیزیم، پتاسیم و مس است ترخون خاکهای سبک( ماسه ای) و یا لومی را می پسندد که زهکش مناسبی نیز داشته باشند. در مناطق بدون سایه و یا کمی سایه به راحتی رشد می کند. اگرچه به آب کافی نیاز دارد ولی خشکی را تحمل می کند. این گیاه مکانهای آفتابی، گرم و خشک را می پسندد. اگر ترخون در خاکهای رسی کاشته شود، عمر زیادی نخواهد داشت. در خاکهای خشک عطر بیشتری پیدا می کنند. PH مناسب برای ترخون ۶٫۵ تا ۷٫۸ است.ترخون در مناطقی کشت می‌شود که از هوای گرم و آفتابی برخوردار باشد. ترخون درجه حرارتهای پائین را به سهولت تحمل می‌کنند، بطوری که دمای ۱۵-درجه سانتیگراد را بدون هیچ آسیبی تحمل می‌کند. گیاهان هنگام بروز هوای سرد در فصل بهار دچار سرما‌زدگی نمی‌شوند و به رویش خود ادامه می‌دهند. از ترخون برای درمان مشکلات گوارشی، کمبود اشتها، حفظ آب بدن، دندان درد، ایجاد قاعدگی در زنان و درمان بی خوابی استفاده می شود. ترخون منبع خوبی از پتاسیم است. ترکیبات موجود در ترخون می تواند باکتری ها را از بین ببرد. خواص دیگر ترخون عبارتند از: ضد کمبود ویتامین C، اشتهاآور، مدر، تب بر، خواب آور، کرم زدا. دم کرده این گیاه برای درمان سوء هاضمه، نفخ، استفراغ و سکسکه مناسب است. این گیاه دارای ۰٫۳% اسانس است که ۷۰% آن را متیل کاویکول تشکیل می دهد. این ماده باعث دور شدن حشرات می شود. از آفات مهم ترخون می توان به مورچه قرمز( Solenopsis geminata ) اشاره کرد ترخون معمولا بیماری خاصی ندارد. تکثیر ترخون از طریق بذر در زمستان تا اوایل تابستان انجام می شود. ولی از آنجاییکه بذر کمی تولید می کند تکثیر آن از طریق تقسیم بسیار رایجتر است. عمل تقسیم در بهار و پاییز انجام می شود مصرف طولانی مدت ترخون می تواند سبب ایجاد سرطان شود که به دلیل استراگول موجود در آن است. علاوه بر این، به دلیل تاثیر استراگول بر جنین و ایجاد ناهنجاری در آن، زنان باردار نباید از آن استفاده کنند. از سویی دیگر ترخون باعث آغاز قاعدگی شده و در زنان باردار می تواند منجر به سقط جنین شود. افرادی که به سایر گیاهان خانواده Asteraceae حساسیت دارند نیز نباید از ترخون به میزان زیادی استفاده کنند. درباره تداخل دارویی ترخون اطلاعات کافی موجود نیست.

طرخون از نظر طبیعت طبق نظر حكمای طب سنتی خیلی گرم و خشك است و نوع وحشی آن خیلی گرمتر و خشكتر از نوع مزروع و كاشته شده آن است و دارای قوه تخدیر می باشد. از نظر خواص برگها و سرشاخه های گلدار آن كه مورد استفاده است معطر و اشتها آور و مقوی معده و محرك و كمی ضد انگل است. اگر در دهان جویده شود تلخ و كمی مخدر است و برای مدتی حس چشایی را كاهش می دهد و ضد اسكوربوت است و برای جلوگیری از خونریزی لثه و التیام زخمهای دهان نافع است . بادها و گازها و اخلاط لزج را تحلیل می برد و انسداد مجاری را باز می كند و خشك كننده رطوبتها یم باشد. اگر اب تازه آن را با سركه رقیق گازدار مخلوط كرده و بخورند برای جلوگیری از ابتلا به آبله و سرخچه و ممانعت از ایجاد علل وبایی در بدن مفید است. آشامیدن آب بعد از جویدن آن در دهان خیلی لذید است . برای گرم مزاجان مضر است و اسراف در خوردن آن موجب قطع باه می شود از این نظر اشخاص گرم مزاج باید با بقولات سرد بخورند و برای سینه خوب نیست و ایجاد خشونت در سینه می كند لذا باید با عسل خورده شود و خیلی بطئی الهضم است و لذا با كرفس خورده شود.

