تهيه نشا و کاشت گوجه فرنگی

 بطوریکه قبلاً تذکر داده شد گوجه فرنگی را بوسیله بذر زیاد می کنند و بذر را در خزانه کاشته و پس از آنکه نهال جوان بحد رشد کافی رسيد آنرا بمحل اصلی منتقل می کنند.طرز و موقع کاشت بذر در خزانه وتهیه نشا نسبت به منظوری که از زراعت گوجه فرنگی دارند و نسبت به آب و هوای محل تفاوت می کند. تهيه نشا ممکن است برای نقاط سرد که دوره تابستان کوتاه است و یا برای کاشت درنواحی ممندل و گرم که مدت گرما زیاد و دوره زندگانی گیاه طولانی است باشد. از طرف دیگر ممکن است کشت گوجه فرنگی برای بدست آوردن محصول پیش رس و یا برای تهیه محصول زیاد آخر فصل باشد.

تهية نشا برای نقاط سرد

درنقاطي كه آب و هوای محل سرد است و معمولا تا اواسط اردیبهشت ماه خطر سرما زدن محصول در بین است برای اینکه نشا در موقع نامبرده یعنی اواخر اردیبهشت برای کشت در مزرعه و هوای آزاد مهیا باشد باید اقلا یکماه و نیم قبل از موقع کشت در محل اصلی بذر گوجه فرنگی را در گلخانه یا شاسی کاشت یعنی از اواسط اسفند ماه تا اوایل فروردین باید عمل بذرکاری درخزانه خاتمه یافته باشد و هرگاه بخواهند محصول پیش رس به بازار عرضه کنند لازم است که در نیمه دوم بهمن ماه اقدام به کشت بذر کنند. بنابراین ممکن است نشا برای مدت یکماه ونیم تا سه ماه و گاهی چهارماه درخزانه بماند در اینصورت مراقبت وطرز نگاهداری و تربیت نهال جوان در خزانه تفاوت می کند.
برای آسان شدن این موضوع نشا را از حيث مدتی که باید درخزانه بماند به سه دسته تقسیم می کنیم
١– نشا هایی که مدت یکماه درخزانه میماند یعنی کوتاه مدت .
۲– نشا هایی که اقلا سه ماه قبل از انتقال به محل اصلی بذر آنها درشاسی کاشته میشود یا میان مدت .
۳– نشاهایی که مدت چهارماه درخزانه بسر می برند یا درازمدت .

نشای کوتاه مدت

برای تهیه نشاهایی که مدت کمی در خزانه می مانند بذر را باید در اول فروردین درشاسی کاشت. معمولا این نشاها را مستقیما از خزانه اول به محل اصلی در هوای آزاد منتقل می کنند. مراقبت خزانه در مدت این یکماه و نیم عبارت خواهد بود از وجین وآبیاری ولی یک یا دو هفته قبل از کشت در هوای آزاد باید نهال های جوان را به شرایط نسبتاً سخت مزرعه یعنی کمی رطوبت و کمی درجه حرارت نسبت به محیط داخل گلخانه یا شاسی عادت داد باین ترتیب که مدت چند روز هر روز چند ساعت در شاسی را کمی باز می کنند تا به تدریج نهال جوان به سرمای هوای خارج عادت کند و دراین مدت مقدار آب را نیز کم می کنند بدین ترتیب پس از ۱۰ تا 15 روز نهال به شرايط خارج از شاسی عادت کرده و از انتقال به محل اصلی صدمه نمی بیند.در موقع کاشت بذر باید دقت کرد که تراکم بذر در واحد سطح کم باشد یعنی بذر را خیلی تنکه بپاشند و هرگاه مقدار بذر روی خطوط زیاد شد باید حتما پس از سبز شدن بذر خزانه را تنک کرد.