کاشت و تکثیر ترخون به صورت رویشی و به روشهای زیر صورت می گیرد. قلمه ساقه‌ای پس از جدا کردن ساقه‌های سبز و جوان از پایه مادری آنها را در زمین مورد نظر کشت می‌کنند. تکثیر ترخون با استفاده از این روش مناسب نیست و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. پاجوش اطراف پایه‌های مادری ۳ تا ۴ ساله پاجوشهای متعددی از رویش استلونها بوجود می‌آیند که هر پاجوش از ساقه کوتاه و ریشه مناسبی برخوردار می‌باشد. چنانچه اواخر پائیز یا اوایل بهار اطراف گیاهان را به ضخامت ۴ تا ۵ سانتیمتر با خاک نرم بپوشانیم پاجوشهای بیشتری تولید می‌شود. در این روش در اواخر بهار(خرداد) خاک اطراف گیاهان را کنار می‌زنند و با جدا کردن پا جوشها آنها را در زمین اصلی کشت می‌کنند. معمولا اطراف هر پایه مادری ۲۰ تا ۴۰ پاجوش بوجود می‌آید ولی بهتر است بیش از ۱۰ تا ۲۰ پا جوش از گیاه مادر جدا نشود، چون ممکن است سبب خشک شدن پایه مادری گردد. پس از انتقال پاجوشها به زمین اصلی باید بلافاصله گیاهان را آبیاری نمود. تقسیم ریشه در بسیاری از کشورها از این روش برای تکثیر ترخون استفاده می‌شود. پایه‌های مادری ۳ تا ۴ ساله را که کاملا سالم و عاری از هر گونه آلودگی قارچی هستند از خاک خارج می‌کنند سپس ریشه را به ۵ تا ۱۰ قطعه تقسیم می‌نمایند هر قطعه باید دارای حداقل ۱ تا ۲ جوانه رویشی باشد سپس در عمق ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر در زمین اصلی کشت می‌شوند

براساس یافته‌های یك پژوهش، گیاه دارویی «ترخون» به عنوان عامل ضد انعقاد خون، رفع درد مفاصل، سكسكه و سردرد قابل استفاده است.شهرام بهرامی و احمد احمدیان دانشجویان كارشناسی ارشد اصلاح نباتات با همكاری اتابك بازرگانیان، دكترای داروسازی و محمدعلی نجفی، عضو هیات علمی صنایع غذایی دانشگاه بابل در پژوهشی به شناسایی عامل فعالیت ضد انقعاد خونی در گیاه دارویی ترخون پرداخته‌اند. گیاه ترخون كه ۳/۰ تا ۵/۱ متر ارتفاع دارد و برگ‌های آن بلند و باریك و سبز رنگ است از طریق ریشه تكثیر می‌شود.این گیاه علفی می‌تواند جهت رفع درد مفاصل، سكسكه، و رفع سردرد می‌تواند به كار برده شود. برگ و سرشاخه‌های جوان و برگدار گیاه ترخون می‌تواند برای اشتهاآوری، تقویت معده، ضد كرم و درمان قاعدگی دردناك موثر باشد. ترخون حاوی استراگول، میتل كاویاكول، متوكسی كومارین و … است. نتایج بررسی‌های انجام شده در این تحقیق نشان می‌دهد كه اگر عصاره برگ گیاه ترخون مورد مصرف خوكچه‌های هندی قرار بگیرد، موجب فعالیت ضد انعقاد خون می‌شود. تحقیقات و آزمایشات این طرح كه با استخراج دو تركیب متوكسی كومارین و هیدروكسی آرتمیدین با بهره‌گیری از محلول آب اتانول انجام شده نشان می‌دهد: فرایند ضد انقعاد خون این گیاه مربوط به تركیب هیدروكسی آرتمیدین است.

ترخون گياهي معطر است که در دستورات آشپزي نيز کاربردهاي فراواني دارد.
اين گياه داراي خواص متعددي از جمله درمان مارگزيدگي، دندان درد و برخي عفونت‌هاي انگلي است.
ارتفاع اين گياه معطر، به ۶۰ سانتي‌متر مي‌رسد که داراي برگ‌هاي باريک و بلندي است.
گل‌هاي کوچک اين گياه بسته به نوع منطقه از زرد تا سياه نوسان رنگ دارد.

يک فنجان آب جوش تهيه کرده، سپس يک قاشق غذاخوري از ساقه و برگ خشک شده ترخون را درون آن ريخته و ۱۰ دقيقه صبر کنيد تا خوب دم بکشد، سپس آن را گرم بنوشيد.
نوشيدن يک فنجان چاي ترخون در روز توصيه مي‌شود.
خواص چاي ترخون به شرح زير مي‌باشد:
• به افزايش صفرا توسط کبد کمک مي‌کند و به اين ترتيب فرآيند هضم و سم زدائي بدن راحت‌تر صورت مي‌گيرد.
• خستگي را از بين مي‌برد و اعصاب را آرام مي‌کند.
• کرم روده را از بين مي‌برد.
• مشکلات بي‌خوابي را برطرف مي‌کند.
• براي درمان درد دندان مفيد است.
• بخاطر داشتن خواص آنتي باکتريال، براي ضدعفوني کردن زخم‌ها و بريدگي‌ها به کار مي‌رود.
• اشتها را زياد مي‌کند.
• افسردگي را از بين مي‌برد.

یک پژوهشگر گیاهان دارویی در خراسان‌جنوبی گفت: ترخون می‌تواند جانشین نمک شود و کسانی که از مصرف نمک منع شده‌اند مثل بیماران قلبی، کسانی که پرفشاری خون دارند، یا اشخاص چاق که مجبور به پیروی از رژیم غذایی بی‌نمک شده‌اند می‌توانند به جای نمک ترخون در غذای خود مصرف کنند و علاوه‌بر این‌که غذای خود را با نمک احساس کنند از طعم مطبوع و خواص شفابخش ترخون نیز استفاده کنند.

ترخون نوعی سبزی معطر است با خواص دارویی فراوان که در فرانسه این سبزی را پادشاه سبزی‌جات نامیده‌اند.
ترخون در فرانسه و در سایر نقاط جهان در آشپزی سنتی – به صورت تازه یا خشک – به عنوان طعم دهنده قوی مورد استفاده قرار می‌گیرد.ترخون می‌تواند جانشین نمکشود و کسانی که از مصرف نمک منع شده‌اند مثل بیماران قلبی، کسانی که پرفشاری خون دارند، یا اشخاص چاق که مجبور به پیروی از رژیم غذایی بی‌نمک شده‌اند می‌توانند به جای نمک ترخون در غذای خود مصرف کنند و علاوه‌بر این‌که غذای خود را با نمک احساس کنند از طعم مطبوع و خواص شفابخش ترخون نیز استفاده کنند

ترخون گیاهی از خانواده کاسنی یا مرکبان است که پایا و ارتفاع آن به حدود ۵۰ سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌ها به رنگ سبز براق، پهنک برگ کشیده و باریک و نوک‌تیز است. فیلوتاکسی برگ متناوب و گل‌ها متمایل به زرد است و دانه‌های گیاه عقیم بوده و تکثیر آن به‌صورت رویشی انجام می‌شود. در برگ ترخون اسانس روغنی وجود دارد که ترکیب عمده اسانس آن را متیل چاویکول و  پی‌متوکسی سینامیک آلدئید تشکیل می‌دهند، که این مواد خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بسیار قوی دارند.

مصرف ترخون برای جلوگیری از خونریزی لثه‌ها و نیز التیام زخم‌هایی که در دهان وجود دارند بسیار مفید است و در طول تاریخ، از این سبزی معطر برای تسکین موقتی درد دندان استفاده می‌شده است. محققان دانشگاه آریزونا می‌گویند علت تسکین درد دندان به خاطر وجود ماده‌ای موسوم به اوژنول است که در روغن میخک نیز وجود دارد. سبزی ترخون نه تنها موجب تسکین درد دندان می‌شود بلکه برای تسکین درد لثه نیز که همراه با درد دندان ایجاد می‌شود موثر است.دم‌کرده ترخون برای جلوگیری از آبله و سرخجه و کنترل علل وبا در طب گیاهی اهمیت زیادی دارد. ترخون قدرت دفاعی بدن را در برابر برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها افزایش می‌دهد