نشای میان مدت

این نوع نشا اقلا مدت سه ماه در خزانه می ماند و بهمین دلیل باید مورد مراقبت مخصوص قرار گیرد تا زیاده از حد طويل وضعيف نشود. برای این منظور وقتی نهال گوجه فرنگی بارتفاع 5 تا 6 سانتیمتر رسید آنرا در خزانه دوم یا خزانه انتظار درهمان گلخانه یا در شاسی مشابه از حيث درجه گرما مجددا بفواصل 5/2 × 5/2 سانتیمتر نشا می کنند. این عمل يکماه و نیم پس از کاشت بذر انجام می گیرد و پس از ۲ ماه و نیم تا سه ماه بعد از کاشت بذر که تقریبا 15 اردیبهشت می شود نهال جوان را به محل اصلی منتقل می کنند. نتیجه نشا کردن در خزانه دوم اینست که اولا از فشرده شدن نهال ها به یکدیگر در خزانه اول جلوگیری شده و ثانیا با قطع انتهای ریشه محوری اصلی به ازدیاد ریشه های فرعی نهال که باعث تقویت آن می گردد کمک می شود.

نشای درازمدت

طرز کاشت و مراقبت نهال جوان در گلخانه یا درشاسی کاملا شبیه روش کاشت نشای میان مدت است با این تفاوت که نهال را از خزانه دوم مستقیما به محل اصلی در هوای آزاد منتقل نمی کنند بلکه ۲۰ تا ۳۰ روز قبل از این انتقال نهال ها را در خزانه دیگری که خزانه سوم یا خزانه انتظار دوم است زیر شاسی روی کوش سرد و یا در گلخانه سرد روی سکو بفاصله 7 × 7 یا 6 × 6 سانتی متر نشا کرده و بعدازمدت نامبرده به محل اصلی منتقل می کنند .نادر است که عملا از این طرز سوم تهيه نشا استفاده کنند و اغلب بهمان دو خزانه اكتفا می کنند زیرا اغلب کندن نهال از خزانه سوم وانتقال آن به مزرعه باعث صدمه خوردن ریشه شده و با وجود اینکه بوته قوی است گرفتن آن در محل جدید و شروع فعالیت مجدد نهال به کندی صورت می گیرد که در نتیجه ازحیث پیش رس شدن محصول تفاوت قابل ملاحظه ای حاصل نمی شود .اگر عبور از خزانه سوم حتما لازم باشد بجای آنکه برای نشا کردن بار سوم از سکوی گلخانه و یا کوش سرد استفاده کنند از گلدان های گلی نپخته (خام) یا کاغذی و یا توربی و با قطعات خاك فشرده استفاده کرده در هر یک از آنها بکه نهال می کارند وبعد درموقع کاشت در محل اصلی بدون تکان دادن ريشه يعني با همان ظرفی که نهال درآن کاشته شده نشا را در خاك مزرعه قرار می دهند. بدین نحو ریشه صدمه نخورده و هیچ نوع رکودی درفعالیت گیاه حاصل نمی شود .با کاشت بذر در گلخانه یا شاسی تقریبا یکماه و نیم تا دو ماه برداشت اولین محصول گوجه فرنگی زودتر انجام می شود ودر نواحی سردسیر وقت بیشتری برای برداشت محصول زیادتری خواهیم داشت زیرا در موقعی که می توان بذر را در هوای آزاد کاشت ما می توانیم نهال دو تا چهار ماهه قوی که اغلب دارای گل نیز می باشد در مزرعه بکا ریم.در مناطق گرمسیر جنوب مانند بندرعباس و اطراف آن بذر گوجه فرنگی را در پاییز کاشته و گیاه در زمستان رشد و نمو کرده محصول می دهد. در این نواحی درتابستان برگ بوته گوجه فرنگی ازشدت گرمای آفتاب سوخته و بوته بکلی خشک می شود .در نقاطی که زمستان معتدل است می توان بذر گوجه فرنگی را در اسفند ماه در هوای آزاد کاشت و برای مدت زیادی از میوه آن بهره مند شد