سبزی ترخون علاوه بر استفاده در آشپزی به عنوان طعم دهنده، دارای خواص دارویی نیز است که از جمله آن‌ها می‌توان به تسکین ناراحتی‌های معده که بر اثر استرس به وجود آمده و همچنین تقویت سیستم هاضمه اشاره کرد. برگ و سرشاخه‌های گل‌دار ترخون محرک و مقوی معده بوده و خاصیت ضدانگلی دارد. مصرف آن اشتهاآور و ادرارآور (کاهش‌دهنده آب و رطوبت اضافه بدن) بوده و اندکی خاصیت مخدر دارد.

ترخون، ‌به خصوص نوع ترکی آن، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی فراوانی بوده که می‌توانند در خنثی سازی موادی موسوم به رادیکال‌های آزاد کمک خوبی نمایند. رادیکال‌های آزاد، محصولات فرعی متابولیسم هستند و اگر بدن شما نتواند به طور موثر از دست آن‌ها خلاص شود می‌توانند موجب تخریب سلول‌‌های بدنتان شوند و در نتیجه در سیستم هاضمه شما باقی مانده و آسیبی را در بدن ایجاد نمایند که ممکن است حتی منجر به ایجاد نوعی سرطان خاص شود. طی تحقیقی که در سال ۲۰۰۵ صورت گرفت و در”مجله کشاورزی شیمی غذا” نیز به چاپ رسید محققان دریافتند ترخون می‌تواند به عنوان یک روبنده و از بین برنده رادیکال‌های آزاد در بدن نقش موثری ایفا نماید.

ریشه ترخون

ریشه‌ی ترخون در طب گیاهی به نام «عاقرقرحا» مشهور است. این گیاه به برطرف کردن سکسکه و درد مفاصل کمک می‌کند. این گیاه قدرت دفاعی بدن را در برابر برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها افزایش می‌دهد. مصرف سالانه ترخون قدرت جنسی را کاهش می‌دهد.

قطره ترخون

قطره ترخون حاوی اسانس برگ ترخون در بازار دارویی ایران موجود است این قطره بر اساس حداقل ۱۳ میلی‌گرم میتیل چاویکول در هر میلی‌لیتر از فرآورده استاندارد شده و به‌صورت خوراکی روزانه ۲۰-۱۰ قطره به‌عنوان محرک اشتها همراه مقداری مایعات پیش از غذا استفاده می‌شود و برای برطرف کردن سکسکه یک تا ۲ قطره ترخون بر روی یک حبه قند چکانده و میل می‌شود. ارشناسان گیاه‌درمانی استفاده از روغن ترخون را همراه با روغن رازیانه و عسل برای تقویت سیستم هاضمه توصیه می‌کنند ولی در صورت داشتن آلرژی از استفاده این روغن‌ها وعسل خودداری کنید. اسانس ترخون به مقدار سه تا پنج قطره در روی یک حبه قند نیز برای تقویت معده و دفع نفخ شکم مصرف می‌شود. این قطره در دوران بارداری و کودکان کمتر از ۴ سال منع مصرف شده است.

ترخون در طب قدیم

ابن‌سینا و زکریای رازی پزشکان دانشمند ایرانی قبل از اروپائیان به خواص درمانی ترخون پی بردند و در کتاب‌های طبی خود این دو پزشک دانشمند می‌نویسند که ترخون نفخ را برطرف کرده و هوای آلوده از طاعون را ضدعفونی و پاک می‌کند.ابن بیطار ترخون را سبزی سفره غذا می‌داند و عقیده دارد چند برگ از ترخون اشتها را تحریک کرده و نفس را معطر و خوشبو می‌کند. ترخون در زمان جنگ‌های صلیبی به اروپا وارد شد و در نقاط مختلف اروپا کشت آن معمول و رواج یافت و امروزه این سبزی معطر را در غذا و دوا به کار می‌برند. ترخون از زمانی که در اروپا پیدا شد در طب و درمان امراض به کار رفت و در مصرف آن خواص اشتهاآور، هضم‌کننده، عادات ماهانه زنان و ترشح‌کننده بزاق دهان و همچنین داروی دردهای دندان تشخیص دادند. مصرف ترخون برای جلوگیری از خونریزی لثه‌ها و نیز التیام زخم‌هایی که در دهان وجود دارند بسیار مفید است و در طول تاریخ، از این سبزی معطر برای تسکین موقتی درد دندان استفاده می‌شده است در قرن نوزدهم دو پزشک معروف فرانسوی به نام شومل و کازن با مصرف دم‌کرده و اسانس ترخون بیماری‌هایی را چون ضعف معده و سوءهضم معالجه می‌کردند و از معالجه با این گیاه معطر نتایج موثری می‌گرفتند. ترخون در قدیم به‌واسطه‌ی خواص درمانی که داشته است بسیار معروف بوده و در فرانسه به نام گیاه اژدها و یا شرپانتین معروف بوده است و از آن سالاد درست می‌کرده‌اند و یا خام و با غذا می‌خورده‌اند. ترخون را دم می‌کرده‌اند و دم‌کرده آن را به‌عنوان مقوی معده می‌خورده‌اند تا هضم غذا را آسان کند، گاز و نفخ شکم و روده‌ها را برطرف می‌کند و قاعدگی و عادت ماهانه زنان را مرتب سازد و دردهای اعصاب و انواع رماتیسم را شفا می‌بخشد.

این همه خواص از کجا آمده است؟

خواص درمانی ترخون مرهون روغن مایع اصلی آن است که دارای بو و طعم تندی است و مزه آن نزدیک به تربانتین است. روغن مایع اصلی ترخون دارای هفتاد درصد استراگول و بیست درصد ترپن است. این روغن دارای خواص تقویت‌کننده، اشتهاآور، مقوی معده، ادرارآور، قاعده‌آور و کرم‌کش است.

دم کرده ترخون

ترخون را به‌عنوان دم‌کرده به مقدار ۲۵ تا ۳۰ گرم در یک لیتر آب دم‌کرده و سه یا چهار بار در روز و هر بار یک فنجان از آن را پس از صرف غذا مصرف می‌کنند. کسانی که می‌خواهند از ترخون به‌عنوان دم‌کرده استفاده کند باید پنج گرم ترخون را تکه‌تکه کرده و در یک فنجان بریزند و روی آن آب جوش جاری کنند و ۱۰ دقیقه بگذارند تا دم بکشد سپس این دم‌کرده را پس از صرف غذا بنوشند. دم‌کرده ترخون برای جلوگیری از آبله و سرخجه و کنترل علل وبا در طب گیاهی اهمیت زیادی دارد. ترخون قدرت دفاعی بدن را در برابر برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها افزایش می‌دهد.

اسم من ((ترخون )) است !

دشمن سرسخت بیمارى هاى عفونى ، بخصوص وبا هستم .
جویدن من ، میکرب طاعون را نیز از شخص مى راند.
اشتهاآورم و رطوبت هاى بدن را جذب مى کنم .
براى تسکین درد معده مفیدم .
درمان کننده دردهاى رماتیسمى بوده و براى اعصاب مفیدم .
در فارسى اسم من ترخانى بود، بعد آنرا معرب کرده ، ترخون و طرخون نوشتند. همراه با نعنا به بازار مى آیم و در ردیف سبزیهاى خوردنى هستم . در اکثر شهرهاى ایران مى رویم . در طعم من تندى و گسى و شیرینى با هم احساس مى شود و چون مرا ناشتا بجوند و مدتى در دهان نگاه مى دارند تا طعم بد آنرا حس نکنند. براى کاشتن من مى توان از بذر من استفاده کرد و هم مى توان ساقه ى مرا قلمه زد. در کتاب هاى قدیم نوشته اند چون اسفند را در سرکه کهنه بخیسانند و بعد بکارند ترخون سبز مى شود و نیز عده اى نوشته اند چون اسفند را در جوف ترب بکارند، ترخون سبز مى گردد. من چون در کشاورزى تخصصى ندارم ، صحت و سقم این موضوع را نمى دانم . من بادشکن و ضد عفونى کننده بوده ، و در مواقع شیوع بیماریهاى عفونى مثل وبا و طاعون جویدن من براى جلوگیرى از سرایت مرض توصیه شده است . جویدن من دهان را خوشبو مى کند و زخم هاى دهان را درمان مى نماید – آشامیدن آب ، بعد از جویدن من گوارا و لذت آور است . من اشتهاآور و جاذب رطوبات معده و سینه مى باشم . براى تسکین درد معده و رفع یبوست و دردهاى رماتیسمى و اعصاب مفید مى باشم . جوشانده ى من به مقدار ۲۵ گرم تا ۳۰ گرم در هزار تجویز مى شود. زیاده روى در خوردن من خون را تیره و شهوت را کم مى نماید.
ترخون رومى که فارسى آن آکرکره و عاقرقرحا مى باشد با من نسبتى ندارد.

آشنایی با خواص روغن ترخون

خواص روغن ترخون شامل لاغر کننده موضعی، ضد روماتیسم، مسکن درد، کرم‌زدا و کمک به گوارش بهتر غذا است. با خواص و طریقه مصرف روغن ترخون آشنا شوید. ترخون از خانواده گل آفتاب‌گردانها است، گیاهی چندساله و پایا بوده که عطر و طعم مخصوصی داشته و برای مصرف خوراکی کشت می‌شود. ترخون دارای برگ‏ های سبز رنگ بلند و باریکی است که ضعیف نیز بوده، گل‌های این گیاه زرد رنگ هستند. ترخون منبع بسیار خوبی از آهن، کلسیم و منگنز می‌‌باشد. این سبزی همچنین دارای پتاسیم، منیزیم و ویتامین‌‌های A و Cاست. ترخون بیشتر به صورت یک سبزی در پخت و پز استفاده می‌شود، اما از آن برای مصارف پزشکی نیز استفاده می‌کنند و از قدیم برای درمان دردهای شکمی و افزایش اشتها از ترخون استفاده می‌‌شده است این گیاه بخصوص اگر به شکل دم کرده مصرف شود برای رفع خستگی و آرامش اعصاب بسیار سودمند بوده، به همین دلیل مصرف آن برای افراد بیش فعال مفید است. سایر خواص ترخون عبارتند از: ترخون تولید صفرا به وسیله کبد را افزایش می‌دهد و به این ترتیب به هضم و گوارش غذا کمک می‌کند و موجب افزایش سرعت فرآیند سم‌زدایی در بدن می‌شود. افرادی که فشار خون بالایی دارند می‌توانند از این سبزی به جای نمک در غذا استفاده نمایند.، همچنین ترخون توانایی بسیار زیادی برای مبارزه با کرم‌های روده‌ای دارد. خواص درمانی این سبزی، مرهون روغن مایع اصلی است که دارای بو و طعم تندی است و مزه آن نزدیک به تربانتین است. روغن گیاه ترخون دارای هفتاد درصد استراگول و بیست درصد ترپن است. این روغن دارای خواص تقویت‌کننده، اشتهاآور، مقوی معده، ادرارآور، قاعده‌آور و کرم‌کش است. در ادامه این مطلب خواص روغن ترخون و طریقه مصرف آن گردآوری شده است.

نحوه استخراج و خواص روغن ترخون

روغن‏های ضروری ترخون به وسیله‏ تقطیر با بخار آب از برگ‏ها و گلهای این گیاه استخراج می‏شوند و شامل سینئول، استراگول، اوسیمن و فلاندرن می ‏باشند. روغن‌‌های ضروری یا همان اسانس‌های فرار موجود در سبزی ترخون دارای خواص زیادی می‌باشند و عبارتند از:
افزایش جریان خون و خاصیت تسکین درد مفاصل و درد روماتیسم، یکی از مهمترین خواص روغن ترخون است، روغن‌های فرار ترخون، توانایی بسیار خوبی برای افزایش جریان خون دارند و بدین ترتیب موجب گرم شدن ناحیه آسیب دیده شده و علاوه بر این مانع تجمع اسید اوریک در آن محل می‌شوند.
روغن گیاهی ترخون، گردش خون و مخاط را بهبود بخشیده و به توزیع مناسب مواد مغذی، اکسیژن، هورمون‌‌ها و آنزیم‌‌ها در سراسر بدن کمک می‌کند، ضمن اینکه، سمیّت این روغن کرم‌‌‏های کرم‏های گرد و نواری که در روده یافت می ‏شوند، را از بین می‌برد. البته لازم به ذکر است استفاده از این روغن به صورت موضعی و خارج از بدن مشکلی نداشته، ولی به دلیل سمی بودن مصرف خوراکی ان خطرناک است. بوی تند و معطر روغن گیاهی ترخون برای دور کردن بوی بد از بدن استفاده می‌شود، همچنین از دیگر خواص روغن ترخون،مهار رشد میکروب‌‌های روی پوست است.مالیدن روغن گیاهی ترخون روی شکم نفخ را از بین برده و باعث آب شدن چربی‌های دور شکم و لاغری موضعی می‌شود. همچنین این روغن موجب افزایش شیره‏‌های گوارشی در سراسر دستگاه‏ گوارش شده و بدین ترتیب به افزایش توانایی بدن به هضم مواد غذایی از طریق تجزیه‏ غذاها به مواد مغذی مختلف کمک می‌کند و به وسیله تحریک حرکات دودی روده‌ها موجب تسهیل حرکت غذاها در کل سیستم گوارشی می‌‏شوند.

طریقه مصرف روغن ترخون

به دو روش می توانید از این روغن گیاهی استفاده کنید. اول اینکه ۱۰ قطره روغن گیاهی ترخون را با ۱۰ قطره روغن فندق مخلوط کرده و بعد از هر وعده غذای اصلی روی شکمتان بمالید. پوست‌تان را به آرامی ماساژ دهید تا روغن به خورد آن برود. روش دوم اینکه یک تا دو قطره از این روغن را به طور مستقیم زیر زبانتان بچکانید یا اینکه با یک قاشق چایخوری روغن زیتون مخلوط کرده و بعد از غذا بخورید. توصیه می شود این کار را به مدت ۱۰ روز ادامه دهید، همچنین چون این روغن سمی است، مقدار مصرف خورکی آن بسیار ناچیز است.

مضرات روغن ترخون

این روغن‏ به دلیل وجود استراگول سمّی بوده، استراگول نام دیگر میتل چاویکول است و از این رو نباید به کودکان کم سن (زیر ۴ سال) و زنان باردار داده شود. همچنین افرادی که به سایر گیاهان خانواده Asteraceae حساسیت دارند نیز نباید از ترخون و روغن آن به میزان زیاد استفاده کنند.

خواص چای ترخون

دیر زمانی است در اكثر نقاط دنیا از خواص چای ترخون استفاده می ‌شود. درد دندان و بی ‌خوابی را می‌ توان با نوشیدن چای ترخون برطرف كرد. این گیاه دارای خواص متعددی از جمله درمان مارگزیدگی، دندان درد و برخی عفونت‌های انگلی است. ترخون گیاهی معطر است كه در دستورات آشپزی نیز كاربردهای فراوانی دارد. ارتفاع این گیاه معطر، به ۶۰ سانتی ‌متر می ‌رسد كه دارای برگ‌های باریك و بلندی است. گل‌های كوچك این گیاه بسته به نوع منطقه از زرد تا سیاه نوسان رنگ دارد.

طرز تهیه چای ترخون:

یك فنجان آب جوش تهیه كرده، سپس یك قاشق غذاخوری از ساقه و برگ خشك شده ترخون را درون آن ریخته و ۱۰ دقیقه صبر كنید تا خوب دم بكشد، سپس آن را گرم بنوشید. نوشیدن یك فنجان چای ترخون در روز توصیه می ‌شود.

خواص چای ترخون به شرح زیر می ‌باشد:

* به افزایش صفرا توسط كبد كمك می‌ كند و به این ترتیب فرآیند هضم و سم زدائی بدن راحت‌تر صورت می‌ گیرد.
* خستگی را از بین می ‌برد و اعصاب را آرام می ‌كند.
* كِرم روده را از بین می‌ برد.
* مشكلات بی ‌خوابی را برطرف می‌ كند.
• برای درمان درد دندان مفید است.
* به خاطر داشتن خواص آنتی باكتریال، برای ضدعفونی كردن زخم‌ها و بریدگی‌ها به كار می‌ رود.
* اشتها را زیاد می‌ كند.
* افسردگی را از بین می ‌برد.